VOV4.M’nông: Ta lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột tal 7, năm 2019, êng nau nkoch mbơh nau sak ntơ bah cà phê Buôn Ma Thuột, [ư nau ntuh kơl, nkoch mbơh pâl n’ơih, n’gor Dak Lak ngăn uănh khlay tât nau ndâk nau kan r[o\ng trong ân ntu\k kan, êng săk nu\ih hun hao tuch tăm ndrel râng nau kan tăch rgâl cà phê kah. Nau kan aơ u\ch mra rgop nau n’hao nau khlay săk ntơ Cà phê Buôn ma Thuột ndrle pơk trong hăn mhe ân cà phê Việt Nam tâm lam ntur neh

Nô Tạ Duy Thanh, ta xã Ea Tân, nkuăl Krông Năng geh 3 ha cà phê. Bah năp nơh, nô tăm cà phê ti\ng nau ơm, nsing ndăn tâm bri mih nar dnrel rnoh bu rvăt bol ma ntuh kơl ân yơn nau săk geh văng sa mô prêh. Năm 2015, nô Thanh râng rmôt kan tâm boh nau kan nsum xã Ea Tân gay hun hao cà phê kah. Êng đah nau kan tuch tăm, ê nkra cà phê êng, ntil cà phê prêh ueh-cà phê kah geh tăm gay nkra ân geh nau nâp nâl lơn, yơn lo\ leo nsi\t ân nô rnoh khlay lơn rlau 3 tơ\ rđil đah nau kan tuch tăm êng:

‘Cà phê kah aơ knu\ng geh pe\ rnôk du\m tât 90%, bah năp nơh ri ti\ng trong kan lah ndrih ri ko\ pe\ đo\ng, ntơm rnôk nau kan tăm cà phê kah aơ ri rnôk klih ân du\m rlau 90% hao go\ lơ, tal 2 lah poh knu\ng phân tâm di rnoh ndrel rnoh tâm di ân n’huch n’hâm ndrel prăk rvăt”.

Công ty TNHH du ntu\k kan tăch rvăt đah dak ba dih 2/9 Dak Lak lah ntu\k leo lor tâm nau tăm cà phê kah. Bôk năp, đah nau săk ntơ “Fine Robusta Buôn Ma Thuột” công ty tăch luh geh nklăp 30 tấn cà pghê kah đah ăp ntil, rnoh hao nklăp 40% rrdil đah ntu\k êng. Nkoch tât nau dơi mra geh hun hao cà phê kah, wa Lê Đức Huy, Groi Tổng Giám đốc Công ty TNHH du ntu\k kan rvăt lăp 2/9 ân lah, Dak Lak mhe bôk năp knu\ng [ư ê ho\, đah rnoh neh ndrel rnoh geh jêng ê âk. Gay cà phê kah Dak Lak geh git kloh lơn, n’ăp [on lan dnrel ntu\k kan gay uănh khlay tât nau kan, nau [ư ndrel nau ndâk nau ntru\nh hun hao ân tâm di gay n’hao ăp ntil nâp nâl, rnơm njêng bah cà phê Việt Nam:

‘Gay pơk hvi lơn tay phung he gay [ư rjăp nau nâp nala bah lam cà phê Việt Nam bah nơm mô êng geh mprh rnoh âk ma hôm r[o\ng tât nau nâp kah ri rnôk nê ăp nu\ih bu rvăt tă bah dak ba dih ho\ rvăt cà phê kah bah ăp dak ba dih êng tâm Châu phi, Indonesia, Ấn Độ…ri mơ bu joi tât Việt Nam uănh Việt Nam lah tnu\k tăch cà phê kah bah lam ntur neh, rnôk nê nau u\ch geh pơk hvi phung he mơ jang ntru\t dăng nau tăm. Gâp mi\n lah, lah geh nau u\ch ri ngăn lah Việt Nam mra [ư dơi cà phê kah to\ng nau u\ch bah lam ntur neh”.

Ti\ng wa Trịnh Đức Minh, Kruanh rmôt cà phê Buôn Ma Thuột, ntu\k tăch rvăt cà phê kah geh njêng bah a[aơ nklăp 30 năm, bôk năp lah ta Mỹ, jêh nrr lah ăp dak Châu Âu, nhật Bản…Nau u\ch rvăt ntil cà phê aơ geh nklăp 2% rnoh cà phê lam ntur neh. Yơn lah, dêh ngăn yơn leo nsi\t rnoh hao âk, rlau 5-10 tơ\ rđil dah cà phê êng. Ta Dak Lak, yan 2017-2018, Rmôt cà phê Buôn Ma Thuột ho\ so\k 130 ntil cà phê tâm nkuăl gay ân bu rlong kah gay năl. Jêh nê, geh rlau 10% roh cà phê geh nau rlong ri geh 80 điểm hao go\ lơ ndrel dơi tăm cà phê kah. Aơ lah trong hăn mhe gay n’hao nau săk ntơ lư ân cà phe geh ntu\k nti\m mbơh bah Buôn ma Thuột. Nkre, nau ntoh mhe  cà phê kah hômm rgop nau n’hao săk geh văng sa an nu\ih tăm cà phê:

‘ Bah jo\ ma aơ, phung hen do\ng ntil cà phê tăch êng dơm, mô geh tăm cà phê nâp nal, ri a[aơ cà phê kah lah nau kan ma he geh [ư ntop tay. Joi trong gay n’hao sakư tam ân cà phê Việt Nam. Nua khlay lah nthoi nau kan tăch rgâl  đah nu\ih tăm ndrel nu\ih geh u\ch rvăt cà phê kah, ăp ntu\k ê nkra geh nau u\ch rvăt cà phê kah. Tal 2 lah pơk trong nơih ân nu\ih e enkra gay tăch luh ăp ntil cà phe ekah ueh ngăn. Tal 3 lah pơk ntu\k tăch rgâl, du ntrong tă bah nau ê nkra ân tât rvăt dong cà phê kah mô êng tâm dak ma hôm rlet tât dak ba dih”.

Wa Nguyễn Hải Ninh, Groi Kruanh UBND n’gor Dak Lak lah rjăp, tơm cà phê lah tơm tăm âk ndrel lah ntil ndơ tăch luh tơm ngăn bah n’gor. Dak Lak mra uănh khlay nau nâp nâl, hun hao lơn tay ăp nkaưl tăm cà phê kah, n’hao nau kual jă, rgum ăp tơm ntuh kơl ê nkra jru, ntru\t dăng nau tăch tâm dak, ntru\t dăng nau kơl an cà phê geh ntu\k nti\m trong Buôn ma Thuột tâm ăp dak ba dih:

‘ Rơh aơ phung hên hun hao ntu\k tăm cà phê kah. Aơ lah nau u\ch tăch rgâl dnrel nau u\ch bah lam ntur neh. Tal bar, phungt hên uch hun hao cà phê kah yor rnoh geh hao âk ngăn. Lah phung he tăm âk cà phê ndrel tăch luh âk kơt nê ri mô uănh khlay nau u\ch do\ng ri nau khuch ri âk ngăn mpeh [on lan. Yor ri phung he ân geh mbơh nkoch ntu\k tăch cà phê kah ân lam ntur neh gi\t lah cà phê tăch luh cà phê âk tal bar lam ntur neh yơn ân geh cà phê kah”.

Cà phê kah dôl lah nau u\ch hun hao mhe ta Việt Nam. Di rơh lễ hội cà phê săch tât lah rơh gay Dak Lak leo mbơh ăp nau tă geh hun hao bôk năp ti\ng nau kan aơ. Gay tă bah aơ, cà phê kah Dak Lak lah êng, Việt Nam lah nsum, rêng lam tâm ntu\k tăch tâm dak ndrel nar lơn geh âk dak lam ntur neh rvăt./.

Nu\ih rblang: H’Thi