VOV4.Êđê - Kyaih arua\t êrah jing sa klei rua\ mâo hla\m arua\t êrah gu\ kl^t, kreh tuôm êdi jing kyaih arua\t êrah ti jơ\ng, amâodah lo\ pia jing arua\t êrah ti gu\. Klei rua\ anei dưi dla\ng jing sa klei rua\ mâo hla\m ênuk mrâo ara\ anei, mb^t ho\ng klei rua\ mâo lu mta mmih hla\m êrah lehana\n klei rua\ kboh đ^ kyua ênoh mnuih rua\ đ^ pral nanao. Kyaih arua\t êrah jơ\ng amâo djo\ kno\ng hma\i truh kơ klei siam, ala\ dla\ng, boh nik ti phung mniê, [ia\dah lo\ hma\i truh kơ klei suaih pral, lu mnuih tơl truh kơ klei kha\t jơ\ng kyua klei rua\ anei đ^ kơ kjham:

Aruăt êrah khăng lo\ pia aruăt êrah pro\ng, jing aruăt êrah rông asei mlei, mâo bruă klam ba êrah mơ\ng jih jang aruăt êrah truh kơ kboh. Klei ruă aruăt êrah amâo lo\ jăk ti jơ\ng jing klei ruă hlăm aruăt êrah, bi mđu] êka hlăm arua\t êrah ti jơ\ng, gang êrah mơ\ng jơ\ng w^t kơ kboh ngă êrah amâo thâo lo\ êran, aruăt êrah  mơ\ng anăn aruăt êrah kyaih pro\ng, ngă kơ aruăt êrah amâo lo\ jăk leh anăn êrah bi êko\. Hluê si phung aê mdrao kơ kboh, ênoh mnuih ruă hlăm aruăt êrah ti jơ\ng hlăm phung mniê lu h^n 3 blư\ mkă ho\ng phung êkei. Mta phu\n jing kyua klei mưng ]u\t jep guôk leh anăn kkiêng anak. S^t ba tian, sang anak pro\ng anăn kp^ kơ aruăt êrah w^t kơ kboh lu h^n, mb^t anăn, klei bi mlih hlăm lam asei mlei hlăm wưng ba tian ngă kjham h^n kơ klei ruă aruăt êrah jơ\ng. Aê mdrao Trần Ngọc Hội, mdrao kơ klei ruă kboh, sang êa drao kr^ng Lăn Dap Kngư brei  thâo:Phung khăng mâo klei ruă aruăt êrah amâo jăk jing lu phung khua thu\n. Hluê si klei ksiêm hriăm ti Mi, hlăm brô 35-50% phung khua thu\n mâo klei ruă hlăm aruăt êrah. Ti Việt Nam, khă gơ\ ka mâo ôh ênoh ksiêm duah klă klơ\ng, khă snăn hluê si klei ksiêm yap, mâo hlăm brô 20-30% phung khua thu\n mâo klei ruă anei. Tal dua phung ngă bruă dôk dơ\ng sui leh anăn dôk gu\ sui. Phung mâo klei hd^p [ia\ kpư\ hiu leh anăn klei huă [ơ\ng amâo djo\ guôp.

Hluê si phung aê mdrao, hlăm wưng tal êlâo, klei bi knăl mơ\ng klei ruă aruăt êrah amâo jăk amâo êdah klă ôh. Khă dah, tơdah bi nik, phung ruă khăng mâo klei bi knăl mse\ si: êgah jơ\ng, ktro\ jơ\ng s^t dôk dơ\ng sui amâodah dôk gu\ sui, tăp năng bo\k jơ\ng, bi hrut êjai mlam mmăt, mse\ si mâo mnơ\ng tlo\, hdăm êrui hlăm jơ\ng êjai mlam. Kyua klei bi knăl amâo klă anăn lu mnuih amâo đei mđing, amâo nao ksiêm mkă.  Năng mđing h^n jing lu phung ruă ]o\ng blei êa drao mnăm, leh mnăm êa drao amâo lo\ hlao, klei bi knăl [rư\ kjham h^n, phung ruă nao ti sang êa drao, mmông anăn klei ruă dleh dưi mdrao leh anăn ênưih srăng truh kơ kjham ho\ng klei hu^ hyưt. Êdah êdi mse\ si Y - Sưn Ê`uôl (60 thu\n) ti să Ea Tiêu, kdriêk }ư\ Kuin, ]ar Dak Lak. Êlâo dih, tăp năng `u êgah jơ\ng kngan, bi hrut. Grăp blư\ snăn, `u nao blei êa drao mnăm. Dua mlan ho\ng anei, klei bi knăl [rư\ hruê [rư\ kjham, jơ\ng bo\k pro\ng, ruă, amâo dưi lo\ êbat hiu, go\ sang ba `u nao ti Anôk mdrao kơ kboh, Sang êa drao kr^ng Lăn Dap Kngư ksiêm mkă. Ti nei, phung aê mdrao [uh ti boh tih `u [uh arua\t êrah kyaih lu anôk, khăng aruăt êrah, jơ\ng hlơr, hrah, amâo dưi lo\ êbat. Tơdah amâo nao mkă dlăng leh anăn mdrao hlao, mnuih ruă srăng djiê. Y- Sưn Ê`uôl yăl dliê:Kâo ruă snăn sui leh. Grăp blư\ snăn kâo blei êa drao mnăm sa hruê hlao yơh. Dưi hlao 5,6 hruê, đa đa truh 1 mlan. S^t lo\ ruă kâo lo\ blei êa drao mnăm lo\ hlao. {ia\ dah ara\ anei kâo mnăm êa drao giăm 1 hruê kăm leh [ia\ dah amâo hlao ruă ôh."

Hluê si aê mdrao Trần Ngọc Hội, klei ruă aruăt êrah amâo jăk ti jơ\ng dưi thâo kral s^t dlăng bi nik, khăng mâo aruăt êrah êdah lu, bi klo\ ti gu\ kl^t mse\ si thung jơ\ng, boh tih, mâo đa đa mâo hlăm pha. Gu\ kl^t mâo aruăt êrah amâo jăk khăng mtah. Klei kyaih aruăt êrah kjham amâo dah êdu [ia\ amâo djo\ tuôm kơ boh pro\ng leh anăn ênoh aruăt êrah kyaih he\ ôh. Aê mdrao Trần Ngọc Hội, Anôk mdrao kơ kboh, Sang êa drao kr^ng Lăn Dap Kngư la]:Khăng mâo lu klei bi knăl leh anăn ênưih ]huai ho\ng du\m klei ruă mkăn, mse\ si klei ruă hlăm klang.. mâo klei bi knăl păt ]ia\ng mse\. Du\m klei bi knăl mơ\ng klei ruă aruăt êrah amâo jăk mâo klei bi knăl ruă hlăm lam leh anăn bi êdah ti êngao. Kơ klei bi knăl ruă hlăm lam, mnuih ruă srăng [uh ruă hlăm  boh tih, mse\ si bi hrut, ktal hlăm thung jơ\ng. Du\m klei bi knăl anei `u srăng kjham hlăm grăp hruê, [rư\ tlam mmăt mnuih ruă [rư\ ruă lu h^n. Boh nik s^t phung ruă dôk dơ\ng amâo dah dôk gu\ sui snăn klei bi knăl kjham h^n leh anăn s^t phung ruă dưm jơ\ng kơ dlông [iă snăn dưi [ia\. Grăp mmông jơ\ng êgah ruă, kpư\ jơ\ng snăn srăng [uh dưi [ia\.

Klei ruă aruăt êrah amâo jăk tal êlâo kno\ng ngă ruă leh anăn amâo jăk dlăng, ngă dleh dlan hlăm klei hd^p mda. Khă snăn, klei kjham mơ\ng klei ruă anei jing mâo du\m anôk êrah bi êko\ hlăm lam aruăt êrah, du\m anôk êrah êko\ anei ngă kpăk đuôm êlan êrah êran ti anăn amâo dah hluê êlan êrah leh anăn ngă kpăk đuôm ti anôk mkăn, hlăm anăn hu^ hyưt h^n jing đuôm hlăm arua\t êrah kso\, ngă klei ruă hlăm êlan bi êwa leh anăn djiê.

Klei ruă aruăt êrah amâo jăk, tui si wưng leh anăn hnơ\ng srăng mâo hdră mdrao mdê mdê. Hlăm wưng mphu\n mâo, hdjul [ia\, phung ruă kno\ng ]ia\ng bi mlih klei mưng hd^p. Wưng leh anăn, mnuih ruă dưi mdrao ho\ng hdră yua mnal kă leh anăn su set hyua\.  Mnal kă leh anăn su set ]ia\ng kp^ hlăm kđeh, mjing ai ktang nah gu\ leh anăn đru kơ du\m aruăt êrah lo\ bi điêt, đru êrah dưi êran đ^ kơ kboh ênưih h^n. Mnuih ruă ăt dưi brei mnăm êa drao hluê si klei ktrâo la] mơ\ng aê mdrao. Hdră mrâo mrang, tu\ dưn h^n ara\ anei  ]ia\ng mdrao klei ruă anei jing mdrao hlăm lam ho\ng tia laser. Khădah, hluê si phung aê mdrao, ară anei ka dưi mdrao hlao jih ôh klei ruă anei, wa\t bliah, ênoh mnuih lo\ dơ\ng mâo klei ruă ăt mâo. Kyua anăn, grăp ]ô mnuih brei mđ^  klei thâo săng leh anăn ngă klei hưn răng ]ia\ng gang mkhư\ klei ruă anei mse\ si: Amâo êbat, dôk dơ\ng amâo dah dôk gu\ sui đei, s^t mdei, dưh jơ\ng kơ dlông [ia\, [ơ\ng lu djam tam, vitamin leh anăn mnăm lu êa, mđ^ klei mtang mjuăt asei mlei, êbat hlăm brô 30 mn^t grăp hruê, kp^t dluôr leh anăn tram jơ\ng hlăm êa mđao, mdei yơh ]u\t jep guôk. S^t mâo klei bi knăl mơ\ng klei ruă brei nao ksiêm mkă leh anăn mdrao hnưm, amâo ]o\ng blei êa drao leh anăn mdrao mgu\n ôh kyua tơdah mnăm amâo djo\ êa drao leh anăn hnơ\ng, mnăm êa drao amao dưi thâo hlao, hu^ hyưt  h^n, ênưih truh kơ kjham leh anăn djiê.