VOV4.K’ho- Tơngai pa do, tơnơ̆ tŭ tam gơl pa broă lơh broă, uă hợp tak xã lơh broă sa sươn sre tàm càr Gia Lai neh lơh geh bơta bơtàu tơnguh uă ngan tàm broă lơh sa kă bro. Kơnờm geh lam lơh niam, ală hợp tak xã neh tơrgùm geh ală bơta pràn nàng tơnguh uă cồng nha lơh sa, lơh geh măt phan kă bro, dong ală hìu bơnhă làng bol lơh broă sa tàm hợp tak xã bơtàu tơnguh rài kis. Cau lơh ƀăo mờng cih jơnau do geh jơnau cih đơs bè bơta ngan ngan bơh bàr pe broă lơh do tàm càr Gia Lai, jà...

Hợp tak xã Lơh broă sa sươn sre Chư A Thai tàm xã Ia Ke, kơnhoàl Phú Thiện, càr Gia Lai dê là dùl tàm ală hợp tak xã khin cha tam gơl tus broă lơh hợp tak xã broă lơh pa tàm nam 2016. Rlau 6 nam tam gơl broă lơh, hợp tak xã Lơh broă sa sươn sre Chư A Thai neh geh uă bơta tam gơl niam ngan tŭ lơh bal geh rlau 215 lồ ù nàng lơh kòi 2 kàl, tàm hơ̆ geh 140 lồ sre lơh kòi bơkah ngan jăt tơl jơnau sồr Vietgap dê. Kờp bal pah nam, Hợp tak xã tăc bơh 300 tus 400 tấn phe bơkah tàm drà. Pa do, mpồl phan bơna “Phe Phú Thiện” bơh hợp tak xã dê neh geh rwah phan bơna lơh sa mờ măy mok ƀòn lơgar pơnrơ ngan bơh càr dê nam 2022 mờ lơh geh sră cơng tàng phan bơna OCOP 4 sơrmañ. Ồng Phạm Ngọc Nghĩa, kwang ătbồ Mpồl duh broă ătbồ kă bro, Kwang ătbồ Hợp tak xã Lơh broă sa sươn sre Chư A Thai pà gĭt, pa do, hợp tak xã geh Ƀộ Nông nghiệp mờ Phát triển Nông thôn rwah bơ̆t bơtàu Hợp tak xã lơh broă sa sươn sre lam lơh lài tơngai bơh nam 2022- 2025. Den tàng bè hơ̆, hợp tak xã geh lơh pràn lơh bal lơh sa jăt ală anih lơh gơlik kòi phe bơkah ngan nàng rề ơnàng drà kă bro. Ồng Phạm Ngọc Nghĩa, đơs: Geh bơta sền gròi dong kờl bơh ală kâp, ngàñ dê bơh càr tus kơnhoàl neh dong ai Hợp tak xã in lơh gơs ală broă lơh dong kờl, ală anih lơh broă bơh hợp tak xã dê nàng bơh hơ̆ Hợp tak xã lơh niam wơl rơndăp tăp sèng mpồl đơng lam, bơta jak chài măy mok dê, nàng lơh bè lơi phe Phú Thiện ngai sơlơ bơkah rlau mờ lơh tam gơl niam bal măt phan kă bro, kơldung ơn prăp.

Kŭp tê bal lơh bal lơh sa jăt broă lơh dờng gơ jăt bal mờ ngui măy mok jak chài pa rài do nàng kờñ tơnguh cồng nha lơh geh, bơta niam, bơta kwơ ai ală phan bơna lơh sa sươn sre in kung ngan là jơnau kờñ bơh Hợp tak xã Lơh gơlik, Kă bro, Drơng broă mờ Nhơl chờ Ia Mơ Nông dê tàm kơnhoàl Chư Pah. Hợp tak xã tŭ do geh 9 nă cau tàm mpồl mờ 27 mpồl lơh bal tam phan tàm ù tiah ơnàng pơgăp 800 lồ kơphê, plai màk mờ sầu riêng. Kờp bal pah nhai, Hợp tak xã tăc mờ Kông ty Trăc ñiệm Hữu hạn Quicornac in tàm Tiah lơh sa mờ măy mok Trà Đa, ƀòn dờng Pleiku bơh 400 tus 500 tấn plai màk. Ồng Lê Văn Thanh, Kwang ătbồ Mpồl duh broă ătbồ kă bro, Kwang ătbồ Hợp tak xã pà gĭt: Tàm ală tŭ lơh broă bơh nam 2019 tus nam 2022 neh rlau dùl tŭ tơngai lơh broă kal ke ngan, kòp bơtờp, mờ tài bơh rơndăp tăp sèng lam lơh hợp tak xã lam lơh lài pa kal ke ngan lơh broă. Bơh sơnrờp hơ̆ sồng lòt kơlôi sơnơng ală càr, ală hợp tak xã bơtàu tơnguh, he hơ̆ sồng rê đòm jăt tàm hợp tak xã. Tus tơngai tŭ do kung sền bal là lơh geh uă cồng nha, lài ngan là hợp tak xã kung lam lơh tus bal lơh bàr pe rơndăp broă lơh bè VnSat dong kờl ală ding dà tuh dà măy mok pa, gùng lòt tus tiah lơh sa, măy mok phan ngui lơh broă.

Tŭ do, jơh ală hợp tak xã tàm ù tiah càr Gia Lai dê neh geh tam gơl, lam lơh wơl jăt Adat Hợp tak xã nam 2012. Ală hợp tak xã geh tam gơl neh geh ală bơta bơtàu tơnguh pràn tàm broă lơh sa kă bro, sơlơ rơcăng lài is, ngui niam bơta pràn tàm dơlam is mờ gùng dà lơh broă jăt gùng dà lơh bal lơh sa kă bro, lơh bal, lơh gơlik drà kă bro sùm ai phan bơna in pơgồp bơnah tơnguh uă priă lơh geh ai ală cau tàm hợp tak xã in. Càr Gia Lai gam tơrgùm dong kờl ală hợp tak xã rề ơnàng khà cau tàm hợp tak xã, broă lơh sa ka bro, tềm pềr sùm priă bơcri lơh, phan bơna jơtài, ngui măy mok pa, tam gơl sồ. Bơta do geh dong lơh gơlik bơnàng jă nàng lơh sa bal, hợp tak xã in tơnguh uă cồng nha, bơta niam lơh broă, bơtàu tơnguh kơ̆ kơl jăp jŏ jòng tàm tŭ tơngai pa.

Ồng Nguyễn Thế Hùng, Củ tịc Mpồl Hợp ták xã càr Gia Lai geh yal bè broă lơh bơh ală Hợp ták xã lơh sa suơn sre dê mờ rơndăp broă tơnguh uă cồng nha bơh ală hợp ták xã mờ càr Gia Lai geh lơh tàm tơngai tus.

Ơ ồng, ồng gơtùi pà git bơta mùl màl mờ ală bơta gam kal ke tàm broă lơh sa bal mờ hợp ták xã tàm càr Gia Lai tus tàm tŭ do?

Ồng Nguyễn Thế Hùng: “Tàm càr Gia Lai tŭ do geh 377 Hợp ták xã (HTX), tàm hơ̆ HTX lơh sa suơn sre geh uă ngan mờ di pơgăp 80%. Geh ờ uă HTX neh bơ̆t bơtàu geh gùng dà broă kă bro, ai geh broă pơgồp bal kung bè hòi jà uă cau tàm mpồl pơgồp bal tàm broă tăc phan geh lơh, đơs bal ală cau tàm mpồl tus bal niam. Ală HTX lơh broă ờ geh cồng nha den geh 2, 3 bơta, bơta lài ngan pal đơs tus là bơta ngăc ngar tàm broă atbồ đơng lam bơh HTX, đơs bal mờ ờ pràn. Bè broă bơ̆t bơtàu broă lơh sa kă bro kung gam ờ hềt di jăt mờ jơnau kờñ, bè priă geh ai ală cau tàm HTX gam ờ uă, den tàng nàng tơnguh bơtàu ală cau tàm mpồl den gam kal ke. Ală HTX ờ geh priă nàng lơh sa. Kơrnoăt lơh broă, ơpah ù lơh hìu lơh broă kung bè là tiah lơh sa kă bro gam gơtìp kal ke tàm adăt ù tiah, den tàng broă kờñ geh ù ai HTX in geh tiah lơh sa, tiah lơh sa kă bro đơs ngan là gam kal ke ngan”.

Ơ ồng, tềng đăp mờ bơta kal ke bè hơ̆, den tàm tơngai tus broă rơndăp lơh nàng tơnguh uă bơta niam ală HTX là bè lơi?

Ồng Nguyễn Thế Hùng: “Broă rơndăp lơh bơh tŭ do tus nam 2025 jăt mờ broă rơndăp lơh bơh UɃÑZ càr den lơh ngan geh 60% HTX lơh broă niam mờ jăk, nàng lơh geh khà do den broă rơndăp lơh geh ai là ờ uă ngan 35% là khà kwang bàng atbồ pal geh bơto ờ uă ngan là pal geh bơsram Cao đẳng, đại học, pal ai geh broă pơgồp bal đah HTX mờ mpồl lơh sa kă bro di pơgăp 35%, tàm bơta bơsong jơh ală HTX lơh broă gời kung bè lơh broă ờ geh cồng nha. Mờ gơnoar, kơnòl bơh să tờm dê, tềng đăp măt geh sền wơl, sền ală HTX, tơrgùm tờm mờ ală HTX lơh sa suơn sre, lơh bè lơi ai geh broă pơgồp bal đah HTX mờ ală mpồl lơh sa kă bro bơ̆t bơtàu kes priă dong kờl tơnguh bơtàu HTX jăt mờ Nghị định sồ 45 bơh Thủ tướng Cíñ phủ dê. Bơdìh hơ̆ tai, dong kờl mờ broă ai cau bơsram dờng neh jơh pbơsram Cao đẳng, Đại học tus lơh broă tàm HTX, lơh bè lơi nàng geh ală broă geh tus mờ HTX”.

Ơi, nàng lơh jăt niam ală broă rơndăp lơh hơ̆, Mpồl HTX geh lơh bè lơi ơ ồng?

Ồng Nguyễn Thế Hùng: “Mpồl HTX càr Gia Lai mờ gơnoar bal mờ kơnòl sền gàr, drơng gàr bơta kwơ ai HTX kung bè anih lơh broă tơrbŏ bal đah HTX mờ ală anih lơh broă Đảng, Dà lơgar bal mờ ală gah, mpồl lơh broă. Tàm bơta hơ̆ nàng lơh jăt niam ală broă rơndăp lơh bơh UɃÑZ càr kung bè ờ uă ală broă lơh nàng ai HTX in geh, tềng đăp măt geh pơn jăt tai sền wơl nàng git ală HTX. Tàm bơta hơ̆ geh tơrgùm lơh tờm mờ HTX lơh sa suơn sre lơh bè lơi geh pơgồp bal đah HTX mờ ală mpồl lơh sa kă bro nàng geh phan lơh geh cồng nha kung bè kơ̆ kơl jăp anih tăc gơwèt mờ cau lơh sa.

Dơ̆ bàr geh tơnguh ală phan geh lơh geh bơta niam, tàm hơ̆ uă ngan là ală phan OCOP. Tàm càr, ală HTX tus bal tàm broă lơh phan OCOP kung geh uă, hơ̆ là ală phan geh lơh tàm càr dê, geh bơta ù tiah Tây Nguyên dê. Tus tŭ do, ală phan geh lơh kung geh ai tăc tàm ală drà kă bro tàm càr kung bè tăc tus tàm drà kă bro tàm lơgar. Bơdìh hơ̆ tai, kung tơnguh broă pơgồp bal mờ ală sở, gah lơh broă, mpồl lơh broă ndai nàng bơyai lơh tìp bal, ai ală HTX in tus bal mờ dơ̆ ràng tơlik drà kă bro nàng yal ală phan geh lơh bơh HTX dê kung gơrềng uă ngan tus mờ bơta tơnguh bơtàu lơh sa mpồl bơtiàn càr dê, tàm hơ̆ uă ngan là bè broă tơnguh bơtàu lơh sa suơn sre”.

Ơi, dan ưn ngài ồng!

Cau cih Hoàng Qui- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến mờ Ndong Brawl