VOV4.M’nông –  Tâm ăp nău ji bâh trong chrach r^ choih trong chrach lah ngoăy trâm âk nău ji hô, mbra jêng hươi leh, sôt leh, geh rnôk lah kh^t đo\ng. ăp rơh ji yor choih [ư hôm nha [ư an săk mô dăng n’hanh nău rêh mô đăp mpăn. A[aơ, le\ geh âk ntrong kan êng êng săm nău ji jêr njrăng aơ.

Trong jêng choih trong chrach

Nău jêng ăp ntil choih trong chrach geh âk nkô| nău [ư, yơn lah 2 nkô| nău khlay jêng chroih lah nkô| trong luh ndơ sa tâm săk n’hanh yor ngêt sa.

Nu nău hao ndal rnoh canxi tâm mham lah nkô| nău khlay jêng choih trong chrach. Hao canxin mham yor ntoh u bứu ta tuyến giáp [ư mô ueh luh canxi. Yor nting [ư luh du\t âk canxin tâm mham yor mô ueh, geh môr jo\... canxin mham hao âk nkre canxin trong chrach hao, jêng nkô| nău ntrôl tâm rnôk jêng choih.

Way ăp ndơ bah choih lêk tâm trong chrach, yơn rnôk nồng độ du\t âk, ntoh ăp nkô| nău rchoăl, ri pơng rlu rgum krêp jêng du rplay chroih.

Gay nking n’gang nău tân krêp bah soih, rlău ma da\ng soan bah trong dak chrach ntrôl luh, tâm dak chrach hôm e geh chất tâm krêp tâm tinh thể, rchăng n’gang tay tâm krêp. Rnôk chất tâm krêp aơ n’hu\ch, way bah ntưp môr, ri dơi tâm krêp bah ăp tinh thể hao. Ăp nkô| nău êng [ư hao jêng choih yor kol trong chrach jo\ nar, rnoh dak chrach hu\ch, ntu\k dak chrach dơih an nău ntoh tinh thể.

Ăp ntil choih way mâp lah choih vô cơ kơt canxi, phosphat, oxalat, choih hữu cơ lah ntil chroih urat, xanthin, đêt mâp ntil ceptin.

Ăp nău rgâl bah choih trong chrach

Choih trong chrach way mâp ta ntu\k geh trong dak chrach mô dăng mô lah trong chrach đêt ir, rwa\ch, geh jêt mô lah kol trong dak chrach. Yor nê ăp ntu\k geh choih way lah play leh, trong chrach [ư ăp rơh ji dôn, chrach luh mham lah chroih play leh, trong chrach. Hôm choih du\ng chrach, mbra chrach ji ol, jêr chrach. Lah geh kol tâm ryông play leh, choih mbra mpet [ư kol trong ryông play leh jêng leh hao têh jêng, jo\ leh mbra ntoch n’hơ kơt du du\ng dak.

Rnôk ăp play leh geh pu\k dak chrach, mbra geh jêr hô tâm thần kinh leh n’hanh ntô leh [ư ji leh. Rnôk choih kol tâm trong chrach mô lah ta du\ng chrach mbra [ư jêr chrach ngăch bah mô lah jo\ bah.

Rnok choih r’ot tâm trong chrach ri niêm mạc dơi geh mô, lah nău an kamân lăp, [ư môr trong chrach. Nu\ih ji tăng ji dôn, chrach ji ol, chach vi. Lah ntưp kaman hô mbra jêng tât ăp nău mô ueh hô kơt djôr leh. Lah leh ndâng le\ rngôch an koh jăng lơi.

Kol trong chrach [ư nkân dak chrach [ư môr ntưp kaman jo\ nar mbra jêng tât dăng trong chrach. Khuch bah xơ hoá mbra jêng tât n’hu\ch nău pu\k hao trong chrach, jêt [ư kol trong chrach, nkân dak chrach. Aơ lah du trong plơ\ s^t plơ\ hăn klach ma choih trong chrach [ư.

Rlău ma ne\, ji môr hô hôm [ư ôm trong chrach, ntoh ăp trôm luh ta du\ng chrach. Le\ geh ăp nu\ih rtah leh n’hanh du\ng chrach yor choih. Nău ntoh jo\ nar bah choih jêng tât nău mô geh dak chrach mô lah n’hu\ch nău kan bah leh, ngăn lah geh nău rgum bah ji môr [ư djuôr leh.

Trong mkra rchăng n’gang n’hanh mkra choih trong chrach

Lor năp an n’hu\ch ăp nău geh jêng choih trong chrach, ne\ lah an ngêt to\ng dak (bah 1,5-2 lít/nar). Ăp nu\ih an ngêt dak si ngêt lơ âk an ngêt to\ng dak

Saơ n’hanh săm ơm ăp nkô| nău êng (rlău ma choih) [ư môr trong chrach n’hanh nkân dak chrach. Rnôk saơ geh ăp chrach ji ol, ji uh an hăn but uănh gay saơ ji ơm.

A[aơ đah kỹ thuật săm mhe, ji choih trong chrach le\ geh âk trong mkra tâm di gay săm, yơn lah t^ng ntil choih êng êng ma ntơm mkra choih đah do\ng dak si [ư lêk choih mô lah rek choih, [ư chrai choih tâm săk.

Knu\ng ăp nu\ih choih du\t têh mơ an rek ngăn, yơn lah rnôk ntơm [ư đăp mpăn da dê. Rlău ma ăp ngih dak si bah trung ương ri âk ngih dak si gưl n’gor, TP dơi mkra ueh nău ji aơ.

            Nu\ih răk rblang: Y Sưng Phê Ja