VOV4.Êđê - Jing anôk dôk kriê pioh du\m boh tu\ yuôm h[uê ênuk, la\n ala êa djuh, knhuah dhar kreh mơ\ng Daklak la] hja\n, kr^ng Dap kngư la] kluôm, Sang kriê pioh kdra\p mnơ\ng Daklak gra\p thu\n mâo iêu m[^n êbeh 3000 ]ô tuê hriê ]hưn dla\ng. Êngao kơ du\m mta mnơ\ng dhơ\ng dôk sa anôk, Sang kriê pioh kdra\p mnơ\ng Daklak lo\ mâo wa\t “Mnơ\ng dhơ\ng hd^p”, hla\k mko\ mjing lu brua\ ]ia\ng kơ phung mbrua\ mnuih djuê ana [ia\ hla\m ]ar ba hưn mdah brua\ nga\ mkra ho\ng kiê kngan, hưn mthâo du\m mta mnơ\ng dhơ\ng nga\ mkra ho\ng kiê kngan mâo mơ\ng đưm mơ\ng djuê ana pô. Du\m hdra\ brua\ anei lo\ bi mjing leh klei tluh tlui` êdi mơ\ng Sang kriê pioh kdra\p mnơ\ng mb^t ana\n đru mđ^ h^n boh tu\ hla\m brua\ kriê pioh, mđ^ lar knhuah dhar kreh mâo mơ\ng đưm mơ\ng du\m djuê ana ti Daklak la] hja\n, kr^ng Dap kngư la] kluôm. 

Tuê hiu c\hưn hđeh hơ\k kdơ\k ho\ng rup êman mkra mjing ho\ng lu\ c\uh.

 Khă gơ\ truh 75 thu\n leh, thu\n đưm adih kno\ng [ia\ đui] mâo, [ia\dah nghệ nhân Y’Mip Ayun, djuê ana Êđê ti [uôn Ko\ Siêr, [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột, ]ar Daklak ăt dôk pral kdal tơdah mkra mjing leh ana\n hưn mdah du\m kdrăp pe\ tông iu\ ti Sang kriê pioh kdra\p mnơ\ng Daklak. Ti anei `u mse\ si dưi lo\ w^t hd^p ho\ng ênu\k đưm adih hlăk gơ\ adôk hđeh khăp hmư\ ênai đ^ng kliă, ênai ]ing ]har leh ana\n ksiêm hriăm hră mkra mjing kdrăp pe\ tông iu\ djuê ana. Kngan `u hla\k  c\hua\t c\hua\t pral kdal hr^ , [oh alê, êju\t, đrao ]ia\ng mjing 1 [e\ đ^ng kliă mâo ênai m`ê đrê` ktang. Tăp năng mâo phung tuê ]o\ng kiê kngan pô lông mkra mjing, khă gơ\ amâo raih klei blu\, [ia\dah `u ăt jih ai tiê ktrâo la] hdră mkra, hdră iu\. ~u la], mâo mnuih bi mđing mse\ snei jing yuôm bhăn êdi, kyua hlăm [uôn sang ara\ anei amâo mâo lu ôh m’mông wa\n ]ia\ng hưn mthâo kơ du\m mta kdrăp pe\ tông iu\ mse\ snei.

Tuê hiu c\hưn dôk dla\ng phung mbrua\ dôk nga\ brua\.

Pô mbrua\  Y Mip bi kah lac\: “ Kâo bi m^n, [uh tơdah ăt mâo mnuih ]ia\ng kơ thâo ana\n jing 1 klei m’ak pro\ng, klei yâo m’ak êdi. Kâo dôk hdơr du\m ]ô [^ng găp đưm adih, [ia\dah ara\ anei mâo mnuih amâo lo\ dôk, kâo [uh hdơr êdi, kâo mă đ^ng buôt iu\, iu\ ki pah ăt mse\ mơh, đ^ng năm ăt mse\ mơh, wa\t hlăm klei ei rei ăt mse\ mơh, kâo nga\ êjai hdơr êjai, bi m^n êjai leh ana\n mjing 1 ênhiang mui`, mse\ si m]eh mjing klei mui` ana\n yơh”.

Jing 1 ]ô mbrua\ kơ bruă pơ\k m`am kpa`, mb^t ana\n jing 1 ]ô mnuih mtô mblang mơ\íPmamg kriê pioh kdra\p mnơ\ng Daklak, amai H’Djuih Êban, djuê ana Êđê, hưn ktưn êdi leh hưn mthâo ho\ng phung tuê hiu ]hưn du\m boh tu\ dưn brua\ dhar kreh mơ\ng djuê ana pô. Ti du\m anôk hưn mdah bruă ngă ho\ng kiê kngan mơ\ng djuê ana, amai H’Djuih amâo djo\ kno\ng hưn mdah hdră pơ\k m`am đui] ôh, [ia\dah lo\ w^t la] du\m klei êmuh mơ\ng phung tuê hiu ]hưn djo\ tuôm kơ bruă mse\ si: mnơ\ng yua pioh pơ\k m`am kpa` mse\ si ara\ anei, hdră đêc\ m`am boh đêc\, gru  grua giêng kpa`, hruê mlan dôk m`am ]ia\ng mjing 1 blah ao h’ô hlăm du\m knăm m’ak, klei tu\ dưn mơ\ng bruă pơ\k m`am hlăm klei hd^p mda mơ\ng mnuih [uôn sang Êđê.

Phung mbrua\ dôk g^k g^k nga\ mkra rup kơ mnơ\ng ho\ng lu\ c\uh

Pô mbrua\ H’Djuih Êban brei thâo: “ Ho\ng bruă pơ\k m`am kpa` anei, `u srăng jing wưng găl ]ia\ng pô hưn mthâo kơ du\m knhuah bhiăn djuê ana pô ho\ng phung tuê hriê ]hưn leh ana\n 1 kdrê] pô srăng mâo klei găl ]ia\ng kriê pioh du\m knhuah gru dhar kreh djuê ana. Mơ\ng ana\n ]ia\ng phung tuê hiu ]hưn hriê kơ  Sang kriê pioh kdra\p mnơ\ng Daklak hrăm mb^t [uh klă leh ana\n dưi tui hriăm hdră m`am si be\ ngă ]ia\ng thâo m`am du\m boh đêc\ siam, du\m po\k kpa` siam”.

Mơ\ng du\m gưl hưn mthâo mse\ snăn, phung mbrua\  jing  leh “kdrông mko\” plah wah knhuah gru đưm ho\ng ara\ anei, plah wah êpul êya dhar kreh mơ\ng pô ho\ng mnuih [uôn sang. Anei jing bruă kla\ s^t leh ana\n mâo klei tu\ dưn leh ana\n mâo klei nao ai, hluê nga\ jăk siam mơ\ng phung tuê hiu ]hưn dlăng Sang kriê pioh. Huỳnh Văn Thông, tuê hiu ]hưn hriê mơ\ng kdriêk Châu Thành, ]ar Đồng Tháp bi mklă: “ Kâo [uh anei jing 1 [uôn bruă dhar kreh ho\ng 1 wưng sui thu\n leh mơ\ng mnuih djuê [ia\. Du\m mta mnơ\ng anei kâo [uh c\ia\ng mâo klei bi  hâo mdah leh ana\n mâo du\m knhuah bi mlih mrâo h^n ]ia\ng `u sia\ suôr h^n gru rup kơ mnuih djuê [ia\ ti {uôn Ma Thuột srăng êdah klă h^n”.

Du\m mnơ\ng ho\ng lo\ c\uh mrâo nga\ leh.

}ia\ng dưi dôk kriê nanao du\m bruă hưn  mdah bruă ngă ho\ng kiê kngan đưm lăn Dap kngư hlăm wưng phung mbrua\ ti [uôn sang [rư\ thu\n [rư\ [ia\ h^n, ênoh prăk yua adôk [ia\, Sang kriê pioh thâo pral iêu mthưr yang [uôn đru mguôp leh ana\n tui duah phung thâo mbrua\, mko\ da\p hdră jak iêu phung mbrua\ hriê hưn mdah hluê hruê, mlan, gưl. Bohnik gơ\ hlăm du\m hruê knăm m’ak, Tit, Sang kriê pioh kdra\p mnơ\ng  Daklak c\ia\ng mđ^ ktang du\m bruă hgu\m k`ăm mjing kơ phung tuê hiu ]hưn mâo du\m mmông hiu c\hưn dla\ng hluê nga\ hra\m mb^t du\m boh tu\ dưn brua\ dhar kreh, h[uê ênuk mơ\ng [uôn sang, lăn ala êa djuh. Êngao kơ bruă kriê pioh du\m mta ngăn dhar kreh mơ\ng êpul êya du\m djuê ana lăn Dap kngư, ti anei hlăk [rư\ [rư\ mâo mnuih [uôn sang leh ana\n tuê hiu ]hưn dưi thâo mse\ si 1 anôk kơ brua\ dhar kreh mdê hja\n êdah kdlưn êdi./.

            H’Mrư pô ]ih – H’Nga ra\k.