VOV4.K’ho - Bơt bơtàu [òn lơgar pa, mờ ala\ broa\ lơh bơceh, gơnoar atbồ xã Đak Psi, kơnhoàl Đak Hà, càr Kon Tum neh chồl guh geh bơnga\  cau tờm bơh làng bol nàng geh cơnđoà jơng  kơ\, bơtàu tơngguh rài kis làng bol ala\ kòn cau.

             Đak Psi la xã ua\ ngan kal ke bơh kơnhoàl Đak Hà, càr Kon Tum. Ala\ nam lài, tàm nhai mìu, Đak Psi gơ gơs la tiah bồt kơryan bơh rlau 25 kơi sồ gùng ù  ta\ dà dờng, sơrlèt bơnơm. Tu\ do, gùng tơi geh lơh ring dờng ơnàng mờ geh lơh rbàng, ding dà kơljap tơrbo\ bơh tam gùl kơnhoàl mut tàm xã. Jat 2 gah gùng tus xã Đak Psi la ala\ sươn kơphe tơlir gơs ngan, bal mờ cao su, bời lời… bal mờ ala\ blàng sre lơh kòi kàl prang neh  cat oh cat kòn.

             Rê wơl hờ lài, gơnoar atbồ mờ làng bol xã Dak Psi bơt bơtàu [òn lơgar pa bơh tềng mut lơh lơyah ngan. Gùt xã geh 9 thôn, [òn mờ rlau 4.300 na\ cau, gal ngan la  cau kòn cau Sêdang, mờ khà hìu rbah rlau 57%. Ai git làng bol la cau tờm ngan tàm  bơt bơtàu [òn lơgar pa, xã neh mut lơh geh cồng nha dơ\ lam sồr tam gơl sơnơng, broa\ lơh tus tơl  làng bol. Geh bơta  pơlam,  lam sồr, dong kờl di pal, làng bol cau Sêdang neh pin dờ` sa\ tờm, khin cha, lơh ngan tàm lơh broa\  lơh sa mờ bơt bơtàu [òn lơgar pa. Lo\ Y Vân kis tàm [òn Linh La, ai git, [òn geh 127 hìu làng bol tu\ do hìu lơi kung lơh ngan tàm broa\ lơh sa:

             Tu\ do broa\ lơh sa bơh làng bol geh nhap nhar ngan nàng bơtàu tơngguh broa\ lơh broa\ sa. Pơndrờm mờ rài yau, làng bol neh gơguh jak rlau ua\ ngan. Ua\ hìu neh tam ua\ kơphe, hơ\ sồng geh pria\ ai pria\ hơ\ blơi rơndeh  lơ òr nàng  lơ òr sre. Gơguh  jak rlau tai la làng bol neh ngui ua\ sơntìl pa,  ờ hian tam mờ ua\ ngan la sih kòi ờ roh ua\ tu\ tơngai. Làng bol kung neh lơh ngan bơsram  nàng bơtàu tơngguh lơh sa hìu nha\.

             Neh geh ala\ tam gơl sơnrờp tàm  broa\ lơh broa\ sa bơh làng bol cau Sêdang tàm xã Đak Psi. Tus tu\ do,  khà làng bol ngui sơntìl pa mờ chế phẩm sinh học tàm lơh sa la rlau 60%. Bal mờ 2 bơta chi tam tờm ngan la kòi, bùm blàng, làng bol gam tam geh rlau 600 lồ cao su, kơphe, ròng ua\ rpu, kơnrồ rlau 1 rbô nơm mờ gam  pơnjat tai geh pờ ơnàng broa\ lơh sa.

             Tơngguh cồng nha lơh geh, li la phan tam nàng geh tai pria\ jền,  rài kis bơh làng bol neh rhời bơtàu tơngguh, tus bal niam tàm broa\ bơt bơtàu [òn lơgar pa. Lo\ Y Dim, Phó Chủ tịch UBND xã Đak Psi ai git,  bơh bơta ta\ pơ gồp bơh làng bol, tus tu\ do neh geh 7 tàm 9 thôn, [òn bơh xã neh geh crap ồs đèng pờ àng gùng [òn. {òn lơi kung geh hìu [òn lơh anih pơrjum, bơyai  tơr`a broa\ [òn lơgar:

            Mut lơh broa\ lơh bơt bơtàu [òn lơgar pa làng bol den nhap nhar ngan tus bal ala\ srơh broa\ lơh mờ xã sồr lơh. Pơnyơu bè lơh kloh tiah kis. Thôn, [òn drờm kloh, tơlir,  niam. Tơl thôn drờm geh hìu [òn bơhìan. Gùt dar thôn làng bol drờm tam chi nàng tơnơ\ do niam rơm hơm mriềt. Mờ broa\ lơh gùng bêtông, dà lơgar mờ làng bol lơh bal. Làng bol nhap nhar ta\ pơ gồp pria\ jền kung bè ngai lơh broa\ nàng lơh gùng [òn lơgar pa.

             Mờ broa\ lơh bơh bơtàu [òn lơgar pa ờ ai bơh cồng nha, tus tu\ do, bulah xã Đak Psi mìng rơp  lơh 7 tàm 19 broa\ lơh, mơya gơ bơtàu tơngguh  kơljap ngan. Ala\ broa\ lơh neh lơh geh la geh pơrya kuơ màng ngan  tàm rài kis pah ngai bơh làng bol. Nền nòn bè lơh sơnơm, làng bol git wa\  niam ngan bè broa\ sền gàr  pràn kơldang sa\ ja`. Bác sỹ Y Bả, atbồ Trạm y tế xã Đak Psi ai git:

            Lài do làng bol neh ờ hoan git ngan bè broa\ geh tus ngui ala\ broa\ lơh sơnơm, mơya tu\ do den git w\a bơh làng bol neh geh tam gơl ua\ ngan. Làng bol sền gròi rlau bè pràn kơldang să ja`  bơh sa\ tờm tơl na\ cau tàm hìu kung bè mpồl bơtìan. Lài do  bơhìan den kòn tàm hìu mơya tu\ do khà cau ùr deh kòn tàm hìu sơnơm neh jơnhua rlau. Dơ\ kham sơm kòp tàm Trạm y tế  la gal ngan. Kờp bal dùl ngai  la rlau 50 na\ cau tus 70 na\ cau.

             Nàng lơh geh nisơna tàm  bơt bơtàu [òn lơgar pa, gơnoar atbồ mờ làng bol xã Đak Psi gam  chồl guh ala\ bơta pràn geh lài, Bal mờ khà pria\ tơm pria\ sền gàr brê, xã neh lơh geh cồng nha phan bơna bơkah  la bang gle Đak Psi. Ồng Nguyễn Phúc Đoan, Chủ tịch UBND xã ai git,  tu\ do Đak Psi geh 20 anih bơceh lơh bang do. Nam pa do, bulah ờ hoan geh tơnhàu bang mơya làng bol tam xã gam jòi geh, bơceh lơh di 20 tấn bang ro. Mờ pria\ tac kờp bal la 240 rbô tàm dùl kg, làng bol geh tai pria\ jền la ua\ ngan. Nam 2018,  xã Đak Psi tơmù rbah geh 6% hìu rbah, khà tơmù cah rbah gơmù ua\ tus 2 dơ\ pơndrờm mờ kờp bal bơh càr Kon Tum. Ồng Nguyễn Phúc Đoan ai git, nam do, xã neh rwah broa\ lơh bơtàu tơngguh pria\ geh làng bol in lơh broa\ lơh tờm ngan tàm bơt bơtàu [òn lơgar pa:

             Jơh mờ ròt chính trị lơh ngan tàm broa\ jào lơh do. Broa\ sơnrờp la bol a` gh lơh ngan  tàm broa\ tơngguh phan lơh geh,  chi tam geh. Kòi lơh ờ mìng geh tơl phe, piang sa làng bol tàm xã mờ bol a` kung kờ` ai phan lơh bơh kòi phe gơs la phan bơna ka\ tàm drà ka\ bro lơh geh tai pria\ jền làng bol in. Bol a` lơh ngan ròng ua\ phan ròng dờng mờ ala\ bơta geh bơh làng bol nàng  bol a` geh  lơh  rơ\ rài phan ròng  dờng. Bal mờ hơ\, bol a` kung dan mờ kơnhoàl geh ala\ broa\ lơh,  broa\ lơh nàng bol  a` geh ngui jơh mat dà bơh 4 broa\ lơh dà bơt hìu ma\y pờ tơlik ồs đèng nàng ròng tam phan tàm dà.

            Mo tơn tàm ala\ ngai bồ sơnam, nhai bồ sơnam pa 2019,  tus xã tiah sar lơgar ngài Đak Psi neh go\  ala\ cau lòt lơh broa\ bơt bơtàu [òn lơgar mờ ala\ gùng lơh mờ bêtông gam geh lơh jòng tus ala\ thôn, [òn, git nđờ rbô lồ chi tam geh  sơng ka niam rlau, bơta kuơ bơh brê,  dà bơh hìu ma\y pờ tơlik ồs đèng gam geh ngui jơh. Gơnoar atbồ mờ làng bol tàm tiah do gam tam klac lơh geh ala\ ngai bồ sơnam pa hờm ram ai ù tiah ua\ ngan kal ke. Đak Psi di pal ngan la tiah àng tàm broa\ mut lơh broa\ lơh dà lơgar bơt bơtàu [òn lơgar pa tàm tiah làng bol kòn cau bơh càr Kon Tum.

          Cau mblàng K’ Brọp