VOV4.Êđê - Djo\ bi hdơr Hruê Nai aê mdrao Việt Nam thu\n anei, ho\ng klei g^r ktưn mơ\ng du\m gưl brua\ sang ]ư\ êa lehana\n Anôk brua\ mdrao mgu\n ]ar Daklak, Sang êa drao pro\ng kr^ng La\n dap kngư kla\ klơ\ng mu\t nga\ brua\. Anei jing sang êa drao pro\ng lehana\n mrâo h^n êdi ti kr^ng La\n dap kngư ara\ anei, mka\p kơ hdra\ brua\ ksiêm mka\ dla\ng, mdrao klei rua\ kơ mnuih [uôn sang du\m ]ar kr^ng La\n dap kngư lehana\n dua ala ]ar riêng gah Lao, Campuchia.

Sang êa drao pro\ng kr^ng lăn Dap kngư mâo boh pro\ng giăm 12 ha, mrô sang 184 êlan Trần Quý Cáp, phường Tự An, [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột, ]ar Dak Lak, ho\ng 1 êbâo 200 boh jhưng đih mdrao, ênoh prăk duh bi liê êbeh 1 êbâo êklai prăk mơ\ng ênoh prăk trái phiếu Knu\k kna. Sang êa drao k]ưm ru\ mkra mơ\ng thu\n 2010, hluê si t^ng ngă mkra bi leh hlăm thu\n 2013, [ia\dah kyua kpăk ho\ng bruă ruh mghaih anôk ala, sơnăn êmưt h^n mkă ho\ng hdră k]ah. Truh kơ ara\ anei, jih jang 7 boh sang ho\ng 26 khoa lâm sàng leh ana\n cận lâm sàng ngă mkra rue# riêng leh, djăp ho\ng klei ]ia\ng mkă dlăng, mdrao klei ruă kơ mnuih [uôn sang. Aê mdrao Nguyễn Đại Phong, k’iăng khua Sang êa drao pro\ng kr^ng lăn Dap brei thâo:“Hmei mbha du\m adu\ bruă leh ana\n alu\ mdrao klei ruă ho\ng klei djo\ guôp. Boh nik gơ\ adu\ mbla] mdrao klei ruă, mbha 15 boh adu\, ]ia\ng mbla] mdrao jăk h^n, `e\ đue# klei mnuih ruă dôk guôn mbla] mdrao klei ruă. Êlâo dih ti sang êa drao hđăp hmei kno\ng mâo 6 adu\ mbla] klei ruă đu]”.

{uh klă 1 boh sang êa drao pro\ng, siam, ênuk mrâo ti alu\ wa\l ngă bruă leh, jih jang mnuih ruă bi êdah klei hơ\k m’ak. Lê Ngọc Thập ti [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột la]: “Nao mkă dlăng klei ruă ti sang êa drao mrâo kâo [uh pro\ng êhai, anôk dôk guôn mkă dlăng klei ruă ăt jăk siam mơh. Sơnăn jăk j^n êdi yơh. Bi hnơ\ng thâo mkă dlăng klei ruă sơnăn dôk guôn klei bi mklă, bi ara\ anei mnuih ruă nao ai ho\ng klei êrô êbat lehana\n du\m mta bruă mơ\ng sang êa drao”.

Ho\ng du\m ]ô mnuih mâo klei ruă kjham, dôk mdrao ti sang êa drao sui hruê, bruă mdrao mgu\n ti sang êa drao mrâo, pro\ng êhai đru mdul ai tiê mnuih ruă. Nguyễn Văn Cảnh ti să Êa Tiêu, kdriêk }ư\ Kui` brei thâo; êlâo dih `u tuôm dôk mdrao ti [uôn pro\ng Hồ Chí Minh lehana\n khoa Ung bướu, Sang êa drao pro\ng ]ar Dak Lak, [ia\dah sang êa drao kniă kniêt, mnuih ruă lu, sơnăn khăng đih mdua. Leh nao kơ sang êa drao mrâo, `u bi kngăr kơ klei pro\ng siam, adu\ mdrao klei ruă doh êđăp. Nguyễn Văn Cảnh la]:“Kâo mâo klei ruă ung thu kso\ ara\ anei đ^ nao hlăm klang leh. Kâo nao kơ sang êa drao ti Sài Gòn mdrao hluê hdră hoá trị mâo 5 blư\ leh. W^t kơ ]ar hdră mdrao mgu\n, kdrăp yua ăt mse\ mơh giăm sang. Boh nik gơ\ ti sang êa drao mrâo kâo [uh pro\ng siam, jhưng đih mdrao pro\ng, amâo djo\ mse\ si ti sang êa drao hđăp amâo dah ti Sài Gòn, mnuih ruă đih mdua, bi ti anei 1 ]ô mnuih ruă đih 1 boh jhưng, sơnăn kâo [uh jăk h^n”.

Ti sang êa drao pro\ng ]ar Dak Lak, khoa Ung bướu khăng mâo lu mnuih h^n, kyua hnơ\ng mnuih dôk mdrao ti sang êa drao đ^ 2 blư\ ênoh jhưng đih. Nao kơ Sang êa drao kr^ng lăn Dap Kngư, khoa Ung bướu dưi mbo\ thiăm 50 boh jhưng đih, adu\ mdrao klei ruă pro\ng êhai. Klei anei ngă kơ mnuih ruă h’^t ai tiê dôk mdrao, mhro\ [ia\ klei êgao hnơ\ng kơ phung knuă druh mdrao mgu\n. Aê mdrao Nguyễn Đăng Giáp, khua adu\ bruă Ung bướu la]:“Leh hriê kơ sang êa drao mrâo, khoa Ung bướu dưi mbha 2 tal sang. Hluê si hnơ\ng ]ua\n, sơnăn 2 tal sang anei dưi tu\ jum mdrao mơ\ng 100 – 120 ]ô mnuih ruă. {ia\dah t^ng dlăng hnơ\ng pro\ng, sơnăn dưi tu\ jum mdrao mơ\ng 150 – 170 ]ô mnuih ruă. Mta k`ăm mơ\ng khoa Ung bướu leh ana\n wa\t ho\ng sang êa drao leh hriê kơ sang êa drao mrâo amâo lo\ ôh klei đih mdua hlăm 1 boh jhưng, kyua sang êa drao anei pro\ng êhai, mnga] ta]. Sơnăn hmei ]ang hma\ng srăng tu\ mă lu klei tu\ dưn ti sang êa drao mrâo anei”.

Mb^t ho\ng bruă ngă mkra bi leh anôk anơ\ng, sang êa drao lo\ duh bi liê blei mprăp lu kdrăp máy móc ênuk mrâo leh ana\n mko\ mjing du\m adu\ mdrao klei ruă mse\ si adu\ mdrao klei ruă hnak, Ngoại lồng ngực, ngoại tiết niệu, do\ng mdrao jê] leh ana\n mdrao klei ruă arua\t kboh, djo\ klei ]ia\ng mkă dlăng mdrao klei ruă mnuih [uôn sang [rư\ hruê [rư\ lu. Mjing klei găl kơ mnuih [uôn sang ]ar Dak Lak ăt mse\ mơh alu\ wa\l Dap kngư si la] he\ dưi ba yua du\m hdră mdrao mgu\n ênuk mrâo ti alu\ wa\l mtam, mhro\ [ia\ klei ba nao kơ sang êa drao gưl dlông, đru mguôp mkiêt mkriêm ênoh prăk duh bi liê bruă mdrao mgu\n kơ mnuih ruă./.