Dak Lak: Bơta kơp kờ` ‘’tơrbo\ jòng ntas cing’’ tàm [òn M’Duk
Thứ bảy, 00:00, 24/03/2018

            VOV4.K’ho - Tềng đap bơta ù tiah nàng dròng cing mồng slơ ngai slơ gơbàn gơ srềp mờ ờ hoan gam  dròng ua\ den broa\ ala\ mpồl cau dròng cing gam kơnòm sa\ tàm ala\ [òn làng càr Dak Lak mùl màl kờ` mờ broa\ cing mồng la bơta kuơ màng ngan. Mờ ala\  klau pơnu, kơnòm pa tàu tàm [òn M’ Duk, sơnah [òn Ea Tam, [òn dờng Buôn Ma Thuột, bơta kờ`  git dròng cing mồng mờ neh lơh geh ua\ ngan cồng nha sơnrờp, lơh geh ua\ ngan bơta  chờ tơrbo\ jòng sap ntas cing bơh [òn lơgar lời tus rnàng tơnơ\ do in.

            Tu\ sap ntas cing gle (Cing kram) lờr wờr ngan, chờ ngan, bơta ờ cha  tàm dơ\ sơnrờp guh đang sơng khấu bơh ala\ cau tàm mpồl  cing  kơnòm sa\ [òn M’Duk neh ờ gam tai. Bulah gam dềt, mơya jơnau  dròng teh cing bơh ala\ oh geh ala\ cau chài đơs niam ngan bè bơta chài teh cing, broa\ ơm nang mut teh, kung drờm bè ala\ cau chài neh mờng mờ  chài kỹ thuật lơh bơh  jo\ nam. Gùng  dròng cing mồng do neh  geh  khà pe tàm dar pơr lòng tàm mpồl mờ geh ai rwah nàng tus bal dơ\ pơr lòng lồt dut tàm ngai chờ chài rgơi tàp pràn sa\ ja` ala\ kòn cau [òn dờng Buôn Ma Thuột geh lơh tàm ngai 10/3  pa do. Y Wăn Êban, dùl na\ cau tàm mpồl ai git,  geh lòt tam pơr lòng đang sơng khấu, pơr lòng mờ ala\ wa, ồng neh mờng chài ngan tàm ala\ [òn ndai, bơta kờ` gơboh bơh ala\ oh mờ sap ntas cing geh bè gơ guh guh jơnhua tus  bar dơ\:

            Sa\ tờm a` kung bè ala\ cau ndai kung geh ua\ ngan bơta gam ờ hềt git, tài gam dềt mờ dơ\ sơnrờp  ala  [òn he lòt pơrlòng. A` gơlơh chờ ngan mờ pơnỳơ sa\ ngan tu\ geh lơh rlau ala\ cau ndai bơh ala\ [òn ndai nàng lòt pơr lòng  khà dơ\ do. A` kơp kờ` tàm ràng tơnơ\ do, mpồl cing  geh  slơ gơ bơtàu tơngguh nàng sùm gàr geh  bơhìan niam chài bơh cau Rơđê bơh rài yau tus tu\ do mờ ờ lơh bơhìan chài rgơi cau Rơđê gơbàn roh  rui.

            Geh crơng gơs mờ  do pơgap di 3 nam  mpồl cing kơnòm sa\ tàm [òn M’ Duk tu\ do geh 12 na\ kơnòm  klau pa tàu bơh 9 tus 17 sơnam tus bal  bơsram tàp mờ  dròng cing mpồng tàm ala\ dơ\ lơh chờ, Pah poh, ala\ cau tàm mpồl neh lời di pơgap bơh 2 tus 3 bùi  trồ mang nàng geh bơsram wơl ala\ jơnau cing nàng gơ chài rlau.

            Y Liang Niê Kdăm, cau dềt sơnam rlau jơh  boh bơr,  oh geh git bơh cing  bơh tàm tu\ bơsram ơdu\ dùl. Do oh neh gơ tùi teh  jơh  tàm ala\ anih cau tàm  bor cing:

            Lài mờ mờ tu\ bơsram teh, kòn geh bơsram dờng den  tàng kòn iat gơ tùi ntas. Bơh sơnrờp kòn ờ hềt geh mut tàm mpồl den tơnơ\ hơ\ kòn kờ` ngan den tàng dan mờ mè dan mờ pơgru mut tàm mpồl. Bơh tu\ geh mut tàm mpồl den kòn neh git teh jơh tàm ala\ anih cau te\ sèng teh.

            Cau chài Y Hiu Niê Kdăm, cau sa\ tờm ngan  bơto ơdu\ dròng cing kơnòm dềt tàm [òn M’ Duk boh bơr, ồng gơ lơh chờ ngan tài ala\ kơnòm bơsram he dê slơ ngai slơ dờng kràn mờ kờ` cing kram bơhìan kòncau he dê. Mờ ồng,  sap ntas bè huềng sòan  bơh cau Rơđê den tàng ồng sền kuơ ngan, kờ` bơto bơtê  ua\ rlau tai wơl mờ ala\ rnàng kơnòm sa\ pơnjat tai in.

            Tàm rlau 10 nam do, neh geh git nđờ jơt mpồl cau dròng cing kơnòm sa\ la cau Rơđê tàm ala\ [òn geh ồng bơto bơtê  tur cing, gơtùi dròng chài ngan ala\ jơnau cing mờ tus bal  lòt dròng cing tàm ua\ tiah tàm càr mờ tus hờ càr cau. Kuơ màng ngan, tàm [òn M’ Duk, [òn tờm ồng, bơh nam 2004 tus tu\ do,  ua\ mpồl cing kơnòm sa neh geh tam tơrbo\ mờ neh geh cồng nha jơnhua tàm ala\ dơ\ pơr lòng ala\ kơna\, bơta hơ\ bè neh pơnjat tai bơta pràn mờ gơ kờ` nàng ồng pơnjat tai geh prap gàr huềng sòan  Tây Nguyên:

            Bơh sơnrờp ua\ ngan rnàng kơnòm sa\ go\ la do kung la bơta niam chài rgơi is bơh jơi bơtìan kòn cau he dê mờ kuơ màng ngan nam do,  den geh ua\ mè bèp kơnòm kis rềp  hìu bal tus dan ai kòn geh bơsram  den tàng a` hơ\ sồng sùm geh cua bơsram slơ ngai slơ gal. Tài dilah he kờ` bơto bơtê dùl  ơdu\ gam kơnòm tàm dùl mpồl cing 7 na\ den kung pal roh tus 3, 4 nam gơ bloh mờ lòt jòi kung kal ke ngan.

            Tàm [òn M’ Duk tu\ do,  bơta kờ`  dròng cing mờ  sền gàr wơl huềng sòan cing mồng neh gơ rề tus ua\ rnàng cau. Ờ mìng geh ơruh pơnu, kơnòm pa tàu kờ` mờ bơsram git tur cing mờ jơh  mè bèp  khi dê  kung sền gròi, kờ` mờ ai oh kòn  lòt bơsram, lam sồr khi in nàng khi tus dròng cing  tu\ tus lơh. Bi  Y Ninh Êban geh kòn tàm mpồl  cing ai git,  pah dơ\  kòn lòt dròng cing, bi sùm ai tơnru nàng lòt jat kờ` pơlam kòn bal mờ mpồl,  bơta hơ\ geh lơh  ce tơrbo\ mè bèp  oh kòn, bi kung  tơng kah kòn  pal kờ`  gơboh ala\  bơta kuơ chài rgơi bơhìan yau kòn cau:

            Bol a` la mè bèp, bol a` chờ ngan neh geh ala\ cau pơgru bè bi Y Hiu dờp mờ bơto bơtê ala\ sau jơh nùs ngan tàm bro git tur cing,  tam tìp  git gơp chài rgơi, kung la nàng kah wơl ala\ rnàng lòt lài. Tu\ do bol a` la mè  bèp kung chờ ngan tus  tàm do tus bal mờ ala\ sau nàng pơlam sồr ala\ sau mờ kung  geh chờ bal mờ gùt mpồl.

            Bơh bơta kờ` gơboh mờ bơsram kràn ngan,  rnàng cing  kơnòm sa\ tàm [òn M’ Duk gam rhời pơnjat tai tam tơrbo\ ala\ bơta kuơ bơhìan bơh  ala\ rnàng bi bèp lòt lài  bơh ala\ jơnau cing mờ ala\ oh bơsram geh. Ala\ oh geh la rnàng pơnjat tai nàng cing mồng cau Rơđê pơnjat tai geh mpong ntas tàm tiah brê bơnơm dờng Tây Nguyên.

                                                Cau cih mờ yal tơnggit K’ Brọp

 

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC