VOV4.Mnông - Rnôk ta rgâl yan, trôk nar n’hanh nău l’^t nđik rgâl ndal [ư an săk soan mô dơi tâm rdâng đah trôk nar. Aơ lah nău dơh nơih an kaman [ư jêng trong nsôr n’hâm geh nău ji hii, lah rnôk ntoh luh âk nău ji, ngăn lah đah oh kon se n’hanh nu^h âk năm deh.

Gay mât njrăng săk soan tâm yan puh nău mât răm săk lah du\t khlay. Bah kơi aơ nău nt^m ue\h mô kanu\ng đah ăp nu^h dôl ntưp ji ma hôm ăp nu^h geh săk soan ngăn gay rlet rlău yan puh bri sroh nđik.

Nsoh kho ao to\ng răm

Aơ lah trong [ư dơh nơih n’hanh tam ngăn gay mât răm săk. Bôl ndr^ mô nsoh kho ao mbâl, ma an nsoh kho ao n’hơ, âk blah, gay sial nđik mô dơi lăp tâm săk. Đah kon se nsoh kho ao âk blah hôm geh tam gay dơi dôh an kon se rnôk luh dak rhal yor pâl rlưn, mô dah b^ch. Dak rhal bah kon se lah mô dơi ju\t ngăch soăt plơ\ tay tâm săk [ư ăp nău ji trong n’hâm.

Nău way bôk năp gay nking n’gang ji trong n’hâm lah mât răm muh-ko-ntang ntơh. Rnôk gu\ tâm jay nsoh ao răm, săch ao geh ko, pân bok ko. Năp ndơ njur mô lah u\nh năk njur [ư răm ntu\k ntô n’hâm sial n’hanh tâl mpông gay dêr sial lăp tâm jay. Rnôk hăn bah dih an djôt bok put muh gay dêr rhêp sial nđik mbra khuch âk tât tôr, muh, mlông dơ\ n’hanh trong n’hâm. Lơn lah njrăng mô dơi nsoh n’hơ rnôk bri nđik yor nău aơ [ư he dơh ji klơm soh n’hanh chôt ndal.

Sa to\ng chất

Sa to\ng chất s^k, protein, lơn lah ngi kơl an săk geh chây gay dơi geh soan cho\l nđik. An sa âk ndơ sa gâm s^n, rbân, dơh lêk, rnoh đêt yơn kah an to\ng ăp kơt súp, por poăch, ăp ndơ nkret… pă âk tơ\ sa đêt. Ôi n’hanh dâng nar an sa âk calori n’hanh sa măng sa đêt lơn nkre đêt play dô. Dêr sa hơm ir, ngêt âk ir ta măng yor [ư roh măt b^ch yor ndra ndul n’hanh hăn chrach âk.

Bah meng ne\, an do\ng ăp ndơ sa duh, an đêt tiêu mbra kơl [ư duh nkual klơm soh. N’hao ăp ntil play geh tam mât duh klơm soh, ue\h an trong n’hâm kơt nhãn. Play rba, play khoăr… Ngêt tra tâm ăp ôi lah nău bên ue\h kơl trong n’hâm ngăch dăng lơn.

Trăm jâng đah dak duh

Yan puh, bri nđik [ư ăp trong mham bah dâng ntô hoănh, mham hăn mbrơi. Ngoay tâm âk ndơ tâm săk klach đah nđik lah mpang jâng. Yor r^, rlău ma mât duh an săk ân uănh tât mât njrăng n’hanh mât răm jâng. Mât an jâng ngăch dăng lah trong mât njrăng săk soan tâm yan puh. Ăp măng lor rnôk hăn b^ch, an trăm jâng tâm dak duh an đêt bôh nklăp 10-15 mn^t. lah geh ndơ dơi do\ng dak duh rluk đêt tinh dầu bạc hà, mô lah gâm dak n’ha chanh, n’ha bạch đàn,…. Trăm jâng đah dak duh mbra kơl duh an le\ jâng n’hanh săk, kơl b^ch hăk ue\h.

Njrăng, rnôk hăn bah dih bri tât nđik, mô n’ông jâng ta u\nh năk, lu\ sah ônh bôl lah njur n’ông điện, mô do\ng du\ng n’at duh, n’ăp nah răm duh ir. Do\ng su set glêh geh brai mpli, brai tanh. Hăn ntô jôt mbâl n’hanh le\ ndơ săp. An [a [ơ rgâl su set, mât răk kloh ue\h an jâng.

Mô u\m jo\ n’hanh n’hu\ch hăn thể dục ôi ơm mô lah măng ir

U|m jo\ ir, u\m dak nđik rnôh bah dih bri nđik hô du\t klach, đê| đo\ng [ư jêng tât kh^t nu^h. yor r^, an n’hao duh dak u\m, u\m tâm jrô mô geh sial n’hanh mô u\m jo\ ir. Lah nđik bah dih hô, an n’hu\ch u\m âk, knu\ng răk rao đah bok duh n’hanh u\m 2 nar du tơ\ lah ăp.

Mô gu\ du ntu\k yor bri nđik ma an [a [ơ hăn mpât n’gơ. Ôi ơm n’hanh măng, dơi thể dục, hăn jâng nklăp 30 mn^t du nar. Hăn jâng lah trong ue\h ngăn gay rgâl soih ue\h trong mham an jâng. Nău mpet r’ah jâng rnôk hăn jâng le\ ntru\t rnoh mham tâm ăp trong mham tâm jâng. Tâm rnôk gu\ pah kan mô lah uănh ti vi, dơi rtôn nglău jâng n’hanh rok ăp nglău jâng. Plơ\ s^t plơ\ hăn [ư nău aơ rnôk dơi [ư mô lah [ư đêt ngăn 10 mn^t du nar mbra kơl jâng ngăch dăng n’hanh n’hu\ch ji. Yơn lah an njrăng đo\ng, bri nđik rnôk ôi ơm mô lah măng way du\t nđik n’hanh geh sial dăng, sial khih. Hăn bah dih tâm rnôk aơ mbra [ư săk geh sroh nđik, dơh jêng kop nđik, khuch tât trong soan rngok, dơi [ư soet mbung. Đê| đo\ng, du đêt nu^h geh soan cho\l mô dăng, kon se mô lah nu^h ranh luh bah dih tâm bri nđik kơt ne\ geh âk nău ntêt nkri nău rêh. Yor nê, mông nar thể dục ôi mbra la lơn n’hanh kêng măng ơm lơn ăp yan tâm năm.

Dêr ngêt ndrănh, bia

Âk nu^h an lah bri nđik, ngêt ndrănh mbra [ư duh săk. Yơn lah ngêt âk ir ndrănh lo\ [ư khuch jêr njrăng đah săk soan. Ngêt ndrănh, ngăn lah ngêt nhu\l tâm bri nđik du\t klach dơh chôt ndal. Âk nu^h le\ kh^t yor ngêt ndrănh. Rnôk ngêt ndrănh, ăp trong mham hao têh, rnôk bri nđik, trong mham hu\ch ndal, huyết áp dơh hao [ư kol rdih trong mham jêng tât kh^t. Trong [ư ue\h ngăn mô ngêt ndrănh, lah ngêt n’hanh ngêt mô nhu\l mô hăn dâl bah dih bri nđik.

Nu\ih rblang: Y Sưng Phê Ja