VOV4.M’nông: 15 năm bah năp nơh, bơi tât 100 rnăk ta thôn Giang Đông, nkuăl Krông Năng, n’gor Dak Lak luh bah bri, tât ntu\k gu\ mhe đah ăp ngih vâl, gung trong. Yơn lah, rnôk [ư hôm geh nau mô ueh, geh ntu\k gu\ ma mô neh tuch tăm, [ư âk năm ma aơ kônh wa mô đăp mpăn, si\t [on ơm gay ma [ư mir joi sa.

Nklăp 30 năm bah năp nơh, rnăk nô Sùng A Sành, ndrel âk jêt rnăk vâl êng rnoi Mông tă bah nkuăl Tây Bắc tât rêh tâm nkuăl n’har bri đah Ntu\k mât bri ơm Ea Sô ndâk thôn Giang Đông, tâm xã Ea Đah, nkuăl Krông Năng, n’gor Dak Lak. Năm 2005, rnôk Ngih dak ndâk nau kan gu\ tâm xã, kônh wa rhơn ngăn rnôk luh bah bri gay si\t tâm thôn mhe geh điện, trong, ngih săm [u\t, ngih dak si. Yơn lah “nau rêh du\t n’hâm gleh”, nau rêh tâm ntu\k gu\ mhe hôm jêr lơn ma [on ơm yor lah neh mô geh, nkre mô jêng, mô đăp mpăn nau rêh. Ndri lah âk jêt rnăk vâl lo\ tâm têk tâm jă lăp tâm bri ơm rêh. Nô Sùng A Sành nkoch:

‘Yor jêr jo\t ri di\ng Ngih dak ntrơn hên ta aơ. Tât gu\ ta aơ ri neh ntu mô geh, di rnăk geh 5 sào ri mô to\ng rêh, ri hên plơ\ [on ơm le\, lah nsum ri hôm jêr ngăn, yơn lah mô geh trong ma njêng ơm”.

Wa Sùng A Thọ, Bí thư chi bộ Thôn Giang Đông, xã Ea Đah, ân gi\t, ti\ng nau dơi geh bah ntrơn gu\ mhe, du rnăk ndơn 5 sào neh tuch tăm ngai đah ntu\k gu\ nklăp du km. Di\ng le\ 96 rnăk vâl tâm thôn ho\ si\t ntu\k gu\ mhe, yơn tât rnôk aơ, knu\ng đê| dơm rnăk vâl hôm gu\. Nkô| nau [ư [ư [on lan plơ\ si\t ntu\k ơm lah yor mô geh to\ng neh gay tuch tăm:

‘Ngăn lah mô geh neh dơm. Mô geh neh yor ri ma kônh wa si\t tay thôn ơm le\. Kônh wa u\ch Ngih dak kơl an, pơk trong nơih gay ma ntrơn nau tuch tăm ân kônh wa. Tâm [on ơm ri kăl e nơh lăp tâm nê ri dah ma pok êng neh, mra dơi to\ng đo\ng tuch tăm. Ko\ u\ch lah ngih dak ơm geh nau ntrơn rgâl ân kônh wa, ntrơn ntơm neh tuch tăm tơm si jêng neh tuch tăm mir gay kônh wa đăp mpăn nau rêh”.

Bah 15 năm, mô êng nau rêh mô đăp mpăn, ma rnoh rnăk tâm nkuăl tâm êp ma bri mât njrăng êng Ea Sô a[aơ ho\ hao rlau n’gul. Wa Lê Văn Hiển, Groi Kruanh UBND xã Ea Đah ân gi\t, Thôn Giang Đông a[aơ geh bơi tât 180 rnăk đah rlau 800 nu\ih, yơn knu\ng geh 7 rnăk tâm ntu\k gu\ mhe. Nau jêr ngăn tâm nau mât rnoh nu\ih lah ăp rnăk ntrơn si\t [on ơm, yơn geh 200 kon se hôm gu\ tâm nkuăl mhe gay ma hăn nti. Rnăk vâl kơl an phe, ndơ sa, hôm kon se ri nsôih hăn nti êng ăp nar. Mô to\ng nau kơl an, mât chăm bah me mbơ\ yor ri ma kon se ta aơ rlu nti ơm, gu\ ur so\k sai ơm, 13-14 năm. Nau plơ\ tay ach om, ji ngot ta Giang Đông mô gi\t ntă jo\ di\ng lôch.

Bah năp nau aơ, n’gâng kan xã dôl kơp nau kan gay geh đăp mpăn nau rêh ân nu\ih [on lan thôn Giang Đông. Tâm nê, nau bonh đă kônh wa hăn  luh gu\ bah nkuăl ndâk mhe mô geh nau dơi yor aơ lah xã mô hôm neh gay ma pă ân nau kan tuch tăm. Nau kan tal bar lah xã dôl đă ăp gưl n’gâng kan mi\n nau ntuh kơl nkra ngih vâl, trong điện, ngih săm [u\t tâm thôn ơm tâm nkuăl mât njrăng bri Ea Sô. Nkre lah, đă ân rgâl nau kan do\ng neh tăm bri ma nu\ih [on lan tăm bah năp nơh jêng neh mir ngăn. Ti\ng wa Lê Văn Hiển,  nau kan aơ mra kơl đăp mpăn [on lan, yơn n’gâng kan lo\ ân rlet rlau nau dơi bah nkuăl, bah n’gor:

‘A[aơ ho\ geh nau kan pơk trong nơih ân kônh wa đăp mpăn nau rêh tâm [on ơm, đah trong, điện, ngih săm [u\t, ngih dak si tâm thôn ơm. Xã ko\ kơt lah nkuăl ko\ đă mbơh gay ma ntrơn rgâl neh bri jêng neh tuch tăm ân kônh wa. Đah n’gor, nkuăl, mô to\ng nau dơi yor ri ma kâp Chính phủ pă. Ndrel neh nê lah bah năp nơh lah neh bri yơn ma kônh wa ho\ tuch tăm le\ hôm”.

Kan ntru\nh nau kan ndâk ntu\k gu\ mhe ma mô geh neh tuch tăm bah nkuăl ho\ ntrôl nu\ih [on lan tâm Thôn Giang Đông, xã Ea Đah mro plơ\ si\t plơ\ hăn tâm nau mi\n joi ndơ sa-ntu\k gu\. Ndrel nau kan aơ hôm ê gi\t ntă jo\ mơ di\ng lôch, rnôk ma nkuăl hôm ê geh nau kan dơi ngăn gay ma kơl an [on lan đăp mpăn nau rêh./.

                                    Nu\ih rblang: H’Thi