Broă pal sền gròi lài ngan là tàm kơnhoàl Krông Păk, càr Dăk Lăk bơyai lơh dơ̆ yal tac hờ lơgar ndai phan sầu riêng sơn rờp jat Nghị địñ thư geh kĭ đah Ƀộ Nông nghiệp mờ Phát triển Nông thôn Việt Nam mờ Tổng kụk sền sơ wì tă dia phan tac mờ blơi bơh lơgar ndai lơgar Lo. Ƀộ trưởng Ƀộ Nông nghiệp mờ Phát triển Nông thôn ồng Lê Minh Hoan đơs nền, broă tac uă jat sră pơrgon sơn rờp geh lơh là bơta chờ hờp bal bơh làng bol tiah đah jum mat tơngai mut dà lơgar, tiah đah jum mat tơngai lik dà lơgar mờ Tây Nguyên dê. Bal mờ tŭ niam geh mut tàm drà kă bro dờng, dong mpồl lơh sa kă bro mờ làng bol lơh broă sa lơh geh priă cồng uă rlau bơh bơta plai chi bơkah do, tac uă jat sră pơrgon hờ lơgar ndai kung tơlik ală bơta lòng dờng ngan sơl. Ồng Lê Minh Hoan đơs: “Tàm tŭ tơngai mut gơ rờm bal gùt plai ù mờ lơh sa suơn sre tơlir, lơh sa tàm tơrbŏ bal tŭ do, bồ tơngoh kơlôi sơnơng lòt bal mờ gơp là pal geh. Plai sầu riêng halà khat dùl bơta phan lơh gơs bơh suơn sre lơi ndai kờñ brồ guh, lơh gơlik drà kă bro kơ̆ kơljap, den jơh tơl nă cau tàm ròt ală bơta kuơ phan lơh gơs bơh suơn sre pal pơgồp bal bơta pràn, dùl nùs bal, lơh broă bal nàng bal mờ gơp bơtàu tơnguh”.

Tơnơ̆ phan sầu riêng, pa do, Ủy ƀan Ñân zân kơnhoàl Krông Năng, càr Dăk Lăk neh bơyai lơh tac hờ lơgar ndai phan mắc ca uă jat sră pơrgon sơn rờp tus drà kă bro lơgar Nhờk. Broă do lơh gơlik tŭ niam ai bơta gar bơkah do in bơh càr Dăk Lăk dê mut tàm ală lơgar câu Á mờ dunia. Khà phan gar mắc ca tac uă jat sră pơrgon sơn rờp tus drà kă bro lơgar Nhờk kơn jơ̆ rlau 6 tấn geh tam tàm kơnhoàl Krông Năng, càr Dăk Lăk. Phan do neh lòt gan uă bơnah broă sền sơ wì bơh anih lơh broă mờng chài 2 lơgar dê. Đơs tàm dơ̆ bơyai lơh, ồng Lưu Văn Khôi, Kwang atbồ Sở Kông thương càr Dăk Lăk pà git, broă gar mắc ca geh tac uă jat sră pơrgon tus drà kă bro lơgar Nhờk lơh gơlik tŭ niam ai bơta gar bơkah do in bơh càr dăk Lăk dê tus ală lơgar câu Á mờ dunia: “Do là dùl broă geh kuơ dờng màng ngan tài bơh Nhờk là dùl lơgar lơh broă bal dờng ngan tàm ală hiệp địñ kă bro khat gơboh mờ Việt Nam. Mờ kung do là dùl tàm ală drà kă bro blơi mắc ca uă ngan rlau jơh tàm dunia tŭ do. Broă tac uă hờ lơgar ndai jat sră pơrgon gơtùi phan mắc ca tus drà kă bro Nhờk geh là bơnàng jă lài ngan nàng lơh gơlik uă tŭ niam ai ală mpồl lơh sa kă bro càr Dăk Lăk in đơs bal, kơnhoàl Krông Năng đơs is geh mut tàm drà kă bro dunia”.

Tŭ do, mắc ca neh geh Ƀộ Nông nghiệp mờ Phát triển Nông thôn dờp là tờm chi tam geh uă jơnau kờñ, ờ mìng là chi lơh sa suơn sre mờ gam là chi brê tai. Mìng is tàm kơnhoàl Krông Năng, tàm khà 2 rbô 300 lồ mắc ca neh tam den geh 1 rbô lồ gam tàm tơngai tơnhàu, cồng nha lơh geh tàm nam 2022 kờp dŭ geh rlau 1 rbô 700 tấn.

Pa do, tàm ƀòn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dăk Lăk, Hiệp hội tiêu Việt Nam bơyai lơh pơrjum dunia bè gah phan tiêu Việt Nam. Do là dơ̆ nàng ală cau tam, lơh gơlik mờ tac hờ lơgar ndai tiêu geh tàm pơ gơl mờng chài, tam pà jơnau tơnggit mờ ală kal ke, kòl yan, ai tơlik ală broă lơh bơsong nàng kờñ sơlơ bơtàu tơnguh gah lơh tiêu tàm dunia. Tàm rlau 10 nam do, gah lơh tiêu dunia neh sền gŏ bơta gơguh uă pràn ngan bè bă ù tam tiêu bơh Việt Nam dê. Giă gơguh jơnhua ngan rlau jơh mờr 230 rbô đông dùl kĭ tàm tơngai do neh tă pơgồp git nđờ tơmàn dolar Mỹ tàm priă lơh geh bơh tac phan hờ lơgar ndai gùt lơgar dê. Jat mò Hoàng Thị Liên, Củ tịc Hiệp hội tiêu Việt Nam pà git, jơnau sồr bè bơta niam bơh ală drà kă bro blơi phan dê ngai sơlơ kal ke. Den tàng, nàng gơtùi gàr bơta kuơ gah lơh phan, tơnguh bơta niam neh gơ gơs là pal geh: “Sùm kờñ geh bơta lơh broă bal jơh nùs đah cau tac phan hờ lơgar ndai, mpồl lơh gơlik bơh Việt Nam dê lơh broă bal jơh nùs mờ cau lơh gơlik tơn phan là cau lơh broă sa. Bè hơ̆ den lơh gơtùi bè lơi, lơh jat jơnau sồr drà kă bro dê kàr lơi, den bơta do kờñ geh bơta lơh bal bơh mpồl lơh sa kă bro, ală mpồl lơh gơlik, bơh ală mpồl tac hờ lơgar ndai dê tài ală mpồl tac phan hờ lơgar ndai là ală cau lòt blơi ală phan bơh làng bol lơh broă sa dê nàng tac tàm drà kă bro den cau hơ̆ geh kờñ pal đal git lài drà kă bro, bơh hơ̆ cau geh rê wơl ai tơlik lài gùng dà cau lơh broă sa in. Bơta do dùl gah den là bơta lơh ngan bơh mpồl lơh sa kă bro dê mơya kung kờñ geh bơta lơh broă bal bơh cau lơh broă sa dê”.

Tàm pơrjum, ồng Vũ Bá Phú, Kwang atbồ Kụk hòi jà kă bro Ƀộ Kông thương pà git, Việt Nam tŭ do kung gam là lơgar tam mờ tac hờ lơgar ndai tiêu uă ngan rlau jơh dunia. Nam 2022, lơgar he tac hờ lơgar ndai kờp dŭ geh 220 rbô tấn, geh tus 55% kờp jơh khà tiêu tàm gùt dunia. Bulah bè hơ̆, nàng ală phan tiêu bơh Việt Nam dê đơs nền bơta kuơ he dê tàm drà kă bro dunia dùl bă kơ̆ kơljap, gah lơh tiêu gam uă ngan broă pal lơh: “Lài ngan là tơnguh bơta pràn dipal mờ tơl khà dunia, ngan là bè ală bơta bè khà jơngkah dà sơnơm, ală tơl khà lơh sa kơ̆ kơljap bè lơh sa, mpồl bơtiàn, tiah ơm kis. Dơ̆ 2 hơ̆ là ngui ală măi mok atbồ lơh sa, jòi git anih lơh gơlik mờ tàm tơrbŏ bal cau ngui nàng ngui ală mpồl hơ̆ ai broă lơh maketing in. Dơ̆ 3 là ai tơlik wơl broă rơndap lơh bơt bơtàu wơl rùp hin sơlơ tơnguh bơta geh mat dùl bă geh broă rơndap lơh tàm ală drà kă bro tờm, geh broă rơndap lơh ngan ngồn mờ đo was cồng nha ngan ngồn bè bơtàu tơnguh phan bơna pa tàm ală drà kă bro kas màng”.