VOV4.Êđê - Mrâo k]ưm mu\t hlăm yan hjan, [ia\dah ti ]ar Kon Tum mâo leh 2 klei [ơ\ng djo\ mmao rua\, nga\ kơ 8 ]ô mnuih ba do\ng mdrao kơ sang êa drao. Klei mse\ snăn s^t nik ăt adôk mâo nanao, tơdah mnuih [uôn sang drei amâo mâo răng ôh hlăm klei hiu pe\ mmao hlăm dliê ba w^t [ơ\ng mse\ ho\ng ara\ anei.

       Leh mâo du\m bliư\ adiê hjan ako\ yan, gra\p hruê s^t nao hla\m dliê amâo dah nao kơ hma, A Sui ti [uôn Kon Năng, sa\ Đak Chong, kdriêk Đak Glei bi pe\ yơh du\m mmao tuôm ti ktuê êlan êbat nao. Kyua klei hd^p dleh knap, mnơ\ng [ơ\ng hin mơh, leh ana\n ka mâo pla ôh djam [ơ\ng ana\n djam mmao jing yuôm bha\n êdi yơh hla\m mmông hua\ go\ sang A Sui:“ Nao nga\ brua\ hla\m dliê sna\n [uh mmao pe\ ba w^t tu\k djam [ơ\ng. Kyua amâo mâo ôh djham [ơ\ng. Brei kơ mnuih mduôn khua dla\ng ti mmao [ơ\ng , ti mmao rua\ sna\n pô lui he\, bi ti mmao [ơ\ng sna\n bi tuk djam [ơ\ng.”

      Hdra\ sa ana\n c\iang thâo kral jing mmao rua\ he\ amâo dah mmao [ơ\ng ara\ anei mơ\ng mnuih [uôn sang jing hluê si klei pô thâo ma\. A Ôc, ti [uôn Măng Mô, sa\ Măng Canh, kdriêk Kon Plo\ng brei thâo: mơ\ng hla\k dôk điêt `u mâo aduôn aê, am^ ama ktrâo lac\ brei hdra\ nao hla\m dliê duah pe\ mmao ba w^t tu\k djam [ơ\ng.“ Mmao mâo aduôn aê pô [ơ\ng mơ\ng đưm leh, ana\n thâo kral ti mmao rua\, ti mmao [ơ\ng, tơ amâo thâo kral ôh sna\n đa\m duah pe\ [ơ\ng ôh. Mmao dưi [ơ\ng s^t `u blang sna\n mse\ si  đuôn ana\n, bi mmao rua le\ `u a\t blang mse\ si ana\n mơh, [ia\ ti krah `u lo\ mâo êa ju\ amâo dah êa hrah mda ana\n jing mmao rua\.”

     Sna\n [ia\ dah boh s^t jing amâo mâo djo\ dja\p mnuih mâo s’a\i klei thâo đa\m bi c\huai hla\m brua\ nao pe\ mmao ba w^t tu\k djam [ơ\ng. Ti [uôn Măng Mô mtam hla\k thu\n 2013 kyua amâo mâo thâo kral ôh mmao rua\ ho\ng mmao [ơ\\ng ana\n A Bro pe\ ba w^t tu\k djam [ơ\ng  hua\ yang hruê dơ\ng, snan [ơ\\ng djo\ mmao rua\ gơ\ nga\ leh ana\n hlo\ng djiê hla\m aguah hruê êdei. Hluê si A Ninh, Khua knơ\ng brua\ sang c\ư\ êa sa\ Măng Canh, klei hu\i [ơ\ng djo\ mmao rua\ jing pro\ng sna\k:

 “ Mơ\ng sui mnuih [uôn sang a\t thâo leh ti mmao rua\, ti mmao [ơ\ng [ia\ phung gưl hđeh ara\ anei di`u amâo thâo kla\ ôh, ana\n jing mmao [ơ\ng he\ amâo dah mmao rua\ tu\ kơ pe\ ba w^t tu\k djam [ơ\ng, kyua ana\n gơ\ nga\ rua\ hma\i djo\ kơ klei suaih pral.”

      Mse\ si hmei leh lac\ , ti c\ar Kon Tum kno\ng mơ\ng knhal jih mlan 5 truh kơ ara\ anei mâo leh 2 klei [ơ\ng djo\ mmao rua\ nga\ kơ 5 c\ô mnuih hla\m sa go\ sang ti [uôn Nu\ Va\i sa\ Đak Kroong leh ana\n 3 c\ô mnih mơ\ng sa go\ sang ti [uôn Ri Met, sa\ Đak Mol mb^t ho\ng kdriêk Đak Glei bi ba nao kơ sang êa drao do\ng mdrao. {ri mơh gơ\ nga\ man dưn amâo truh kơ djiê ôh. Ti gu\ anei jing klei bi blu\ hra\m ho\ng Aê mdrao chuyên khoa I Hoàng Chí Trung, Khua Knơ\ng dla\ng brua\ doh ê[a\t mnơ\ng [ơ\ng c\ar Kon Tum kơ klei anei.

     - Ơ Aê mdrao Hoàng Chí Trung, Khua Anôk brua\ kia\ kriê klei doh ê[a\t mnơ\ng [ơ\ng ]ar Kon Tum. Si Aê mdrao [uh kơ klei a\t adôk hyưt kơ klei [ơ\ng djo\ mmao rua\ hla\m ]ar kon Tum?

       . Aê mdrao Hoàng Chí Trung: Ho\ng Lăn Dap Kngư hlăm jih mlan 4, lehana\n ako\ mlan 5 grăp thu\n, dơ\ng mâo hjan ako\ yan, lehana\n mmao dơ\ng đuh mơh. Hlăm wưng anei mnuih [uôn sang, boh nik mnuih djuê [ia\ kr^ng taih kbưi k]ưm tru\n kơ brua\ hma pưk. Mâo leh klei mưng hlo\ng đih đăm hlăm hma. Mơ\ng ana\n, kreh hiu pe\ mmao dliê ngă djam [ơ\ng. }ia\ng thâo kral ti jing mâo jăk, ti jing mmao rua\ ăt dleh thâo kral.

     - Ho\ng hdră thâo kral mmao jăk lehana\n mmao rua\ kno\ng knang kơ klei mưng aguah tlam, si ngă klei ana\n hơ^t mơ\ kơ mnuih [uôn sang pe\ mmao?

       . Aê mdrao Hoàng Chí Trung:  Tui si klei ksiêm duah mơ\ng phu\n brua\ mdrao mgu\n lehana\n Anôk brua\ ksiêm duah hlăm klei mdrơ\ng ho\ng mta rua\ Gưl dlông snăn ara\ anei hlăm Lăn Dap Kngư lehana\n hlăm kluôm ala mse\ mơh mâo mơ\ng 50 – 100 mta mmao djăp mta, hlăm năn jing lu snăk mta mmao rua\. Kyuana\n, ]ia\ng mta\ kơ mnuih [uôn sang thâo kral ti mta mmao jăk lehana\n ti mta mmao rua\ snăn brua\ anei jing dleh êdi. Kyuadah ăt mâo mơh du\m mta mmao ana\n, êlâo ana\n mnuih [uôn sang hlăm sa kr^ng ana\n pe\ ba w^t [ơ\ng [ia\dah amâo mâo klei rua\ ôh. {ia\dah truh ti wưng anei, ăt mta mmao ana\n mơh, ăt hlăm sa kr^ng ana\n mơh pe\ ba w^t [ơ\ng mmao ngă he\. Kyuadah êjai hlăm klei ]a\t jing, mâo [hơ\k mâodah mnơ\ng [ơ\ng mmao hiu [ơ\ng mơ\ng mta mmao anei, nao [ơ\ng mmao adih, lehana\n `u ba mta rua\ mơ\ng mmao anei truh kơ mmao adih, kyua mơ\ng klei ana\n yơh dleh dưi thâo t^ng knăl. Snăn klei jăk h^n ]ia\ng [ơ\ng mmao jăk, snăn nao êmuh mnuih mâo leh klei thâo kral ti jing mmao jăk ti jing mmao rua\, tuôm [ơ\ng leh êlâo, [ơ\ng lu blư\ leh amâo mâo klei dih anei ôh. Lehana\n drei thâo kla\ mơh mta mmao ana\n êlâo dih pô tuôm [ơ\ng leh, snăn kơh mmông anei h’^t ai tiê pô [ơ\ng, bi tơdah amâo mâo klei nik ôh, snăn điêt đuôt amâo mâo dưi pe\ lông [ơ\ng ôh. Dua le\ kăn dưi duah pe\ [ơ\ng rei mta mmao mrâo ]a\t ka jing ênu\m rup mmao, ]ia\ng thâo kral nik jing mmao jăk he\ amâodah mmao rua\. Lehana\n kăn duah [ơ\ng rei plia\ plia mta mmao leh khua, kyuadah mmao leh khua `u srăng lo\ bi kbia\ mta amâo mâo jăk êjai ]a\t jing.

      - Dưi mơ\ ih mblang brei hdră mghaih msir tơdah mâo sa go\ sang amâo mâo mbha\ tăm [ơ\ng he\ mmao rua\?

       . Aê mdrao Hoàng Chí Trung: Tơdah mnuih [uôn sang [ơ\ng mmao, lehana\n mâo klei bi knăl [uh rua\ tian, amâodah bi [le\ o#, snăn brua\ tal êlâo drei ngă jing kđê] ko\ng đo\k ho\ng kđiêng kngan amâodah ho\ng mlâo mnu\ kwơr hlăm ko\ng đo\k ]ia\ng bi [le\ o# bi kbia\ jih mnơ\ng lun leh hlăm êhu\ng. Tơdah leh jih kbia\ kơ ta], snăn mta rua\ srăng hro\ mơh, mdul mơh ba klei jhat kơ asei mlei. Leh kơ năn ba mta mnuih [ơ\ng djo\ mmao rua\ ana\n kơ sang êa drao giăm h^n do\ng mdrao bi pral. Êjai dôk mdrao ti du\m boh sang êa drao k[ah kdrăp ma\ brua\, snăn hlo\ng ba mtam kơ sang êa drao pro\ng ]ar mtam, ]ia\ng pral mâo hdră do\ng mdrao, đăm lo\ dôk guôn sui halưm sang êa drao gưl kdriêk amâodah gư sa\ ôh.

      - La] jăk kơ aê mdrao hriê leh hlăm klei bi blu\ hrăm anei!

                                         H’Nga – Y Khem pô ]ih hlo\ng ra\k.