VOV4.Êđê - Klei rua\ đo\k jing klei rua\ kreh mâo ho\ng phung hđeh lehana\n mnuih mduôn khua. Hlăm klei rua\ đo\k, kreh tuôm lu êdi jing rua\ Amidal. Klei rua\ anei kbia\ hriê mơ\ng virus amâodah klei rua\ mâo mơ\ng êwa, mơ\ng mnơ\ng [ơ\ng, êa mnăm. Klei rua\ đo\k mâo ho\ng klei kdja\t, bi êdah hlăm klei rua\ ko\ng đo\k, êngoh hlơr, lun rua\, tăl năng lun rua\ truh kơ knga, asei mlei amâo mâo jăk, êmăn êmik. Tơdah amâo mâo pral mdrao, srăng đ^ nao kơ klei rua\ dleh thâo hlao, lehana\n hmăi truh kơ klei rua\ mkăn.
Klei rua\ đo\k ktang:
Adiê h’ăp, êa\t jing pô phu\n ngă kơ kman đ^ ba klei rua\ đo\k. Klei rua\ đo\k ktang mâo lu mta, mse\ si klei rua\ u\r hrah ko\ng đo\k, klei rua\ anei ênưih tưp mơ\ng êlan bi êwa hlăm yan êa\t.
Klei rua\ ktang kreh mâo ho\ng klei pral đ^ ênoh ktang mơ\ng 39 – 400C, bi êa\t hlăm asei mlei, rua\ ko\, mb^t ana\n bi hang hlơr khu đo\k, lun rua\, bi [uh mse\ si mâo mnơ\ng kang đuôm, mơ\ng ana\n mnuih rua\ kreh ]ia\ng k]ô] mđue#, thu ko\ng đo\k, mhao êa. Êngao ana\n, mnuih rua\ lo\ bi êgah rua\ bo\ hlăm asei mlei, đo\k blu\ amâo mâo lo\ jăk, hlăm lam ko\ng đo\k bi u\r hrah, dăl adu\ng, lehana\n kbia\ êa adu\ng. Klei rua\ anei kreh mâo sui mơ\ng 3 -7 hruê, lehana\n ]o\ng hlao, asei mlei lưh hlơr pral. {ia\dah, ăt mâo đa đa mnuih truh kơ klei rua\ mkăn mse\ si hlo\ng rua\ knga, rua\ mrôk adu\ng…
Hlăm phung hđeh klei rua\ đo\k mse\ si mrâo bi êdah leh kơ dlông lo\ dơ\ng hmăi truh klei rua\ kboh kbia\ hriê mơ\ng kman ngă bi êdah ai kdơ\ng ho\ng klei rua\ hmăi truh kơ klei rua\ kboh, atu\t klang, hlăm arua\t klei m^n.
Klei rua\ anei mdrao kno\ng mkhư\ ya mta klei bi knăl amâo mâo jăk mơ\ng asei mlei, lehana\n mđ^ ai ktang kơ asei mlei, ho\ng du\m mta êa drao bi lưh hlơr, lo\ mnăm thiăm du\m mta vitamin B,C. Tơdah [uh klei bi knăl kman ngă, snăn yua êa drao kháng sinh bi djo\ guôp, mnăm mơ\ng 5 – 7 hruê.
}ia\ng dưi răng mgang hu^ mâo klei rua\ đo\k, snăn yuôm bhăn h^n jing răng bi mđao nanao asei mlei, boh nik ho\ng kkuê, đah da, pla\ jơ\ng kngan, mđ^ ai ktang kơ asei mlei ho\ng klei hua\ [ơ\ng djăp mnơ\ng tu\ jăk, bi mdoh [a\ng êgei mbah, guôm [o# mta tơdah kbia\ hiu kơ ta] hlăm anôk [hu\l ]ho\... đăm [ơ\ng lehana\n mnăm ôh ya mta mnơ\ng [ơ\ng lehana\n mnăm êa\t dei. Ksu\ng êgei mbah nanao ho\ng êa hra êdu, lehana\n yua êa drao djo\ ho\ng klei nai aê êa drao mta\ mtăn.
Klei rua\ đo\k sui hlao:
Anei jing klei rua\ kreh mâo jê` jê`, adiê đ^ êa\t rua\ yơh. Kreh rua\ hlăm adu\ng ko\k đo\k, mrôk adu\ng amâo mâo thâo hlao, rua\ amidal, mâo he\ [hu\l, [ruih, asa\p ha\t, mnăm kpiê, rua\ êhu\ng ăt hmăi truh kơ rua\ đo\k mơh.
Kreh bi knăl [uh mse\ si rua\ đo\k, lun dleh, mtu\k lu hla\m mlam, hla\m ko\k đo\k lo\ kbia\ êa k’hak, ngă kơ mnuih rua\ k]ô] nanao êa k’hak kơ ta]…
}ia\ng răng mgang klei rua\ anei, êngao kơ mkhư\ mdrao he\ phu\n agha pô ba klei rua\, snăn mnuih rua\ brei ư\ ha\t, kpiê, hua\ [ơ\ng bi djo\ hnơ\ng, `e\ đue# mơ\ng du\m anôk [hu\l, mta êa drao jhat, êwa jhat thu, anôk hlơr, amâodah êa\t đei…
Y Khem pô ]ih hlo\ng ra\k.
Viết bình luận