Yan puih mđao, yan bhang êđăp jing klei mâo mă hjăn păn du\m boh sang klei mtih ho\ng la\n mơ\ng mnuih Hà Nhì ti să Thu Lũm, kdriêk Mường Tè, ]ar Lai Châu. Klei mdê mơ\ng sang anei đru mguôp amâo djo\ điêt ôh đru mnuih [uôn sang kdơ\ng mgang ho\ng yan adiê amâo mâo jăk ti kr^ng dleh dlan anei mơ\ng Ala ]ar.
C|ia\ng bi djo\ guôp ho\ng la\n ala êa juôr leh ana\n wa\l anôk hd^p kr^ng dlông yan adiê amâo mâo ga\l ja\k, mơ\ng đưm da\ adih mnuih [uôn sang Hà Nhì ti sa\ Thu Lũm, kdriêk Mường Tè, c\ar Lai C|âu ru\ mdơ\ng leh sang klia mtih ho\ng la\n lu\ mdê hja\n, h’uh mđao hla\m yan puih, êđa\p hla\m yan bhang. Nga\ sang jing brua\ pro\ng hla\m go\ sang ana\n mnuih [uôn sang bi mpra\p [h^ kl^ nga\ tliêr kja\p mơ\ng mphu\n tru\n kơ brua\ mdơ\ng sang hlo\ng truh kơ nga\ rue# leh. {o# sang kha\ng wir ana\p pha\ t^ng Ngo\ nah tluôn knang kơ kp^ng c\ư\, kyua hluê si klei m^n mơ\ng mnuih Hà Nhì, ho\ng ana\p sang si ana\n sra\ng mjing kơ sang dưi dôk kja\p, mngac\ tac\, duh [ơ\ng đ^ kyar leh ana\n h’^t ênang. Leh ruah djo\ hruê ja\k, mlan yâo, pô sang rah 3 asa\r mdiê kơ tur sang bi hmô kơ klei kc\e\ mđai đ^ lêc\ lar, djo\ boh mnga. Brua\ klei jơ\ng sang truh kơ klia mtih sang bi nga\ tliêr kja\p; klei jơ\ng sang bi êlam hla\m brô 1m, da\p boh tâo c\ia\ng đa\m `u h’a\p leh ana\n mâo klei kja\p; ruah ma\ la\n ti kngư c\ư\ tliêt [l^t ba tuh hla\m jar kpal hla\m brô 40cm, yua hlâo tlê tơl bi [l^t mb^t.Hla\m klei bi leh, lo\ dơ\ng ma\ klo\ biêng kơ mtih wa\t hla\m lam leh ana\n ti êngao c\ia\ng bi kpa\ leh ana\n [lia mtih, leh kơ ana\n kơh bi trông êyông êda leh ana\n ta\m c\uôr sang.
Chu A Po\, thu\n anei mâo 70 thu\n leh dôk ti [uôn Thu Lũm, kdriêk Mường Tè, c\ar Lai C|âu brei thâo: “ Nga\ sang klia mtih ho\ng la\n sui sna\k leh ana\n bi nga\ tliêr kja\p luc\ hla\m brô sa mlan kơh dưi leh. Jih du\m brua\ bi iêo jak ayo\ng adei hla\m [uôn hriê đru brei. Go\ sang kno\ng dla\ng kơ êsei hua\ djam [ơ\ng, êa mna\m đuic\ amâo mâo duah bi ma\ pra\k ka\k ôh, kyua anei jing klei bhia\n mâo leh mơ\ng đưm….
Boh siam mơ\ng sang klia mtih ho\ng la\n mơ\ng mnuih [uôn sang Hà Nhì bi êdah tal êlâo jing kơ knhuah ru\ mdơ\ng. Sang dưi mdơ\ng hluê gru rup carê ho\ng 4 c\uôr đ^ mdlông kha\ng mâo 3 adu\, mhia sang mâo boh pro\ng ti ana\p sang leh ana\n dje\ mjhiêng ti sa nah. Hla\m sang da\p adu\ p^t hluê si klei kc\ah mtru\n mơ\ng nah điâo, adu\ ti krah jing anôk jih go\ sang dôk mna\m êa juôr. Kdrêc\ mhia sang kha\ng pro\ng dja\p dưm sa boh jhưng đih pioh kơ tuê amâo dah anak êkei hlam go\ sang hla\k êjai ka dôk mo#. Sang pui mâo klei yuôm bha\n jing anôk dôk mdang pui êjai leh ana\n jing anôk tu\k kna\ êsei djam, leh ana\n a\t jing dôk bi m[^n drông c\hưn tuê mơ\ng go\ sang leh ana\n yuôm bha\n h^n jing kpur pui hlo\ng dưm hla\m sang mtam êjai tu\k kna\ êsei djam asa\p pui sra\ng luôm nga\ sang kja\p h^n hluê ho\ng thu\n mlan.
Hla\m sang mnuih [uôn sang Hà Nhì amâo dưm knưng nga\ yang leh ana\n ato\ c\uh brui mngưi ôh, [ia\ anôk nga\ yang kkuh mpu\ jing yuôm kdrưh êdi, tơ hlei pô nga\ soh sra\ng bi kmhal hluê si klei bhia\n mơ\ng djuê ana Chu Xé Lù, Khua dla\ng brua\ Đảng sa\ Thu Lũm, kdriêk Mường Tè brei thâo kơ klei bhia\n anôk jing mơ\ng mnuih hla\m sang leh ana\n nga\ yang hla\m go\ sang mnuih Hà Nhì snei:“ Ho\ng mnuih Hà Nhì aduôn aê, am^ ama dôk ti adu\ nah Ngo\, mtâo mniê, anak mniê leh ana\n phung c\ô dôk ti adu\ t^ng nah điâo. Bi anôk nga\ yang kkuh mpu\ sna\n bi ruah ana hạt dẻ amâo mâo hlua\t k[oh [ơ\ng ôh leh ana\n bi m`am sa boh hrôk yuôl he\ kơ dlông leh ana\n ba dưm ti adu\ mơ\ng pô sang hluê ana\p t^ng nah Ngo\ t^ng kơ yang hruê [le\ ana\n. Mnơ\ng nga\ yang jing sa mngan c\^m, mâo [ia\ êsei leh ana\n kpiê, mnuih Hà Nhì amâo mâo yua brui mngưi ôh.”
Hruê đ^ dôk sang mrâo mơ\ng mnuih Hà Nhì a\t gơ\ ka\n dleh dlan sua\i êma\n lei, amâo mâo nga\ yang c\uh brui mngưi mse\ ho\ng d\m djuê ana mka\n ôh. S^t nga\ leh brua\ mdơ\ng sang, pô sang iêo ayo\ng adei, ga\p djuê, [uôn sang bi hriê m’ak mb^t. Pô ba hriê sa giêt kpiê, sa k^ braih, đa ba sa drei mnu\ tui hluê si di gơ\ mâo leh ana\n klei je\ gia\m mơ\ng gra\p c\ô mnuih ho\ng pô sang. Digơ\ bi yo\ng kc\ok kpiê, h’êc\ hmưi kơ pô sang mâo sang mrâo duh [ơ\ng đ^ kyar, mâo klei suaih pral, yâo m’ak. Brua\ mdơ\ng nga\ sang mơ\ng mnuih Hà Nhì bi êdah klei hgu\m mguôp êpul êya, amâo t^ng hlei go\ sang ôh dla\ng anei jing brua\ mb^t mơ\ng [uôn. Dja\p brua\ pro\ng, điêt mơ\ng hla\k mphu\n ru\ mdơ\ng truh kơ đ^ dôk sang mrâo bi nga\ brua\ mse\ si klei bi ring ana\n. Aduôn Xừ Xá Nu, [uôn Thu Lũm, sa\ Thu Lũm thu\n anei mâo 60 thu\n leh lac\ snei: “ Kâo kha\p dôk hla\m sang klia mtih ho\ng la\n, kyua `u djo\ guôp ho\ng klei bhia\n hd^p mơ\ng mnuih [uôn sang kr^ng dlông. Kâo sra\ng dôk kriê pioh truh kơ gưl anak c\ô pô.”
Ara\ anei, klei hd^p mda ai tiê klei m^n mơ\ng mnuih [uôn sang Hà Nhì dưi bi mđ^ leh, mnơ\ng ru\ mdơ\ng sang mâo leh lu mơh, ga\l êlưih h^n, lu go\ sang ruah nga\ c\uôr sang ho\ng tôl, tuil bi hrô kơ hlang h^n mơh nga\ kơ sang klia mtih ho\ng la\n kja\p siam h^n, [ia\ a\t dôk kriê pioh knhuah ru\ mdơ\ng mdê hja\n mâo leh mơ\ng đưm djuê ana Hà Nhì. Du\m knhuah mâo ma\ mdê hja\n đưm đa\ mơ\ng sang klia mtih ho\ng la\n ana\n jing klei nga\ kơ lu tuê ênguê c\ia\ng nao c\hưn dla\ng leh ana\n mâo nnao du\m gưl mnuih Hà Nhì bi mpu\ myưng.
H’Nga pô ]ih hlo\ng răk
Viết bình luận