VOV4.Êđê - Ti anăp klei ruă Covid-19 dleh ktuê dlăng ti lu alŭ wăl hlăm kluôm ala ngă kơ dŭm êbâo čô hđeh hlăm anôk mâo klei ruă tưp nao bi ktlah hjăn amâo mâo ôh găp djuê, gŏ sang nao mbĭt leh anăn ênoh anei lŏ dơ̆ng đĭ hlăm grăp hruê. Êngao kơ klei huĭ tưp lar klei ruă leh anăn čŏng kriê dlăng hlăm klei hdĭp grăp hruê, phung hđeh lŏ mâo klei huĭ mâo klei amâo jăk hlăm asei mlei, boh nik mâo klei arăng ngă jhat, brei mâo thiăm lu hdră čiăng răng mgang leh anăn rơ̆ng klei êđăp ênang kơ phung hđeh hlăm wăl bi ktlah hjăn.

Tui si phung thơ̆ng kơ bruă ksiêm hriăm kơ ai mĭn anak mnuih, dŭm čô hđeh jing F0, F1 nao bi ktlah mbĭt ƀiădah amâo mâo ôh mnuih hlăm gŏ sang pô nao mbĭt mâo klei hyưt truh kơ klei arăng ngă măk ƀai, rung răng hlăm ai mĭn. Tui si pô thơ̆ng kơ bruă ai mĭn anak mnuih Nguyễn Thị Thu Hiền, mâo lu klei ksiêm duah dưi brei ƀuh, klei bi ktlah mâo klei djŏ tuôm păt čiăng msĕ hŏng klei čăm biêng, ngă măk ƀai kơ phung hđeh, boh nĭk phung hđeh hlăk mrâo prŏng. Anei jing wưng thŭn đĭ hriê kơ prŏng lehanăn klei mlih hlăm ai mĭn, kyuanăn klei mtô čiăng diñu thâo sang klă jing klei yuôm bhăn êdi. Khădah dŭm êpul êya djŏ tuôm hlăm dŭm anôk bi ktlah dưi mâo leh sơăi klei hriăm kơ bruă gang mkhư̆ klei ngă măk kơ phung hđeh amâo mâo ôh mnuih hlăm gŏ sang dôk mbĭt, ngă bi hrŏ hĕ klei răng mgang, klei anei čiăng mâo klei mtô mjuăt mơ̆ng amĭ ama, mnuih hlăm gŏ sang kơ diñu êlâo kơ ba diñu nao bi ktlah čiăng dưi dêč đuê̆ truh kơ klei huĭ hyưt kdjăt kƀla “Amĭ ama dưi mtô lač kơ êpul hđeh prŏng hĭn, anăn jing phung hđeh mrâo prŏng. Êngao kơ dŭm klei bi knăl dưi hriăm mơ̆ng điêt, phung hđeh anăn čiăng dưi thâo săng bruă pô ngă lehanăn dŭm boh klei hlăm ai mĭn. Năng ai kyua klei rung răng đei, čiăng mâo klei răng mgang ăt srăng mđĭ hĭn klei hyưt. Kyuanăn bruă thâo săng dŭm bruă ngă mâo klei hyưt, thâo êlâo dŭm klei srăng mâo hlăm anôk bi ktlah, anăn jing klei arăng mčhua, ngă klei măk ƀai, mâo dŭm klei anăn dưi đru kơ diñu mâo klei răng hĭn.”

Bruă phung hđeh dôk hlăm anôk bi ktlah mâo lu klei rŭng răng kyua bi mlih klei hdĭp grăp hruê, mâo klei kdjăt kyua mnuih hlăm gŏ sang pô jing F0 amâo dah djiê leh, anăn jing dŭm klei ngă đĭ klei rung răng, hŭi hyưt kyua klei ruă tưp. Kyuanăn yơh, diñu čiăng mâo klei răng kriê mơ̆ng dŭm čô thơ̆ng kơ bruă hlăm dŭm klei mjêč, anôk êđăp ênang. Bruă ksiêm êmuh amâo dah đru hlăm ai mĭn srăng dưi mdrao hrăm mbĭt hlăm anôk bi ktlah. Pô thơ̆ng kơ bruă ai mĭn anak mnuih Nguyễn Thị Thu Hiền lŏ brei thâo: “Klei thâo săng jing yuôm bhăn êdi, drei ƀuh lu dŭm klei ngă amâo djŏ msĕ si: lui huă ƀơ̆ng, lui mnei hgei, amâo blŭ hrăm hŏng mnuih mkăn amâo dah kjham hĭn jing dŭm čô hđeh ngă klei amâo djŏ, amâo ngă tui si klei bhiăn lehanăn duah bi duêh hdơ̆ng găp lu hĭn. Hlăm ai tiê mâo klei djăl ăl lehanăn djăl ênguôt. Klei anăn msĕ si sa boh yuôl, dai tĭng nei, dai tĭng dih hŏng klei hmar lehanăn hnơ̆ng lu, drei dưi thâo ƀuh lehanăn năng dưi kriê dlăng phung hđeh anăn mơ̆ng dŭm čô thơ̆ng kơ bruă.”

Truh kơ ară anei, phŭn bruă mnuih mă bruă, kahan êka êkeh lehanăn yang buôn ăt mâo leh lu hdră mtrŭn čiăng mđĭ hĭn bruă răng mgang klei êđăp ênang kơ dŭm čô hđeh dôk hlăm anôk bi ktlah ăt msĕ hŏng klei bi kbưi yang ƀuôn… Bi kơ dŭm čô hđeh arăng ngă măk ƀai amâo dah mâo klei kdjăt kƀla hlăm ai tiê, snăn brei mâo klei mghaih msir mtam, bi klă bruă klam kơ anôk bruă bi ktlah mbĭt. Aduôn Vũ Thị Kim Hoa, k’iăng anôk bruă kơ phung hđeh (phŭn bruă mnuih mă bruă, kahan êka êkeh lehanăn yang buôn) lač, hlăm dŭm anôk bi ktlah, phung hđeh brei mâo na nao klei blŭ hrăm hŏng anôk bruă ala čar răng mgang phung hđeh mrô đĭng blŭ 111 čiăng mâo klei mtô, đru kcĕ kơ bruă, răng mgang klei êđăp ênang kơ phung hđeh, răng kriê, bi hơĭt ai mĭn, gang mkhư̆, hmao ƀuh hnưm lehanăn mgaih sir hmăr dŭm klei kdjăt kƀla hlăm klei mĭn ai tiê phung hđeh dôk ngă klei bi ktlah, bi kbưi yang ƀuôn, bi đru, mgaih msir hmăr čiăng răng mgang, gang mkhư̆ klei ngă măk ƀai kơ phung hđeh, aduôn Vũ Thị Kim Hoa mtă: “Dŭm anôk bi ktlah mbĭt čiăng mâo klei bi mguôp hŏng dŭm anôk bruă djŏ tuôm msĕ si bruă sang čư̆ êa să, knuă druh răng mgang hđeh êlăk, anôk bruă kahan ksiêm, anôk bruă mdrao mgŭn đru kơ phung hđeh. Êjai ngă bruă đru kơ phung hđeh, si ngă srăng ngă čiăng dưi hmao ƀuh dŭm klei čiăng mơ̆ng phung hđeh lehanăn đru kơ diñu. Si tô hmô, djŏ tuôm hŏng bruă bi hơĭt ai mĭn kơ phung hđeh, djŏ tuôm hŏng klei kpĕ êka hlăm asei mlei čiăng mâo klei ngă bruă mơ̆ng anôk bruă mdrao mgŭn răng mgang klei suaih pral kơ phung hđeh. Bi kơ dŭm klei ngă, dŭm klei kčŭt hưn, hâo hưn phung ngă măk ƀai kơ phung hđeh srăng dưi ƀuah mkra tui si klei bhiăn bi kmhal phung ngă klei măk ƀai.”

Čiăng dưi răng mgang phung hđeh, boh nĭk jing phung đeh dôk hlăm anôk bi ktlah amâo mâo mnuih hlăm gŏ sang nao mbĭt, anôk bruă thơ̆ng kơ phung hđeh mtă kơ dŭm alŭ wăl mâo klei hưn mdah bruă dŭm čô hđeh mâo klei hmăi mơ̆ng klei ruă tưp Covid-19. Tơdah tuôm hŏng klei mjêč djŏ tuôm jing phung hđeh čiăng hưn mdah mtam hŏng dŭm anôk bruă, gưl bruă mâo klei dưi hlăm alŭ wăl lehanăn anôk bruă thơ̆ng kơ phung hđeh čiăng mâo dŭm hdră êlan mgaih msir, mtô lač, hmao đru kơ diñu.