Sàh Ngũ Lạc lài do gơwèt kơnhoàl Duyên Hải, càr Trà Vinh (lài do) geh làng bol kòn cau Khmer geh 86% khà kờp làng bol, hời rơ hời gĭt tus là tiah “tờm rƀah”, tài bơh ù tiah gơmŭt hang, gùng lòt kal ke, rài kis làng bol gơtìp rbô bơta kal ke. Mơya, kơnờm geh Broă lơh jơnau kờñ Dà lơgar bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tiah làng bol jơi bơtiàn dồ ết nă cau mờ tiah kơh bơnơm, sàh neh lơh geh ală bơta ai rlau 3 rơbô 200 hìu bơnhă càn priă bơcri bơtàu tơnguh lơh sa, tam gơl broă lơh mờ kờp jơh priă tă lơh rlau 118 tơmàn đong.
Nam 2021, bi Thạch Bỡ geh càn 20 tơlak đong nàng blơi kơnrồ dra. Ờ mìng dờp geh priă bơcri lơm, bi gam geh tus bal ơdŭ bơto pơlam bơta chài ròng phan. Kơnờm bơh hơ̆, mpồl kơnrồ dờng pràn niam, cèng wơl priă jền sùm. Tus nam 2023, bi geh dong kờl tai 50 tơlak đông nàng bơt hìu tam klăc dờng. Bal mờ priă tăc kơnrồ mờ bơta dong kờl bơh làng bol dê, bi neh lơh geh hìu ơm dờng kờp priă 150 tơlak đông. Bi Thạch Bỡ pà gĭt: “Ròng kơnrồ dra bè he ơn tàm ding, tŭ lơi kờñ geh priă jền den he gơtùi tăc 1 nơm nàng rcang broă. Bơdìh mờ ròng kơnrồ, hìu kung geh ết sre, tŭ ru dong hìu Yàng Phờk bơto akhar kòn cau Khmer ai ală kơnòm dềt in. Kơnờm ƀòn lơgar sền gŏ he pơnđơl pràn lơh ngan den tàng neh dong kờl geh 50 tơlak đong, bơdìh hơ̆ oh mi kung dong dồ ết tai sơl den tàng bơt lơh hìu ơm do”.
Sàh Long Hiệp gơwèt kơnhoàl Trà Cú, càr Trà Vinh (lài do) tơnơ̆ tŭ tơmŭt bal gơ gơs sàh pa geh uă ngan kòn cau Khmer geh rlau 80% khà kờp làng bol. Tàm tơngai bơh nam 2021–2025, sàh geh Dà lơgar mờ càr dong kờl rlau 540 tơmàn đong nàng lơh gùng lòt rê, hìu bơsram mờ dong kờl hìu bơnhă rƀah bơtàu tơnguh lơh sa. Kơnờm bơh hơ̆, khà hìu bơnhă rƀah gơmù hơđơm 2%. Bi Thạch Thị Sa Rin – dùl hìu bơnhă neh gơwèt hìu bơnhă rƀah- pà gĭt bè gùng lòt lik klàs rƀah bơh hìu bơnhă bơh he dê. Lài do, bi kis tàm hìu ơm dềt hăt, priă lơh geh tŭ geh tŭ ờ bơh broă tơmbồl rơndeh, lòt sih tam kòi ơpah. Kơnờm broă lơh dong kờl kơnrồ dra mờ priă kă bro dềt, rài kis hìu bơnhă bi rơ hời bè ờs wơl: “Tŭ ală oh kòn gam dềt rƀah ngan, priă lơh geh mìng jat tàm broă ƀồm, tơmƀồl rơndeh; lòt sih tam kòi, lòt toès kòi tŭ geh tŭ ờ. Tơnơ̆ do Dà lơgar pà kơnrồ dra mờ ai càn priă nàng kă bro dềt den tàng priă lơh geh geh sùm đau, geh priă nàng bơt hìu”.
Ờ mìng dong kờl priă bơcri lơm, ală tiah gam pờ ơdŭ bơto pơlam, tàm jàu bơta chài măi mok, is ồn sền gròi tơnguh uă bơta gĭt wă nàng làng bol in rcang brồ guh. Ồng Thạch Viên – dùl hìu bơnhă neh lik klàs rƀah - đơs nền, bơta dong kờl bơh Dà lơgar dê là bơta gơn kơnờm, mơya să tờm làng bol pal lơh ngan hơ̆ sồng gơtùi lik klàs rƀah kơnhăp kơ̆. Ồng Thạch Viên pà gĭt: “Tŭ dờp geh bơta dong kờl bơh Dà lơgar he sơlơ geh bơta gơn kơnờm nàng brồ guh. Lài do he kis tàm hìu sèt lơnggơh, tŭ do geh hìu kơnhăp kơ̆ den sơlơ pin dờn rlau tai tàm rài kis. Mơya nàng lik klàs rƀah kơnhăp jŏ să tờm pal lơh ngan brồ guh hơ̆ sồng geh, Dà lơgar mìng gơtùi dong kờl he in dùl bơnah lơi lơm”.
Nam 2025 càr Vĩnh Long lơh jat rơndăp broă lơh gơwèt Broă lơh jơnau kờñ Dà lơgar bơtàu tơnguh lơh sa, mpồl bơtiàn tiah làng bol jơi bơtiàn dồ ết nă cau, mờ kờp jơh priă tă lơh rlau 284 tơmàn đong, pơgồp bơnah tơrmù khà hìu bơnhă rƀah tàm làng bol kòn cau Khmer tàm ù tiah càr dê gam 1,6%.
Ồng Thạch Mu Ni – Phó Kwang lam bồ Sờh Jơi bơtiàn mờ Pin dờn jat Yàng càr Vĩnh Long pà gĭt, tàm tơngai bơh nam 2025–2030, càr rơ̆p pơn jat tai bơcri priă di broă di tiah ai hìu bơnhă rơƀah, hìu bơnhă pa lik klàs rơƀah in: “Ală nam pa do tàm tiah làng bol kòn cau Khmer geh lam lơh dùl tŭ bal 03 Broă lơh jơnau kờñ Dà lơgar, bơh hơ̆ tiah làng bol kòn cau geh ală bơta tam gơl jơh nùs ngan. Jat bơta jat sền bơh bol añ dê, uă ngan hìu bơnhă rƀah tŭ do uă ngan gơ ơm tàm ală hìu bơnhă cau dồ nă să, kòp tê jê să. Dơ̆ 2 là ală hìu bơnhă ờ tơl priă bơcri lơh sa, mơkung geh bàr pe hìu bơnhă ờ ngan ngồn kờñ lơh broă sa. Nàng tơrmù ƀà hìu bơnhă rƀah, dơ̆ 1 là dong kờl hìu bơnhă rƀah, hìu bơnhă pa lik klàs rƀah mờ ală rơndăp broă lơh lơh broă geh ngan. Kwơ màng ngan rlau jơh là mblàng yal, hòi jà làng bol pơnđơl pràn lơh is, nàng brồ guh lik klàs rơƀah, bơt bơtàu rài kis”.
Ală hìu ơm pa dờng niam, ală gùng lòt bê tông song mờ săp ñiŏ chờ hờp ngan bơh làng bol ală ƀòn kòn cau Khmer tàm Vĩnh Long tŭ dê do là cồng nha loh làng bơh dùl gùng dà broă lơh di ngan, di mờ nùs nhơm làng bol, pờ geh rài tơnơ̆ do àng niam mờ hờm ram rlau tai.
Viết bình luận