VOV4.M’nông: Tâm rơh tết bah năp, tâm ndrel ba kơi tết năm mhe lah rnôk nau u\ch rvăt ndơ hao âk. Aơ lah rnôk ăp ntil ndơ sa mô kloh, mô gi\t tu tơm, ndơ rlăm geh leo tăch [ư nau rvê ân nu\ih do\ng săch. Tâm ăp nar aơ, rmổt hăn kan mêt n’ôi bah n’gor Dak Lak mpeh nau răk kloh ndơ sa ho\ hăn mêt uănh âk ntu\k ê nkra ndoh ndơ sa ndrel ngăn lah ndơ geh rvăt do\ng sa âk.

Rnôk aơ. Âk rnăk vâl dôl nchrăp rvăt bánh kẹo, mứt, ăp ntil grăp, ndơ gâm gu\ch…gay nchrăp tết năm mhe bah rnoi nơm. Yơn lah, tâm rnôk ndơ sa mô kloh dôl geh leo tăch âk, âk nu\ih oh nur mô ho\ hăn rvăt ndơ tâm ăp siêu thị, ntu\k tăch ndơ âk. Bol ma rnoh ta aơ prêh khlay lơn tâm chợ yơn aơ lah trong ueh ngăn ma ti\ng khân păng gay kloh đăp mpăn. Nkoch têt nau rvăt ndơ sa tết ân rnăk nơm, yuh Định Thị Mơ, ta xã Băng Ađrênh, nkuăl Krông Ana, n’gor Dak Lak, nkoch:

‘ Gâp vay rvăt ndơ sa geh ntô lir, nau ntoh lư, yơn mô dah ma rvăt ôh. Ndrel gâp vay rvăt ndơ tam ăp siêu thị têt gay đăp mpăn kloh tu tơm. Yor a[aơ ri ntu\k bu tăch geh âk ndơ rlăm, ndơ mô nâp kloh âk ngăn”.

Yuh Nguyễn Thị Nhàn, ta xã Ea Bông, nkuăl têh Buôn Trấp, nkuăl Krông Ana, n’gor Dak Lak nkoch:

‘Phung hên rvăt ndơ ri gay săch ngăn ăp ntil ndư geh tu tơm kloh rah vah mư janh rvăt. Gâp mô jang rvăt ndơ tâm chợ klach mô kloh yor ri ma rvăt ta siêu thị dơm”.

Nê lah nau săch bah âk rnăk nu\ih geh âk prăk, geh nau gi\t mpeh đăp mpăn kloh ndơ sa. Hôm âk rnăk êng, khân păng săch rvăt ndơ sa ti\ng nau u\ch ndrel nau jă rvăt bah nu\ih tăch. Kơt lah tâm ăp chợ tăch ndơ ơm, geh ntoh êng ri ko\ geh âk đo\ng nu\ih rvăt ndơ gay sa tết.

Gay đăp mpăn n’hâm soan ân nu\ih do\ng, n’huch nau khuch geh tât khih ndơ sa tâm rơh bah năp, tâm ndrel ba kơi tết năm mhe Mậu tuất 2018, rmôt hăn kan mât đăp mpăn kloh ndơ sa bah n’gor Dak Lak rgum uănh [a [ư tâm ăp ntu\k tăch ndơ bah rnăk vâl, ăp nkuăl chợ ơm. Bah nau mêt uănh, ăp ntu\k tăch ko\ ndơn [ư ueh nau ntru\nh mpeh pháp lý răk kloh ndơ ngêt sa, kơt: Tu tơm kloh n’hêl, săm [u\t tăch rgâl, săm [u\t khám n’hâm soan, săm [u\t kơp dơn geh rgum [ư to\ng nau dơi đăp mpăn ndơ sa…Yơn lah, tâm nau ngăn, geh âk ngăn ntu\k tăch yor ntu\k rhăt, ndơ mô geh mât ueh ndrel ngăn lah âk ndơ ho\ rlau nar ân sa, âk ngăn lah dak toh srat, dak toh ndrôk, bánh mì, kẹo ndrel ăp ntil ndơ sa êng. ĂP ntil ndơ aơ, lah tât ti nu\ih do\ng mra khuch tât n’hâm soan. Nai dak si Trần Viết Tiết, Groi Kruanh ntui\k mât răk kloh ndơ sa n’gor Dak Lak, ngơi:

‘ Đah ăp ntil ndơ sa lôch nar ân sa, nsing tâm nroh geh ndơ ma rmôt kan mra geh ntrong rklaih êng êng. Lah ndoh ndơ rnoh âk, phung hên mra geh nhu\p kân ti\ng nau ntru\nh. Hôm rnoh đê| mô lah ndơ mô đăp măpn kloh ri phung hên nsôih mô ân ndơ aơ tât ty nu\ih rvăt do\ng đah nau leo bor, su lơi ta ntu\k nkre”.

ĂP ntu\k tăch ndơ kơl an nau ngêt sa ko\ lah ngoai tâm ăp ntu\k geh âk rnăk săch sa tâm rơh tết. Yor u\ch geh âk săk rnglay, du đe\ nu\ih tăch ndơ ho\ rvăt ndơ mô kloh, mô kah. Nau aơ [ư khih ndơ sa lah nu\ih rvăt sa ndơ sa mô kloh. Kơt lah 2 ntu\k tăch ndơ ngêt sa Nhà hàng Thế Sơn dnrel ntu\k tăch ndơ Vườn Xanh ta Phường An Lạc, nkuăl têh Buôn Hồ n’gor Dak Lak. Rnôk hăn uănh, rmôt kan mô geh n’hơ săm [u\t dơi ân kan tăch rgâl. Rnôk mêt uănh ngăn ta ntu\k ê nkra, rmôt kan hôm saơ âk ntil ndơ sa mô gi\t tu tơm, ho\ lôch nar ân sa, du đê\ ntil ndơ mô geh ntô lir, ndơ sa rêh ndrel si\n ân âtm rlu\k tâm tủ n’ik…Ta ntu\k tăch Vườn Xanh, nu\ih tưm kan mô geh ndơ mât njrăng kan, ntu\k ân n’gar dak ao ty ân nu\ih kan, ndơ do\ng ho\ lôch nar ân do\ng ndrel mô kloh tu tơm ngăn…Nau geh jêh nê, rmôt kan ho\ nchih săm [u\t mô hôm ân pah kan đah ntu\k tăch ndơ Thế Sơn ân tât rnôk geh săm [u\t ân kan. Nkre, tâp bor, su lơi ăp ntil ndơ lôch nar âk do\ng sa đah 2 ntu\k aơ.

A[aơ ta n’gor Dak Lak geh rlau 23.000 ntu\k ê nkra, tăch rgâl ndơ sa, tâm nê ntu\k kan dak si mât rlau 1000 ntu\k. Tâm năm 2017, Rnâng kan rđau kan mât răk kloh ndơ sa n’gor, nkuăl, xã ndâk geh rlau 700 rmôt kan, mêt uănh rlau 11.600 ntu\k. Tâm nê, rnoh ntu\k geh to\ng nau dơi geh 75%. Rnoh ntu\k geh tih ri 25%. Rnoh prăk mhal geh rlau 1,5 rmen. Kơt nê, rnoh ntu\k tih nau răk kloh ndơ sa mô di lah jê|. Ăp nu\ih yor nau geh săk rnglay êng nơm ma dah ro\ng n’hâm soan nu\ih do\ng sa, nsing âk ntil nau tih gay rlet rlau nu\ih kan mêt uănh. Yor ri, gay nu\ih [on lan rhơn đăp mpăn sa tết, êng nau nsôih bah n’gâng kan tâm nau mât, njrăng, mhal ri nu\ih do\ng gay n’hao êng nau gi\t bah năp nau răk kloh ndơ sa, săch ăp ntil ndơ ngêt sa kloh tu tơm n’hêl./.

Nu\ih rblang: H’Thi