VOV4.Êđê- Truh ti ƀuôn Đăk Tiêng Ktu, să Đăk La, kdriêk Đăk Hà, čar Kon Tum, êmuh dua kruôp ung mô̆ thâo mbruă A Bình 68 thŭn lehanăn Y Rac 69 thŭn jing êpul mnuih RơNgao hlăm djuê ana Bahnar, arăng thâo s’aĭ, kyua dua ung mô̆ anei jing sa hlăm ƀiă snăk mnuih ăt dôk khăp m’ai kơ bruă kriê pioh knhuah dhar kreh jăk siam mâo mơ̆ng đưm mnuih djuê ƀiă. Khădah thŭn leh khua ƀiădah dua ung mô̆ ăt mâo klei thâo săng hlăm bruă kriê pioh lehanăn mtô mtă kơ anak čô krơ̆ng kjăp knhuah dhar kreh mơ̆ng djuê ana pô.

Mâo klei ktrâo êlan mơ̆ng A Cân - khua alŭ Đăk Tiêng Ktu, hmei nao truh ti gŏ sang ung mô̆ pô thâo mbruă A Biuh lehanăn Y Rac. Jih dua čô ung mô̆ diñu amĭ kkiêng lehanăn đĭ hriê kơ prŏng hlăm gŏ sang mâo klei khăp kơ bruă hrĭ mñam lehanăn pơ̆k mñam. Ti anăp dring sang jing doh bhung lehanăn êđăp brưi, pô thâo mbruă A Biuh dôk hrĭ mñam lehanăn mô̆ ñu Y Rač dôk pơ̆k mñam, 2 čô ung mô̆ mă êjai blŭ tlao êjai, mkra mjing dŭm mnơ̆ng mơ̆ng pô jing mnơ̆ng dhơ̆ng mơ̆ng bruă mâo leh mơ̆ng đưm hlăm djuê ana pô.

Leh mâo klei êmuh kơ bruă mă mâo mơ̆ng đưm hlăm gŏ sang, mduôn A Biuh bi êdah klei hơ̆k mơak lehanăn yăl dliê: “Phŭn dô dih, klei hdĭp mnuih ƀuôn sang knang kơ dliê kmrơ̆ng, čư̆ čhiăng, jih jang mnơ̆ng yua hlăm sang dưi mkra mjing mơ̆ng kngan pô sơăi. Kyuanăn yơh, dŭm čô hđeh êdam hlăm ƀuôn sang hlăk anăn mâo sơăi klei mtô ngă bruă mơ̆ng aduôn aê, dlăng anăn yơh jing klei bi knăl kơ sa čô mnuih thâo bruă.”

A Biuh yăl dliê hŏng klei hơ̆k mơak “Kyua anăn yơh dưi jing ung mô̆ hŏng aduôn Y Rač”

Djă ti kngan sa boh bŭng dưi mñam mơ̆ng aruăt ksu, pô thâo mbruă A Biuh hưn mdah dŭm klei jăk lehanăn klei amâo jăk, si ngă čiăng mñam sa boh bung. Mduôn A Biuh brei thâo, ară anei, ñu dưn yua dŭm mta ksu leh lui čiăng bi msiam bŭng pô, yua wăt aruăt hwiê lehanăn aruăt ksu dưi mâo klei kjăp lehanăn amâo liê prăk ôh. Klă klơ̆ng dŭm boh bŭng, êi ŭng, lip, knguôr mñam mơ̆ng aruăt ksu jing rơ̆ng lehanăn lu mnuih khăp čiăng.

Aduôn Y Rac dôk ti krah dring sang, dôk guiñ guiñ hŏng bruă pơ̆k mñam leh anăn yăl dliê: “Êlâo dih, kâo kkiêng ti ƀuôn Đăk Rơ Chot. Hlăm sa blư̆ bi ba dah dhar kreh 2 ƀuôn plah wăh Đăk Rơ Chot lehanăn Đăk Tiêng Ktu, dŭm čô hđeh êdam êra thâo bruă hlăm dŭm bruă mâo leh mơ̆ng đưm dưi bi mtuôm, sơnăn yơh hmei mâo klei bi tuôm lehanăn bi khăp mơ̆ng klei bi dlăng ală tal êlâo.”

Hlăm mmông wăn, ung mô̆ pô thâo mbruă hrăm mbĭt hrĭ mñam, pơ̆k mñam

Leh ngă klei bi kuôl ung mô̆, dua čô ung mô̆ mâo amĭ ama brei dŭm sao lăn ti ƀuôn Đăk Tiêng Ktu čiăng kcư̆m kơ bruă knuă. Hruê anăn dôk hlăm sang krum, grăp aguah 2 čô ung mô̆ kgŭ ưm čiăng kuič pui lehanăn blŭ tlao mbĭt hŏng dŭm čô anak aneh lehanăn mkra mjing mnơ̆ng dhơ̆ng ba bi mlih hŏng dŭm gŏ sang jĕ giăm. Truh kơ ară anei, khădah thŭn khua leh, anak čô prŏng leh sơăi, dŭm hruê mmông ngă jih leh bruă lŏ hma, 2 čô ung mô̆ lŏ hrăm mbĭt dôk ti dring sang lehanăn hrĭ mñam, pơ̆k mñam lŏ čuê kơ klei pô khăp čiăng. Tui si aduôn Y Rač, bruă knhuah gru mơ̆ng djuê ana msĕ sơăi, hlăm grăp djuê ana mâo klei mdê lehanăn êa mil mdê kơ grăp mnơ̆ng dhơ̆ng čiăng dưi thâo kral krĭng kwar mnuih djuê ƀiă ti ala čar Việt Nam. Grăp mnơ̆ng dhơ̆ng leh mkra mjing mâo sơăi klei bi kna kơ kdrueh gru, klei đêč, klei jing, ƀiădah ăt mâo lu klei mdê, dlăng mă ƀuh yơh klei mdê anăn.

Khă gơ̆ thŭn khua ƀiădah Y Rac mâo nanao klei khăp hŏng kdrăp pơ̆k mñam djuê ana

Mâo mbĭt klei khăp čiăng kơ bruă mâo leh mơ̆ng đưm, kyuanăn grăp mmông găl, 2 čô ung mô̆ diñu čŭt hơô kdrăp čŭt hơô djuê ana pô nao hlăm dŭm knăm điêt, prŏng hlăm ƀuôn. Boh nik jing aduôn Y Rač jing sa čô thâo kdŏ mmuñ, mduôn A Biuh thâo yua lu kdrăp pĕ tông, tuič raih lehanăn thâo pĕ lu đĭng brô̆ lehanăn klei tông čing, kyuanăn yơh jih 2 ung mô̆ jing 2 čô hlăm êpul tông čing hlăm ƀuôn. Pô thâo mbruă A Biuh lač, dŭm klei siam hlăm knhuah gru dhar kreh djuê ana pô jing lu êdi. Kyua čiăng djă pioh dŭm bruă mâo leh mơ̆ng đưm, boh nik jing bruă hrĭ mñan, ñu ăt hur har nanao hlăm dŭm bruă ngă dhar kreh.

Pô thâo mbruă lŏ yăl dliê lehanăn ênai blŭ êdu hĕ: “Ênuk hđeh êdam êra ară anei mâo knŏng ƀiă mnuih thâo lehanăn dưi djă pioh dŭm klei siam lehanăn klei yuôm bhăn mơ̆ng dŭm mnơ̆ng dhơ̆ng bruă mâo mơ̆ng đưm. Ênuk hđeh ară anei mâo klei mĭn mdê sơnăk hŏng êlâo dih, mơ̆ng klei huă ƀơ̆ng truh kơ čŭt hơô, knŏng čiăng mă dŭm mnơ̆ng čŏng mâo, djŏ hŏng ênuk anei, amâo lŏ yua ôh dŭm mnơ̆ng dhơ̆ng mơ̆ng aduôn aê pô, klei hriăm kơ bruă ăt kăn mâo lei ”. Ñu čuăn ruah êlan mtô kơ anak ñu, čiăng dưi djă pioh bruă ngă dhar kreh anei. Anak mniê tal 7 mơ̆ng diñu jing Y Ny 25 thŭn, êjai mâo klei êmuh kơ bruă mă knhuah gru, adei lač: “Mơ̆ng điêt, amĭ mtô leh kơ adei bruă ksă mñam, leh lŏ đi prŏng ƀiă, ama lŏ mtô hrĭ mñam dŭm mnơ̆ng điêt, ênưih mñam. Mmông anăn adei mơak sơnăk lehanăn grăp hruê amĭ hŏng ama dôk ngă bruă lehanăn tui diñu ngă. Ară anei, kyua kpăk êgun lu bruă, kâo mâo knŏng ƀiă hruê mmông ngă bruă msĕ hŏng phŭn, klei čiăng yua dŭm mnơ̆ng dhơ̆ng anăn ăt ƀiă mơh, anăn yơh ƀiă nao hgŭm hlăm dŭm bruă anăn.”

Khădah thŭn leh khua, ung mô̆ A Biuh lehanăn Y Rac grăp hruê ăt guñ guñ hŏng bruă pô. Dŭm klei gĭr hŏng hruê mmông čiăng dưi djă pioh dŭm klei yuôm bhăn knhuah gru dhar kreh djuê ana pô, čiăng dŭm bruă anăn amâo srăng luič ôh.

Pô mblang: Y-Ƀel Êban