VOV4.M’nông – Ta Tây Nguyên, yor trôk nar rgâl tâm nar ngăch ir, jêng rnoh nu^h ntưp nău ji mpeh trong nsôr n’hâm hao ngăch. Rnôk geh gu\ tâm ntu\k âk nsuk, ngêt dak nđik, nko mbra kiăt n’hanh ji, nkre lah jêng tât sôt amidan n’hanh siăk. Kêng du\t, nu^h ji mbra ngêt kháng sinh gay ma săm.
Nkô| nău jêng tât ji mlông dơ\ way yor môr, duh n’hanh nsơ\. Tâm yan duh, soan rcho\l nău ji mô dăng jêng dơh geh ji. Yơn đêt nu\ih g^t, ngoay tâm âk nkô| nău tay dơh [ư môr mlông dơ\ lah yor [a [ơ sa tăng boh. Yor bên sa tăng boh mbra n’hu\ch nău luh dak diu, jêng an ăp ntil kaman luh tâm trong n’hâm. Rlău ma ne\, sa tăng boh mbra [ư n’hu\ch soan rcho\l nău ji bah niêm mạc, jêng tât soan rcho\l nău ji mô dăng, di rơh aơ ăp ntil kaman mbra lăp jêng tât môr mlông dơ\.
Yor r^, tâm yan duh wai n’hanh yan nđik, rnôk gâm n’gôn kônh wa an n’hu\ch rnoh boh. Rlău ma ne\, mô sa ăp ntil ndơ hăng, sa đêt ăp ndơ sa kơt grăp rpu\ng kai, tuh neh, yor ăp ndơ aơ nkre tăng boh lo\ kro, du\t dơh [ư môr mlông dơ\.
Rnôk geh ji mlông dơ\, an sa âk ndơ sa chất vitamin B kơt klơm, ăp ntil dak toh, tuh rse. Ăp ndơ sa aơ ueh an nău [ư bah sôt, nkre bah môr niêm mạc trong n’hâm. Sa âk ăp ndơ sa geh ngi lăi kơt jâng sur, ntô sur, soan, ka, tui reng… ueh an nău [ư bah ntu\k môr mlông dơ\.
Kônh wa n’hanh le\ băl mpôl dơi mât njrăng mlông dơ\ ngoay tâm âk trong dơh.
Bôk năp: Lah nking n’gang kaman [ư ji môr mlông dơ\. Ntu\k ntưp kaman lah [rô|i tho sêk. Yor rnôk an rlău măng [rô|i tho sêk jêng ntu\k ntưp kaman n’hanh jêng ăp nău ta mlông dơ\, mbung. Lor rnôk tho sêk, he an rao kloh [rô|i, trăm [rô|i tâm du ka chok dak boh, gay rao kloh ăp ntil kaman.
Tal 2: N’ha đinh hương lah dak rao puh kaman n’hanh du\t ueh tâm nău săm ji môr mlông dơ\. Knu\ng nsoah du n’ha đinh hương ta ôi ơm dơi mât njrăng mlông dơ\ bah năp ăp ntil kaman.
Tal 3: He dơi sa bah 5-6 n’ha klô|i ta ăp ôi. Klô|i geh tam ueh tâm nău mât njrăng mlông dơ\.
Tal 4: Du ntil dak si du\t dơh lah tâm rlu\k nklăp 3-4g dak cha rih đah 5ml dak su\t n’hanh ngêt ta ôi ơm, jêh rnôk tho sêk. Nău dak si aơ kơl mât njrăng mlông dơ\ le\ nar.
Tal 5: Du ntil dak si dơi kơl mât njrăng mlông dơ\ lah rmn^t. Rmn^t geh nău tam rchăng n’gang kiăt, kơl mât njrăng mlông dơ\ rchăng n’gang ăp nău ntưp ji yor kiăt. Gay tam, he ngêt n’gul ka chok dak duh mpli đah 5g boh rlăi n’hanh an đêt rmn^t môi. Do\ng nău dak si aơ ta ăp măng, lơn lah tâm ăp yan dơh geh chiăt, gay njrăng n’gang mlông dơ\.
Tal 6: {ư bên rsung mbung đah dak boh rlăi ta ăp măng, lor rnôk hăn b^ch n’hanh jêh tho sêk. Nău bên aơ du\t ueh, kơl rao kloh mlông dơ\ n’hanh mbung, nkre kơl mât njra\ng mlông dơ\ ta năp nău geh ntưp kaman.
Tal 7: Âk nu\ih way geh ji mlông dơ\ n’hanh ryông klơm soh yor ntu\k ntô trôk nar n’hôl [ô. Nău aơ, knu\ng nsoah du rlat s^k thôt nốt jêt, mbra ns^t tay ueh ngăn. S^k thốt nốt kơl rao kloh nsuk brui krêp, ăp chất kích thích tâm mlông dơ\ n’hanh tâm ăp ryôk klơm soh.
Nu\ih rblang: Y Sưng Phê Ja
Viết bình luận