VOV4.Mnông – Bu\n ntreo n’hanh deh lah tâm rnôk o\k r’ah n’hanh ăp ntil jêr đah nu\ih bu ur. Âk nu\ih geh lap “Me ngăch kon ueh” yơn âk nu\ih mâp mô lap, khuch tât săk soan, đê| đo\ng nău rêh bah le\ me n’hanh oh bê. Yor ne\, bah năp n’hanh tâm rnôk bu\n, nu\ih bu ur an năp an nơm âk nău g^t blău bôk năp mpeh mât rong bu\n, lơn lah [ư t^ng nău but ua\nh bu\n ăp rơh gay n’hu\ch ăp nău mâp dơi geh.

{ư me lah nău têh du\t khlay bah nu\ih bu ur yươn gay deh du hê oh bê, geh rnôk nu\ih me an rgâl le\ săk soan n’hanh nău rêh bah nơm. Ntoh lư kơt nău bah bu ur Nguyễn Thị Thu Hà (28 năm deh) ta nkual [on têh Buôn Ma Thuột, n’gor Daklak. Nar 24/1 mhe rlău lah nar mô dơi chuêl tâm nău rêh [ư me bah yuh Hà. Yuh Hà bu\n rơh tal 2 yơn săk ntưp âk nău ji, klach ngăn lah huyết áp hao n’hanh ji cường giáp (Basedow). Rnôk yuh Hà dơi ndơ\ săm ndal, g^t saơ aơ lah du hê kon jur jêr, klach, roh me mô lah kon yơn yor mô to\ng nar gay ndơ\ ngih dak si bah lơ jêng ăp nai dak si bah ngih dak si đa khoa nkual Tây Nguyên le\ ntru\nh an rek ndal. Yơn lor rnôk b^ch rek, yuh Hà geh nău play nuih mô hôm nchoăt. Mpôl rek le\ nsôih du\t n’hâm, kơl 2 me kon bu\n me ngăch kon ueh. Oh bê bu ur jâk 3,3kg luh dơi ăp nai dak si n’hanh le\ rnăk wâl yuh Hà uănh kơt brah an.

Nai dak si Đinh Viết Quang, Groi Kruanh khoa sản, Ngih dak si đa khoa nkual Tây Nguyên an g^t aơ lah ngoay tâm âk nu\ih jêr deh klach ngăn khoa wơt dơn, lah mbrơi knu\ng đêt mn^t, me n’hanh kon kh^t. yơ lah, t^ng nai dak si Đinh Viết Quang, nu nău aơ le\ rngôch dơi dêr lah me m^n uănh lơn tât nău but uănh but uănh bu\n ăp rơh n’hanh lăp ngih dak si tâm rnôk nchroh deh. Nău aơ ntoh bah nău bên bah âk bu ur bu\n, knu\ng [ư t^ng siêu âm oh bê ma mô bu\n uănh oh bê ăp rơh. Yor siêu âm knu\ng uănh lah nu nău bah oh bê ma mô ua\nh lah săk soan bah me. Yor nê, ăp nău ji klach tâm rnôk bu\n kơt chrach nju\ng, huyết áp hao, mô ueh tuyến giáp… mbra mô dơi saơ n’hanh săm. Ăp nău ji aơ klhuch têh tât săk soan bah le\ 2 hê me kon n’hanh dơi [ư kh^t kon nu\ih bah khân pơng mô g^t rnôk tâm bu\n. Nai dak si Niê Thị Lệ Mai, khoa Bu\n-deh oh bê, Ngih dak si đa khoa Thiện Hạnh an g^t:

Nu nău chrach nju\ng rnôk bu\n dơi na nê| đah trong trih chrach nju\ng rnôk bu\n ta pơh tal 24 tât 28. Lah nu nău aơ mô dơi but uănh n’hanh groi nđôi jêng tât kh^t kon tâm ndal ta ăp pơh n’gle\ du\t ma mô g^t nkô| nău. Tal 2 lah mpeh huyết áp hao way kuăl lah ntưp khih bu\n oh bê. Lah mô but uănh ăp rơh, mbra mô g^t huyết áp bah năp ne\ dâng âk, rnôk ntoh ntưp khih bu\n oh bê lah dâng âk. Nu nău aơ dơi [ư khuch tât nău rêh bah le\ oh bê n’hanh me.

Yuh Nguyễn Thị Phượng (32 năm deh) ta xă Cư Ebur, nkual [on têh Buôn Ma Thuột, n’gor Dak Lak dôl bu\n rơh tal 2. Yor bu\n bah năp ne\ yuh Phượng deh rek jêng rơh aơ yuh [a [ơ tât ngih dak si gay nai dak si uănh nđôi. Yuh Phượng an lah knu\ng siêu âm dơm mbra mô đăp mpăn an săk soan nu\ih me. Yuh Nguyễn Thị Phượng an g^t:

Oh dôl ntreo rơh tal 2, geh 39 pơh hôm. Oh hăn but uănh oh bê [a [ơ, bah rnôk ntreo tât a[aơ. Rnôk hăn but uănh bu\n ăp rơh, nai dak si an but uănh le\ rngôch me n’hanh oh bê, siêu âm, uănh năl mham, uănh nuih oh bê, uănh điện tim, mbơh nt^m ndơ sa kah an me n’hanh kon.

T^ng ăp nai dak si chuyên khoa Sản, rnôk saơ he geh ntreo, nu\ih me an hăn but uănh dâll, lơ ơm lơ ueh n’hanh dăn mât uănh r’ôl bu\n ta ngihg dak si nsing knơm, [ư but uănh bu\n ăp rơh. But uanưh bu\n lah du trong âk nău [ư gay uănh lah le\ rngôch săk soan bah me n’hanh oh bê, geh dâng âk: Siêu âm, uănh năl mham, dak chrach, uănh huyết áp, uănh lah nu nău rmêh, rmong, nchrăo nar deh, mbơh nt^m nău sa kah, pah kan, rlu rlău… Lơn lah, đah nu\ih me ntưp ăp nău ji jêr bah, nai dak si mbra geh du trong [ư mât uănh bu\n êng lơn, rjăp lơn.

T^ng uănh lah đo\ng bah ăp nai dak si chuyên khoa, ăp nu\ih me oh bê way geh nău wât n’hanh g^t mât uănh săk soan bu\n ntreo ueh lơn ăp me bơ\ âk năm. Khân pơng [a [ơ tât ngih dak si gay but ua\nh bu\n n’hanh mbơh nt^m. Yơn le\ rngôch ăp me oh bê knu\ng rgum mât uănh săk rnôk le\ ntreo, mô âk nu\ih uănh khlay tât trong nchrăp lor rnôk ntreo. Ntoh lư kơt nău bah yuh Trần Thị Thuỷ (23 năm deh) ta phường Tân Thành, nkual [on têh Buôn Ma Thuột. Yuh Thuỷ a[aơ dôl bu\n ta pơh tal 27 yơn oh bê du\t jêt đah way oh bê jêng yuh [a [ơ tât ngih dak si uănh năl oh bê. Yuh Thuỷ an g^t 2 hê ur sai mô ho\ geh trong dăp uănh geh bu\n jêng săk nơm mô nchrăp to\ng ăp săk soan. Yuh Trần Thị Thuỷ nkoch:

Oh ntreo rơh bôk năp, a[aơ oh bê le\ geh 27 pơh. Rnôk g^t gâp geh oh bê oh du\t răm yơn bah kơi rơi saơ rvê. Yor oh geh oh bê ndal, rlău nău nchrăp bah 2 hê ur sai.

Ăp nai dak si chuyên khoa đă nu\ih bu ur lor rnôk geh ntreo an nchrăp to\ng ăp nău wât mpeh mât uănh oh bê, lơn nchrăp to\ng ăp săk soan, mât ueh nuih n’hâm đăp mpăn, ntop ăp ndơ sa kah. Aơ dơi uanưh lah nkô| nău khlay, nta an du rơh ntreo oh bê ngăch dăng, đăp mpăn an le\ me n’hanh oh bê.

Nu\ih rblang: Y Sưng Phê Ja