VOV4.Êđê –Yap mơ\ng leh mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, ana boh kroh, hlăm anăn mâo sâu riềng, [rư\ hruê jing mta ana mâo lu mnuih pla mjing ti ]ar Dak Lak leh anăn jing leh mnơ\ng ba prăk hrui w^t phu\n mơ\ng lu go\ sang. }ia\ng mđ^ ênoh yuôm mnơ\ng dhơ\ng leh anăn mđ^ kyar hơ^t kjăp, mnuih ngă lo\ hma Dak Lak mko\ mjing leh du\m êpul hgu\m, mjing kr^ng pla ana sầu riêng jăk, rơ\ng kơ boh ba ]h^ kyua mâo du\m anôk bruă mnia blei đao\ knang, mđing uê` hlăm hdră hrui blei – ba ]h^ kơ ala ta] êngao.

Mâo 15 ]ô pla mjing hlăm ênha\ pro\ng truh giăm 15 ha boh sầu riêng ho\ng mjeh [luôn k`^ asa\r pê mâo hnơ\ng jăk mse\ si DONA, Ri 6… grăp thu\n êpul hgu\m pla boh sầu riêng Phước Lợi, sa Êa Kê`, kdriêk Krông Pa] dưi mâo ba ]h^ truh êbeh 400 tôn boh sầu riêng. Ho\ng ênoh ]h^ hlăm hma jing mơ\ng 55 - 65 êbâo prăk/kg, kah knar hlăm sa ha kah he\ jih ênoh bi liê adôk mnga mơ\ng 900 êklăk truh 1 êklai prăk/thu\n. Boh sầu riêng jing leh mnơ\ng pla mâo ba w^t klei tu\ dưn pro\ng êdi, dưi bi mlih klei hd^p mda [^ng hgu\m. Nguyễn Văn Lưu, dôk hlăm êpul hgu\m pla boh sầu riêng Phước Lợi, sa\ Êa kê`, kdriêk krông Pa], ]ar Daklak la]:

“Mu\t hlăm brua\ pla mjing VietGap, pô ngă djăp brua\ ]ia\ng bi mâo boh sầu riêng doh, thâo kla\ phu\n agha. Tal dua, mjut mjing boh sầu riêng siam bi knar, mnuih pla mjing hơ^t ai tiê ba ]h^ yuôm mơh”.

}ia\ng dưi mâo klei mơak anei, aduôn Nguyễn Thị Thanh Thảo, Khua êpul hgu\m pla mjing Sầu riêng Phước Lợi la]; Ho\ng hdră “nao êlan klah hmao găn ko\” tio\ êran hlăm klei bi mnia mblei, [^ng hgu\m hlăm êpul pla sầu riêng Phước Lợi ba yua leh hdră dlăng kriê wiê ênăk đang boh sầu riêng ho\ng hdră doh VietGap, lehana\n hlăk ngă hra\ mơar bi kla\ phu\n agha, pioh dưi djăp ênoh ]ua\n ]h^ mnia nao hlăm êlan kla\ mnga], mơ\ng ana\n mđ^ ênoh tu\ dưn boh kroh pô mâo. Phung pla mjing nao hlăm klei hriăm mjua\t ngă brua\ mrâo ba yua du\m mta hbâo pruê jăk, hdră krih êa drao răng mgang, hdră dlăng kriê wiê ênăk, lehana\n hrui pe\ boh sầu riêng. Brua\ duh mkra pla mjing djăp ênoh ]ua\n VietGap lo\ đru kơ mnuih pla mjing hơ^t kơ ênoh ênil ]h^ mnia.

“Leh mko\ mjing êpul hgu\m pla ana boh sầu riêng Phước Lợi, hmei ]ia\ng dưi mâo boh mnga doh, mâo ba yua jăk djăp ho\ng ênoh ]ua\n VietGap, lehana\n ana\p anei hmei srăng ngă djăp mta hra\ mơar bi kla\ phu\n agha, ]ia\ng dưi mâo sa ênoh boh mnga lu djăp ênoh ]ua\n jăk ba ]h^ mnia”.

Tui si Nguyễn Hoài Dương, Khua knơ\ng brua\ lo\ hma ]ar Daklak, kluôm ]ar ara\ anei mâo êbeh 6 êbâo ha đang boh sầu riêng, hlăm ana\n, đang boh sầu riêng mboh leh hlăm brô 3.500ha, lu pla mjing ti kdriêk Krông Pa], Krông H’Nang, wa\l krah {uôn Hô… ana boh sầu riêng ti Daklak ba w^t leh klei tu\ dưn pro\ng kơ mnuih pla mjing, lu go\ sang kyua mâo đang boh sầu riêng tlaih leh mơ\ng klei dleh dlan. Mb^t ho\ng djăp mta ana boh kroh mkăn, brua\ pla mjing ti Daklak hlăk mtru\t mnuih pla mjing boh sầu riêng nao hlăm êpul hgu\m, brua\ hgu\m truăn kơ pla mjing boh sầu riêng pioh bi đru hdơ\ng găp. Boh nik mjing djăp klei găl mjing kr^ng wa\l pla mjing sa anôk ba yua klei kreh knhâo hlăm brua\ dlăng kriê wiê ênăk:

“Tơdah drei thâo mko\ mking leh kr^ng thơ\ng pla mjing đang boh sầu riêng, s^t nik srăng ênưih mko\ mjing êpul brua\ hgu\m. Leh mâo mko\ mjing êpul brua\ hgu\m, snăn bi hrăm mb^t hlăm brua\ bi đru dlăng kriê wiê ênăk đang boh ba w^t lu klei tu\ dưn jăk h^n. Êpul brua\ hgu\m sra\ng mjing kdrông mko\ plah wah mnuih pla mjing, ho\ng phung duh mkra ]ia\ng kơ phung duh mkra mâo klei bi mguôp mb^t, duh bi liê dơ\ng mjeh, hlo\ng truh kơ klei dlăng kriê ba yua hdră mrâo mrang, tui duah kla\ mnga] phu\n agha, mko\ mjing ana\n knăl kơ boh kroh. Ta\ êlan ma\ brua\ bi djo\ ho\ng kr^ng thơ\ng kơ brua\ pla mjing doh, mjing knơ\ng kơ brua\ mko\ mjing êpul brua\ hgu\m ana\n yơh jing brua\ ana\p srăng nga\ nanao”.

Bi mlih hdră êlan pla mjing tui tio\ hdră êlan doh hlăk dơ\ng mâo klei thâo săng leh hlăm mnuih pla mjing ti sa\ Êa Kê`, lehana\n hlăm jih jang kr^ng pla mjing boh sầu riêng ti ]ar Daklak. Anei jing atur kjăp ]ia\ng mđ^ lar hnơ\ng jăk, mâo anôk mnia mblei khăp, mđ^ ênoh mâo ba w^t kơ mnuih pla mjing. Kyua ho\ng hdră êlan ma\ brua\ anei, mnuih pla mjing mđ^ nanao leh ênoh mâo ba w^t, mjing klei đ^ kyar jăk hlăm alu\ wa\l, nao hlăm klei mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, ho\ng du\m ênoh ]ua\n kdlưn h^n.

Y-Khem pô ]ih hlo\ng răk