VOV4.M’nông – Ơi kônh wa n’hanh le\ băl mpôl ! Bri ju\r nđik săk rdâng đah âk nău mpeh săk soan, lơn lah nu^h ranh n’hanh kon se. bah kơi aơ du đêt nău njrăng tâm nău mât uănh săk soan yan puh an 2 nu^h aơ.
Đah nu^h ranh, an njrăng tât ndơ ngêt sa n’hanh tiăr pâl thể thao.
Tâm nar sông sa ăp nar an ntop to\ng ăp, tâm ban 4 rmôt ndơ sa geh: chất đạm (poăng, ka, tăp djăr, ăp ntil tuh…), ndơ lăi (dak ngi, ngi poăch), ndơ rnih s^k (Piăng, bu\n, phở, bum…) n’hanh vitamin (biăp, play rih). Ăp nu^h way kan ntru\t đă nu^h âk năm deh an ngêt sa ue\h tâm yan puh, geh nkô| nău an kơl lor ăp ntil ndơ sa âk ndơ ssat kơt biăp, play. Ndơ sa an gâm s^n, rbân, dơh lêk. N’hu\ch ndơ sa âk ndơ lăi n’hanh rnih s^k yor rmôt ndơ aơ dơh [ư mô ue\h lipid mham, hao cholesterrol ntoh luh mô lah [ư hô tay nău hao huyết áp, chrach nju\ng, tăch rse mham rngok…. An njrăng ntop vitamin C bah ăp ntil play kơt cam, quýt, play bung, prit… yor vitamin C geh tam n’hao dăng săk soan, rchăng n’gang kaman [ư ji tâm ntưp.
- Mpeh nău mpât n’gơ, thể dục thể thao: nu^h âk năm deh an mât nău mpât n’gơ ăp nar gay soih ue\h trong mham, nuih n’hâm. Njrăng, ôi ơm dâk b^ch, mô hăn luh bah dih ndal, rnôk bri hôm e nđik yor săk mô ngăch tâm u\ch [ư chôt ndal, hao mham play nuih… rnôk rnôk thể dục, an mpât n’gơ mbrơi mbrơi, na nê| ta ntu\k mô geh sial. Tiăr nti di mơ, dêr mpât n’gơ ji o\k ir.
- Tâm ăp nar bri nđik, an ngêt âk dak gay chrach luh ndơ khih nkre dêr ranh, đang săk.
- Đah kon se, ăp me bơ\ an uănh tât nău mât răm săk, ntop to\ng ăp ndơ kah gay n’hao dăng săk soan.
- Mpeh nău mât răm, a[aơ âk me bơ\ hôm e geh naư tih rnôk ntâk răm an kon se âk ir. Ngăn ngên lah săk duh bah kon se mô tâm ban nu^h têh. Kon se mbra saơ duh n’hanh nđik ngăch lơn. Săk bah kon se lah ngăch prăl yor ne\ lah nsoh âk ir ao an kon se, dak rhal lăp plơ\ s^t tay tâm săk [ư ji klơm soh, ji kop nđik. N’^t mpê| lah nău an kaman hun hao [ư ăp ji mpeh ntô. Me bơ\ nsoh an kon âk blah aơ n’hơ ndơn yor knu\ng nsoh đêt ao mbâl. Rnôk kon se dơi doh t^ng blah ao gay tâm di đah duh nđik bah dih kơt rnoh pâl bah kon se.
Mât răm mô tâm ban đah nău đêt um tuh n’hanh mô an kon se luh bah dih nklăp bah 8h-9h30 ôi n’hanh 3h30-5 mông kêng măng.
- Mpeh b^ch: Kon se way njo\l phôi rnôk b^ch jêng dơh geh lăp nđik, yor r^ me bơ\ an doh kho ao an kon se dâl. Đah oh bê, mô an ndô môp rnôk b^ch yor bôk lah ntu\k luh lăp rlău 80% duh nđik bah săk. Lah duh ta bôk âk ir dơh [ư khuch tât rngok.
- Tâm yan nđik, me bơ\ an kon se ngêt sa to\ng ăp ndơ kah. Rlău ma piăng, por, poăch, ka, ta\p kik, dak toh an n’hao an kon se sa play n’hanh ndơ sa geh âk vitamin C. lơn lah, tâm lvang aơ an ndơ\ kon se chuh njrăng n’gang to\ng ăp, di nar ăp ntil vaccin tâm bôk nău kan chuh dak si.
Nu^h rblang: Y Sưng Phê Ja
Viết bình luận