VOV4.Êđê - Thu\n 2019 jing thu\n tal 2, Khua la\n ]ar bi mkla\ mđup brei ana\n kna\l kdrưh mơ\ng Knu\k kna Pô mbrua\ kdlưn h^n êdi kơ 561 ]ô mbrua\ hla\m kluôm ala ]ar mâo leh lu klei đru mguôp pro\ng hla\m brua\ kriê pioh lehana\n mđ^ lar knhuah gru dhar kreh amâo mâo êdah kla\. Ti Daklak, mâo 24 ]ô mbrua\ kdlưn h^n dưi bi mni. Ana\n kna\l pô mbrua\ kdlưn h^n êdi kla\ s^t jing klei bi êdah mơ\ng klei mpu\ mni mơ\ng jih yang [uôn ho\ng klei kha\p m’ai lehana\n klei thâo mơ\ng phung mbrua\ ho\ng knhuah gru dhar kreh djuê ana. Klei anei sra\ng mtru\t lu h^n klei đru mguôp, klei ba myơr klei thâo mơ\ng phung mbrua\ kơ êpul êya, kơ yang [uôn, mtru\t phung ênuk gưl hđeh nao hgu\m hla\m brua\ kriê pioh, mđ^ latt knhuah gru dhar kreh djuê ana.

Pô mbrua\ kdlưn h^n Ama H’Loan nga\ mkra kdra\p tông ayu\ djuê ana

Hlăm sang dlông kjăp siam, pô thâo mbruă Y Wang Hwing - sa ]ô khua mduôn 70 thu\n dôk ayu\ đinh tak tar. Ênhiang ayu\ êdu ktang, kwang kbưi, êdu ê un ngă kơ phung dôk hmư\ khăp mđing. Pô thâo mmui` Y Wang Hwing yăl dliê: Đưm dih, grăp blư\ [uôn sang  mu\t hlăm yan knăm mơak amâo dah klei huă mnăm yuôm bhăn, phung khua mduôn ayu\ đing, tông hgơr, ]^ng ]har, du\m ênhiang mmui` Eirei ăt kwang mb^t anăn. Bi phung hđeh hlăm [uôn bi jăk nao hlăp hlăm knăm mơak leh anăn hmư\ ênai tông ]ing ]har. Na nao snăn yơh ênai ]ing kma hlăm ai tiê Y Wang Hwing. Hlăk 14 thu\n, Y Wang Hwing pătdah thâo raih jih djăp klei mdê] knah Êđê. Mb^t ho\ng ênai ]ing, đinh năm `u lo\ thâo mmui` kưt, khan leh anăn thâo du\m klei ngă yang rang mdah hlăm grăp knăm mơak. Ara\ anei, grăp yan knăm mơak, ngă yang, amâo dah lui msat ti }ư\ Mgar, s^t ênai tông ayu\ djuê ana Êđê dưi kwang, amâo dưi k[ah ôh pô thâo mbruă Y Wang Hwing.  70 thu\n, ho\ng anăn knăl pô thâo mbruă êdah kdlưn h^n, Y Wang Hwing ktưn hưn kyua mâo êbeh 50 thu\n ngă bruă kriê pioh dhar kreh djuê ana pô:"Thu\n anei dưi mâo Knu\k kna brei anăn knăl pô thâo mbruă êdah kdlưn h^n kâo mơak snăk. Kâo pô ktưn hưn kyua asei pô ăt dưi hiu kưt mmui`, tông ayu\ hlăm lu anôk hlăm ala ]ar. Kâo mơak kyua phung pô bi hriăm ăt mmui` kưt, khan mse\ ho\ng pô. Kâo khua thu\n leh dưi ngă klei anăn kâo mơak snăk. Êdei anei kâo djiê he\ snăn ya klei pô thâo ăt dưi bi hriăm leh kơ anak ]ô pô."

Pô mbrua\ kdlưn h^n Y Wang Hwing tông ]ing

Y Bhiông Niê ti [uôn Ako\ Dhông, [uôn hgu\m Tân Lợi, [uôn pro\ng {uôn Ama Thuột, ăt jing sa hlăm 24 ]ô phung thâo mbruă ti kr^ng wăl lăn hrah bazan Dak lak, mâo Khua lăn ]ar mđup brei anăl knăl Phung thâo mbruă êdah kdlưn h^n hlăm thu\n 2019. Ăt mse\ ho\ng Khua mduôn Y Wang Hwing, mơ\ng sui, `u jing leh pô thâo mmui`, tông ayu\ êdah kdlưn hlăm ai tiê mnuih [uôn sang.  Mnuih [uôn sang khăng iêu `u ho\ng anăn khăp h'iêng jing "Khua mduôn Ama Loan". ~u khăp kơ kdrăp tông ayu\ djuê ana, du\m thu\n hiu grăp boh [uôn ]ia\ng tui hriăm, mkra mjing, kru\ w^t lu mta kdrăp tông ayu\ djuê ana pô. Snăn yơh, hluê si thu\n mlan, amâo lo\ dưi yap ôh du\m boh đ^ng năm, đing buôt, đinh tak tar, ky pah, đ^ng buôt ]hô], đ^ng trưng, ]^ng kỉam... dưi mko\ mkra mơ\ng kiê kngan thâo mbruă mơ\ng `u. Truh ara\ anei, `u amâo lo\ dưi hdơr ôh pô mkra mjing, lo\ w^t mkra mjing du\m boh kdrăp tông ayu\ kơ [uôn sang. Ară anei, êbeh leh 80 thu\n, [ia\dah `u ăt g^r nao grăp anôk mtô bi hriăm mgăl ]ing, mkra mjing kdrăp tông ayu\. Kyua tui si `u, kno\ng ]ia\ng mnuih [uôn sang pô hdră djă dho\ng, hmư\ ênai kdrăp tông ayu\, snăn `u lo\ dơ\ng mâo ai tiê đao\ knang srăng đru digơ\ lo\ w^t ho\ng knhuah dhar kreh jăk siam mơ\ng djuê ana pô" Kâo mơak snăk leh anăn mgei ai tiê kyua dưi mâo mă klei pah mni yuôm bhăn anei. Lu thu\n tui hriăm hiu hlăm djăp anôk ]ia\ng kriê pioh knhuah dhar kreh djuê ana pô truh ara\ anei kâo dưi tu\ yap anăn knăl pô thâo mbruă êdah kdlưn h^n. Anei jing klei mơak, klei tuư yap mơ\ng Knu\k kna kơ du\m klei kâo ngă leh. Ho\ng anăn knăl anei, du\m thu\n dôk hd^p kâo ăt srăng lo\ bi hriăm mgăl ]ing, bi hriăm tông ]ing, mkra mjing kdrăp tông ayu\ leh anăn iêu mthưr grăp ]ô hrăm mb^t kriê pioh dhar kreh djuê ana pô. Si be\ ngă ]ia\ng Dak Lak [rư\ hruê [rư\ mâo lu h^n phung thâo mbruă êdah kdlưn mse\ kâo."

Pô mbrua\ kdlưn h^n Y Wang Hwing ayu\ đ^ng na\m

Bruă tu\ yap anăn knăl Phung thâo mbruă êdah kdlưn h^n amâo djo\ jing klei ktưn hưn kơ hjăn phung thâo mbruă đui] ôh, [ia\dah jing klei ktưn hưn mơ\ng êpul êya, [uôn sang. ~u srăng đru mguôp bi mpu\, kriê dlăng klă s^t kơ ai tiê, klei hd^p ho\ng phung thâo mbruă mb^t anăn mđ^ ai phung thâo mbruă mâo klei myơr lu h^n hlăm bruă kriê dlăng, mtô bi hriăm mnơ\ng kriê pioh dahr kreh amâo êdah klă mơ\ng êpul êya.

Pô thâo mbruă Y Nguh Niê ti {uôn Hu\k, să }ư\ Mgar, kdriêk }ư\ h^n  hlăm gưl anei, [ia\dah anăn knăl anăn jing sa klei mđ^ ai tiê ]ia\ng kơ phung thâo mbruă jih ai tiê kriê pioh leh anăn mtô bi hriăm dhar kreh djuê ana kơ ênuk êdei anăp:“ Kâo hơ\k mơak kyua ti ]ar Dak  Lak tu\ yap leh 24 ]ô thâo mbruă êdah kdlưn h^n mâo knu\k kna tu\ yap jing phung êdah kdlưn. Kâo [uh mơak snăk, kâo ăt g^r hlăm bruă tông ]ing, mgăl ]ing.. }ang gmăng anôk bruă djo\ tuôm ti ]ar Dak Lak srăng k[^n phung thâo thâo mbruă mkăn leh anăn du\m gưl ênuk mda asei khăp kơ ]ing ]har tui hriăm lu h^n. Bi kâo pô snăn khă gơ\ dưi tu\ yap amâo dah hơa^ ăt g^r jih ai tiê ]ia\ng kriê pioh knhuah dhar kreh djuê ana pô."

Mse\  ho\ng klei m^n anei, Y -Kô Niê, K'iăng khua adu\ bruă dhar kreh, Knơ\ng bruă dhar kreh - mjuăt ktang asei mlei leh anăn hiu ]hưn ênguê ]ar  Dak Lak brei thâo, anăn knăl pô thâo mmui`, tông ayu\ êdah kdlưn amâo djo\ kno\ng bi êdah klei tu\ yap mơ\ng Knu\k kna ho\ng klei myơr ai tiê mơ\ng phung thâo mbruă êdah kdlưn h^n, `u lo\ dơ\ng đru kơ digơ\ thâo săng djo\ bruă klam mơ\ng pô ]ia\ng năng ho\ng anăn knăl:"Êlâo dih, phung thâo tông ]ing, thâo ayu\, thâo khan, di`u ka jih ai tiê iêu mthưr, bi hriăm ênuk gưl mda asei tui hriăm kriê pioh knhuah dhar kreh jăk siam mơ\ng djuê ana pô ôh. {ia\dah leh mâo knu\k kna tu\ yap jing phung thâo mbruă êdah kdlưn h^n, di`u jih ai tiê mtô bi hriăm kơ hđeh mrâo. Bi hmei jing phung knuă druh dhar kreh ăt đao\ knang kơ phung thâo mbruă êdah kdlưn h^n srăng mđ^ lar jăk h^n bruă klam mơ\ng pô ]ia\ng mtô bi hriăm kơ anak ]ô mđ^ kyar du\m knhuah dhar kreh djuê ana pô."

Dưi la], hlăm bruă kriê pioh leh anăn mđ^ lar ênoh yuôm dhar kreh djuê ana, bruă klam mơ\ng êpul mbruă tu\ kdlưn h^n jing yuôm bhăn êdi.   Kyua di`u jing phung kriê pioh leh anăn mđ^ lar kơ du\m bruă dhar kreh, kdo\ mmui` mơ\ng alu\ wa\l leh anăn thâo săng kơ ai tiê, klei ]ang hmăng, knhuah gru djuê ana, dhar kreh djuê ana pô. Bruă mđup brei anăn knăl " Phung mbruă tu\ kdlưn h^n" jing klei yuôm bhăn, amâo djo\ kno\ng tu\ yap, bi mni kơ du\m klei đru mguôp pro\ng pr^n mơ\ng phung thâo mbruă êdah kdlưn đui[ ôh, [ia\dah lo\ bi êdah klei mđing dlăng mơ\ng Đảng, Knu\k kna ho\ng phung thâo mbruă leh anăn jih ai tiê ho\ng dhar kreh djuê ana.