VOV4.M’nông: Ơi kônh wa n’hanh băl mpôl. Đah kônh wa rnoi mpôl đê| tâm ăp [on bah xã Dak Ha, nkuăl Dak Glong, n’gor Dak Nông, wa Đào Thị Hồng Yên, Groi Kruanh ngih dak si xã bah jo\ ma aơ ho\ jêng nau nkoch “nai dak si kơt me nơm” bah [on lan. Bol ma nau tă nti knu\ng lôch trung cấp y, yơn ăp nu\ih ko\ kuăl lah “Bác sĩ Yên” yor ho\ bơi tât 25 năm gơih kan, gơih tâm nau mât chăm n’hâm soan ân [on lan. Ta nkuăl jru ngai Dak Nông, dôl u\ch geh âk ngăn “nai dak si” kơt nê.

Wa H’Dkai, ta [on Ti\ng Wel Đăng, xã Dak Ha, nkuăl Dak Glong, n’gor Dak Nông ân gi\t: Bah năp nơh tâm rnôk lah geh nu\ih ji, ăp rnăk vâl tâm [on knu\ng blau kuăl bu jâu, bu n’hu\m tât gay ôp brah. N’ăp ma wa nơm bah năp nơh tă geh ji khu\ng n’hanh trong n’hâm ko\ roh âk prăk rêl gay ma ôp brah, jă bu jâu si\t yơn lah nau ji mô bah ơm. Năm 2010, rơh bôk năp wa H’Dkai geh tât Ngih dak si xã gay khám nau ji. Wa H’Dkai geh “nai dak si Yên khám n’hanh nti\m nau săm. Nai dak si Yên n’hanh ăp cán bộ xã tât nkre ăp ngih, bonh đă [on lan [ư ngêt sa ân kloh, rnôk geh nau ji ri gay hăn săm ta ngih dak si…Rnơnm kơt ri, rnăk vâl wa H’Dkai n’hanh nu\ih [on lan ta [on Ting Wel Đăng, xã Dak Ha ho\ jăng lơi nau vay ôp brah, kan njrăng nau ji, mât chăm n’hâm soan geh n’hao prêh lơn. Mâp phung hên ta Ngih dak si xã Dak Ha rnôk geh khám săm ji, ngêt dak si, wa H’Dkai, nkoch:

Ti\ng wa Đào Hồng Yên, ăp năm ntơm hăn kan ta Ngih dak si xã Dak Ha, nkuăl Dak Glong, au rêh bah kônh wa rnoi mpôl đê| âk nau jêr jo\t, âk nau rluk mâl ơm. Rnôk nê, wa ndrel đah cán bộ tâm xã mô klach nau jêr jo\t, tât [on lan gay nkoch mbơh n’hanh khám săm ji. A[aơ ngih vâl, gung trong, ndeh klư hăn nơih lơn kăl e âk ngăn, wa Đào Hồng Yên ndrel nu\ih nai dak si êng ta aơ lo\ geh tay nau dơi gay khám ,săm nuih ji. Wa Đào Hồng Yên, nkoch:

 ‘Geh Ngih dakmkơl an ndâk Ngih dak si xã mhe, geh ndơ do\ng ueh lơn gay ma pah kan, kônh wa ho\ hăn khám n’hanh chuh dak si to\ng ăp, mô kơt ma kăl e ôh. Âk ngăn nu\ih [on lan mô geh nti yor ri ma nau nkoch trêng mpeh n’hâm soan mâp nau jêr yor ri ma phung hên hăn rgo\ jă gay ân kônh wa hăn so\k dak si. Lah geh nu\ih ji tâm [on lan ri oh nur lo\ tâm pă jur tât ta ngih gay bonh đă bu hăn ngih dak si. Ăp năm bôk năm njrăng nau ji kop sâr, ji rtoh trong mham mô geh kơt a[aơ ôh, kônh wa ji kop sâr n’hanh ăp nau ji êng âk ngăn, gay hăn bonh đă ăp pơh mô lah ăp nar r[u\n thôn. A[aơ ri gâp uch kơl an âk lơn tay tơm prăk gay n’hao nau kan dak si tâm [on lan, n’gâng kan kơl an ân lơn mpeh ndơ do\ng, ăp jrâu nti\m nti mpeh nau kan gay mât ueh nau blau kan ân nu\ih kan tâm ngih dak si”.

Xã Dak Ha, nkuăl Dak Glong geh tât 75% rnoh nu\ih lah nu\ih rnoi đê|. Bol ma geh kơl an âk tât ndơ do\ng tâm ngih dak si gay khám săm ji, n’hao tay nu\ih kan ân nau kan dak si, yơn hôm ê geh nai dak si kơl kan tâm dâng. Wa Trần Văn Giang, Kruanh thôn 8, xã Dak Ha, nkuăl Dak Glong ân gi\t:

 ‘A[aơ nau jêr ueh lơn, yơn ăp ndơ do\ng ri ê ho\ to\ng, ăp nai dak si geh nau blau ngăn ri mô âk. Ngăn lah ăp nu\ih ji hô ri bu leo ngih dak si ba lơ. Phung hên u\ch ăp nai dak si geh nau blau ngăn mpeh nau kan tâm nkuăl gay khám săm ji ân kônh wa [on lan ueh lơn”.

Mô êng ta Dak Ha, nkuăl Dak Glong, ma tâm âk xã, nkuăl [on lan êng ta n’gor Dak Nông ko\ hôm âk ngăn nau jêr tâm nau kan mât chăm n’hâm soan ân [on lan. Tâm nê, nau jêr ngăn lah ê rgum geh nau dak si kơl an nau khám săm ji ân bôk năp. Nau ngăn aơ ân saơ gay [ư ân ueh lơn nau rgum, kơl an ân nu\ih nai dak si tâm nkuăl nơm./.

Nu\ih rblang: H’Thi