VOV4.Êđê - Leh giăm 90 hruê amâo mâo mnuih ruă Covid -19 hlăm êpul êya, hruê 30-11-2020, Việt Nam lo\ dơ\ng mâo 4 ]ô mnuih ruă mrâo ti [uôn pro\ng Hồ Chí Minh, hlăm anăn mâo 3 ]ô mnuih pro\ng leh anăn hđeh điêt. Klei anei brei [uh klei ruă Covid -19 ăt mâo na nao hlăm riêng gah drei, brei grăp ]ô mnuih thâo răng, amâo ngă ngơi mang ti anăp klei ruă tưp, ngă bi jăk du\m klei ktrâo la] mơ\ng bruă mdrao mgu\n hlăm hdră mdrơ\ng ho\ng klei ruă tưp Covid -19.

Leh lu hrue dưi gang mkhư\ klei rua\ tưp covid 19 hlăm ala ]ar, klei m^n amâo lo\ răng hlăm brua\ mdrơ\ng ho\ng klei rua\ tưp mơ\ng đa đa mnuih lo\ dơ\ng mâo. Klei dôk bi ngi lu mnuih, hlăp mbul lu mnuih lo\ mâo. Ti du\m anôk yang [uôn mnuih lu mâo klei amâo lo\ trua\ ]hia\m guôm [o#, amâodah ya mta kdrăp gang mkhư\ kơ asei mlei pô, tơl truh lo\ [uh mâo mnuih mrâo lo\ djo\ klei rua\ tưp Covid 19, jih jang mnuih lo\ dơ\ng bi hyưt. Aê mdrao Trịnh Quang Trí, Khua Anôk brua\ kia\ kriê klei rua\ ]ar Daklak la]: “Klei rua\ tưp covid 19 ana\p lo\ dơ\ng bluh đ^ ti Việt Nam jing pro\ng snăk, kyuadah ara\ anei mâo lu snăk mnuih mơ\ng ala ta] êngao mu\t kma hlăm ala ]ar pô, êjai ana\n drei mâo knông lăn mb^t ho\ng lu ala ]ar, lehana\n hnơ\ng kjăp brua\ ksiêm dlăng klei rua\ tưp mơ\ng du\m ala ]ar ana\n awa\t êdu. Klei dleh dlan h^n êdi hlăm brua\ mdrơ\ng ho\ng klei rua\ tưp covid 19 ara\ anei jing êbeh 60 – 70% mnuih djo\ kman amâo mâo [uh klei bi knăl ôh. Kyuana\n yơh hlăm yang [uôn amâo mâo klei uê` mđing ôh”.

Leh hmư\ hing ti {uôn pro\ng Hồ Chí Minh lo\ mâo mnuih djo\ kman klei rua\ tưp covid 19, dhar brua\ mdrao mgu\n Daklak pral mtam mâo hdra\ tui duah mnuih tuôm bi tuôm jing leh F1; F2. leh dưi bi kla\ mâo F2 djo\ tuôm ho\ng mnuih rua\, êpul ngă brua\ mjê] mdrơ\ng ho\ng klei rua\ tưp, mơ\ng Anôk brua\ kia\ kriê klei rua\ ]ar ngă mtam klei mka\ dlăng kman ho\ng pô đing, lehana\n du\m ]ô mnuih djo\ tuôm mkăn, mko\ mjing klei bi ktlah hlăm go\ sang digơ\ pô. Truh kơ ara\ anei, jih jang mnuih dôk đing hu^dah tưp djo\, mâo mka\ dlăng amâo mâo [uh kman SarCoV 2 ôh. Lo\ ksiêm w^t kơ du\m klei adôk hyưt ana\p lo\ bluh đ^ klei rua\ tưp hlăm ]ar Daklak. Aê mdrao Trịnh Quang Trí, Khua kia\ kriê anôk brua\ ksiêm dlăng klei rua\ brei thâo“Ara\ anei adiê hlăk hlê đue\ nao kơ êa\t, snăn djăp mta klei rua\ hlăm êlan bi êwa kbia\ hriê mơ\ng virus kreh mâo lu h^n hlăm yăn puih, êjai ana\n ho\ng ala\ anak mnuih amâo mâo dưi thâo [uh ôh, lehana\n dleh mơh thâo bi knăl ho\ng du\m mta klei rua\ mtu\k hdrak mkăn, mơ\ng ana\n mơh kreh amâo mâo mđing ôh kơ klei rua\ tưp covid 19. Adiê êa\t mjing anôk jăk kơ virus đ^ lar lehana\n ba klei rua\, dôk hd^p hlăm êwa sui h^n, mơ\ng ana\n mơh jing ênưih h^n bi mtưp kơ anak mnuih”.

Tui si phung thơ\ng kơ brua\ mdrao mgu\n, ara\ anei ăt ka mâo mơh si jing hdra\ jăk h^n ]ia\ng dưi gang mkhư\ bi jih klei rua\ tưp covid 19. Dlông ro\ng lăn, wa\t hlăm du\m ala ]ar đ^ kyar h^n hlăm brua\ mdrao mgu\n, mse\ si Anh, Prăng, Mi… jih jang phung djo\ tưp mrâo lehana\n djiê mơ\ng klei rua\ anei ăt đ^ nanao hlăm grăp hrue, êjai ana\n vaccine gang mkhư\ klei rua\ tưp ka mâo ba yua ôh, kyuana\n, klei thâo săng hlăm brua\ răng, kăp mdrơ\ng ho\ng klei rua\ tưp jing hdra\ jăk h^n gang mkhư\ klei rua\ tưp covid 19. Grăp ]ô mnuih brei mâo klei thâo răng, nga\ bi ênu\m klei k]ah mtru\n ho\ng klei hluê ngă 5 mta klei mta\ mơ\ng Phu\n brua\ mdrao mgu\n, mâo:

1-}hia\m guôm [o#: Trua\ nanao  ]hia\m guôm [o# êjai kbia\ hiu hlăm anôk lu mnuih, trua\ ]hia\m guôm ti sang êa drao, hlăm alu\ wa\l bi ktlah.

2-mdjiê kman: Rao kngan jê` jê` ho\ng kbu amâodah ho\ng êa rao mdjiê kman. Bi mdoh jih jang mnơ\ng kreh dja\, kpăt, ma\ (mse\ si boh kpăt [a\ng bha\, đ^ng blu\, ipat, laptop; jhưng mdho#...) răng krie ebi mdoh, sut dhông lehana\n po\k [a\ng bha\ pưk sang bi mnga] ta].

3-Mâo êwang bi kbưi: Răng nanao hlăm êwang bi kpleh kbưi êjai blu\ hrăm ho\ng mnuih mkăn.

4-Amâo mâo dôk bi ngi: Lu mnuih ôh.

5-Hưn ho\ng sang êa drao: Ngă klei hưn ho\ng sang êa drao hlăm App NCOVI; mko\ BluZone hluê anôk https://www.bluezone.gov.vn ]ia\ng mâo klei kăp mta\ brei răng kơ klei tưp mơ\ng kman klei rua\ covid 19.

Tơdah mâo klei bi knăl mse\ si đ^ êngoh, mtu\k, dleh bi êwa snăn nao băng mtam kơ sang êa drao mâo klei kăp k]e\ đru./.