VOV4.K’ho - Pơn jăt sùm tàm mờr 10 nam do, tòm tiêu geh sền là biàng jù Tây Nguyên dê đơs bal mờ càr Dak Lak đơs is, tu\ tơl lồ tam geh tơnhào bơh 500 tơlăk priă tus rơlao 1 tơmàn priă tàm 1 nam. Bơta kuơ uă geh jăt bal broă tam uă mờ ală bơta, mờ tu\ do g^t nđờ rơbô hìu neh pal gơbàn hoàc huơr tu\ tiêu chơ\t jơh.

Tàm khà uă bơta lơh gơbàn hoàc huơr, broă bu\ lah geh jơnau bơto sồr khoa học, ai tòm tiêu tam tàm tiah thòng, tiah gơbam dà là bơta tòm lài ngan. Mùl màl do geh tơl^k jơnau lùp dờng màng ngan bè broă ai bă ù lơh sa suơn sre, ai geh phan tam tàm ală tiah tàm càr dê.

Jơnau tàm xã Ea Ô, kơnhoàl Ea Kar là 1 tàm ală xã sơnrờp ngan tàm càr Dak Lak geh khà bơ\t bơtàu [òn lơgar pa.

Mìu càl dờng sồ 12 neh rơlao, mơya ală dơ\ mìu sơr, mìu di mơ gam pơn jăt tai gơbàn tàm kơl wàng trồ xã Ea Ô, kơnhoàl Ea Kar m[ur `hơm ngan. Đah tàm dơlam hìu lơh broă uỷ ban, rơlao 60 nă cau, ntào, ngui gơs tơl mpồl kơ\p cau hòi măt kờ` tus dờp priă dong kờl bơh trồ tiah lơh aniai.

Ală săp tă nhơm dờng, ală muh măt moăt jrùng sơlơ lơh nùs nhơm tàm do sơlơ moăt jrùng ngan.

Lo\ Hoàng Thị Hạnh, kis tàm [òn 7a pà g^t, do là làng bol tus dờp priă dong kờl hoàc huơr bơh dơ\ mìu càl dờng nam lài. Mờ mìu càl dờng nam do, ală hoàc huơr ờ hềt geh kờp tơl jơh:

-Mìu càl dờng sồ 12 do den tu\ do bol a` kờp kờ` yal. Tềng đăp măt hìu a` roh 500 tòm cao su. Tòm tiêu den kung chơ\t bơh nam lài, gơbàn ồm rơyas mờ tu\ do tòm tiêu neh chơ\t mờr jơh.

Jăt lo\ Hoàng Thị Hạnh yal, hìu nhă lo\ mìng là 1 tàm g^t nđờ 10 hìu tàm [òn 7a mờ g^t nđờ rơbô hìu tàm gùt xã do gơbàn aniai bơh trồ tiah. Tàm ală cau gam geh măt tềng hìu lơh broă Uỷ ban kờ` kơ\p dờp priă dong kờl, hìu uă ngan den roh tơn g^t nđờ rơbô `jrong tiêu, hìu ờ uă ngan kung roh g^t nđờ rơhiang `jrong:

-Tiêu den geh hìu roh jơh g^t nđờ rơbô `jrong mờ mìu 1 dơ\ là tu\ do chơ\t jơh tơn. Hoàc huơr uă ngan. Nam do den gơbàn mìu càl dờng tai, ală `jrong tiêu gam gơlời bơh nam lài kung neh gơbàn gơpừ jơh sơl.

Bi Nguyễn Xuân Mạnh, kis tàm [òn 3B, xã Ea Ô pà g^t, pa rơ\p bồ nam lài, làng bol tàm xã do gam geh nùs nhơm kơ\p kờ` tàm tòm tiêu, tu\ khà priă tơl k^ gar neh ra` geh kờp mờ rơhiang rơbô.

Tơl `jrong tiêu geh g^t nđờ 10 k^ gar. Làng bol tàm xã Ea Ô pơn yờ să ngan, bu\ lah là tiah tòng, mơya làng bol neh tam geh cồng nha tòm tiêu, ai geh tơnhào kung ndrờm bal mờ ală tiah ndai tàm gùt lơgar. Mơya tus tu\ do, bơta chờ tòm tiêu neh jơh, kơ\p kờ` tàm bơta phan tam geh sền là biàng jù do neh ờ gam geh tai.

-Lài do là 180, 200 rơbô priă tàm 1 k^, den tu\ do gơmù 1 dơ\ mìng gam 70 rơbô, 80 rơbô priă. Ờ mìng bè hơ\ mờ gam gơbàn bơh trồ tiah lơh aniai bơh nam lài tus nam do tai… Mìu càl pràn ir, tiêu làng bol gơbàn chơ\t uă ngan. Tu\ do, làng bol gơbàn kal ke ngan bè tòm tiêu.

Ea Ô là xã sơnrờp ngan kơnhoàl Ea Kar, càr Dak Lak dê geh tơl khà broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa mờ Tiêu geh sền là bơta tòm pa ngan tàm broă tam gơl broă lơh sa suơn sre xã do dê.

Mơya tơnơ\ mờ 1 nam nggùl bơh tu\ geh dờp lơh gơs broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa, bơta niam àng pa geh neh gơbàn klam jơngo, tòm tiêu gùt xã do gơlơh bè gơbàn ờ geh tai.

Mò Vũ Thị Sen, Phó Chủ tịch UBND xã dờp là, xã pal sền wơl gùng dà tơnguh bơtàu xã dê. Bơnah ai khà bă ù lơh sa, bơ\t bơtàu wơl phan tam, geh pal sền wơl jơh, tài broă lơh kờ` mhar ir bơh ală nam lài neh lơh gơbàn hoàc huơr uă:

-Tu\ do, tòm tiêu neh gơs là phan tam lơh gơbàn kal ke uă ngan tus mờ làng bol. Tài broă bơcri priă uă ngan mờ tus tu\ do tòm tiêu gơlơh bè ờ geh tai.  Mờ bơta mùl màl neh gơbàn bè hơ\, hoàc huơr neh uă ngan bè hơ\, den di gơlan xã Ea Ô pal kơlôi sơnơng wơl, mờ rơwah wơl phan tam di pal.

Pal sền ù tiah, sền bè bơta geh is ù dê. Kal ke bè tòm tiêu den ba` geh ai tàm broă tam gơl phan tam tòm xã Ea Ô dê tai.

Jăt ồng Nguyễn Hắc Hiển, Phó kuang atbồ đah tam phan mờ sền gàr phan tam càr Dak Lak yal, bal mờ xã Ea Ô, broă tam tiêu uă ir neh geh tàm tàm uă xã ndai tàm càr, lơh bă ù tam phan do tàm càr Dak Lak neh tàm khà mờr 40 rơbô lồ, broă ai bă ù tam tiêu càr dê neh gơbàn uă ir.

Broă tam is uă, bu\ lah geh jơnau bơto pơlam khoa học, broă di gơlan gơbàn hoàc huơr neh geh yal bơh lài. Mơya, jăt ồng Nguyễn Hắc Hiển yal, anih lơh broă atbồ kung ờ gơtùi lơh broă lơi, tài ù tiah geh tàm tê làng bol mờ làng bol geh gơnoar tam phan lơi jăt mờ nùs nhơ kơ\p kờ` să tòm làng bol dê.

Bơta do geh lơh gơbàn tus tơngai dơ\ 2 bè broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa, tài khà geh ai mờ lơh jăt rơndăp broă là khà sồ 1 bơh broă lơh do dê. Bal mờ broă tơnguh ală broă sền gròi, atbồ broă ai bă ù lơh sa, càr Dak Lak geh sền wơl broă lơh sa suơn sre mờ ờ uă bơta phan tam sa plai jo\ nam, geh bơta kuơ broă lơh sa kung ndrờm mờ tòm tiêu dê sơl, kờ` tơnguh boă rơwah làng bol dê:

-Càr Dak Lak neh geh broă ai rơndăp khà bè tòm chi sa plai mờ phan tam jo\ nam. Mờ tàm broă bơ\t bơtàu wơl broă lơh sa suơn sre geh UBND càr ring bal, neh ai tòm chi sa plai là 1 tàm ală phan tam geh bơta pràn.

Càr wèt bơcri priă tàm ală phan tam geh kuơ uă bè sầu riêng mờ [ơ gơs ală tiah tơrgùm bal, ai geh phan kă bro, rơhời lơh ngan lơh sa pơgồp bal mờ tăc phan mờ lơgar bơdìh. Jăt rơndăp broă tus nam 2020 den gùt càr geh di pơgăp 20 rơbô lồ ù tam chi sa plai.

Pa geh ai mu\t tàm khà rơndăp broă, mờ mùl màl kung neh geh bơta kuơ tàm broă lơh sa bơh 2, 3 rơhiang tơlăk priă tus rơlao 1 tơmàn priă tàm 1 lồ 1 nam, mơya càr Dak Lak ni sơna gơbàn uă ir khà bă ù tam chi sa plai.

Tài jăt 1 kuang bàng đơng lam Sở Khoa học mờ công nghệ càr Dak Lak yal, mìng is bă ù tam tòm [ơ tàm càr neh tus 20 rơbô lồ tàm tu\ do.

Rơndăp broă geh ai càr dê là pơgồp bal mờ tăc phan mờ lơgar bơdìh mờ di lah rơndăp broă geh ai do ờ geh lơh mhar, lơh ờ geh cồng nha. Hoàc huơr gơbàn tus mờ tòm chi sa plai kung ndrờm mờ hoàc huơr bơh tòm tiêu neh gơbàn sơl.

Cau cih mờ yal tơng^t Ndong Brawl