VOV4.M’nông: Êr ntô săk ta kon se mhe deh lah saơ ơm ndrel geh săm năn, knu\ng đah nau mpoh ur ang ri nau ji mra bah nkre. Rlơ\ ma nê, lah nau saơ la, êr ntô hô mô êng [ư kon se geh nau ji tât rngok, mô hao ueh mpeh nau mi\n, săkjăn ma hôm [ư kon se khi\t đo\ng

Khoa hồi sức săm kon se jê| ndrel mhe deh-Ngih dak si Đa khoa nkuăl Tây Nguyên ăp nar ndơn âk ngăn kon se geh âk nau ji êng êng, tâm nê, nau ji êr ntô lah âk ngăn, geh ntơm 10-15 kon se. Nau vay, êr nto geh ntơm nar tal 3 tât nar tal 5 jêh rnôk kon se mhe deh. Rnôk nê ăp kon se mhe deh ndrel me deh ko\ geh leo si\t tâm ngih gay ma mât chăm, Yor ri, geh âk nu\ih mô geh saơ nau ji êr ntô ta kon se mô lah geh saơ yơn ăp me mbơ\ yor mô gi\t, ndrel yor mô njrăng ngăn, ntôn lah nau aơ mra bah êng yor ri ma leo khám, săm la rnôk ma nau ji êr ntô ho\ jru.

Kơt oh Nguyễn Ngọc Huyền Trâm (10 nar) ta xã Đức Xuyên nkuăl Krông Nô, n’gor Dak Nông lah du ntoh mhô. Si\t tâm ngih geh 4 nar jêh deh, rnăk oh Trâm tât ngih dak si xã gay chuh n’gang ri geh nar dak si mbơh lah oh êr ntô gay ma hăn khám nkre.

Oh bê êng đo\ng lah Hứa Thị Khánh Ngân (15 nar deh) ta xã Ea Pô, nkuăl Cư jút, n’gor Dak Nông. Bar nar dêh mhe deh, ntô oh Ngân êr, mô u\ch pu togh, bi\ch âk. Bôk năp knu\ng êr tâm mặt, jêh nê tât ndul, jâng ndrel ty. Yor ri ma yuh Hoàng Thị Sâm, me oh bê ho\ leo tât Ngih dak si Đa khoa nkuăl Tây Nguyên săm. Yuh Hoàng Thị Sâm nkoch:

‘Jêh deh geh 2 nar si\t ngih ri saơ ntô ăng êr ri ăp ôi gâp leo kon gâp tâm nar nklăp 5-10 mni\t. Tât nar hăn chuh n’gang, cán bộ, nai dak si lah kon gâp êr ntô ri bu mô yo\ng chuh n’gang ôh”

Ti\ng nai dak si Lê Thị Thu Vân, khoa hồi sức săm kon se jê| ndrel mhe deh, Ngih dak si Đa khoa nkuăl Tây Nguyên, đê| ngăn nu\ih geh rnăk vâl nơm saơ êng êr nto ta kon nơm ndrel âk ngăn kon se geh saơ rnôk leo chuh n’gang. Nai dak si Lê Thị Thu Vân ngơi:

‘Ti\ng nau vay bah rnoi yoăn ri me jêh lôch deh kon ri vay gu\ tâm jrâu, mô ân geh ang yor ri ma jêr ngăn saơ êr nto bah kon se yor ri ma âk nu\ih leo săm tâm ngih dak si rnôk nau ji jru, khuch ngăn tata bôk rngok. Geh kon se bah yơn lo\ khuch âk ngăn ri mra khi\t hêng”.

Êr ntô lah nau vay geh yor ăp trong njêng mham chah, njêng chất Bilirubin,  du ntil [ư êr ntô. Nau ji vay mâp tâm kon se deh mô to\ng gay ndrel geh ntơm 25-30% ta kon se deh to\ng khay. Nau ji ntoh ntơm rnôk kon se mhe deh. Lah me mbơ\ mô saơ ơm ndrel săm nă ri kon se mra khuch tât rngok, jêh nê lah mbrơi bôk rngok, dâk hăn, jâk ngăn lah mra khi\t.

A[aơ hôm âk rnăk vâl mô năl nau ji êr nti ndrel êr nto yor geh nau ji tâm kon se mhe deh, yor ri ma rnôk saơ nê la ngăn, nkri tât nau rêh bah kon se. Nai dak si Lê Thị Thu Vân ngơi:

‘Êr ntô ri vay geh ndrel jêh ri mra bah êng ntơm 7-10 nar jêh rnôk mhe deh. Yơn lah êr ntô geh nau ji ri mra ân saơ ơm, vay tâm nar tal bôk năp ndrel nar tal bar jêh deh ndrel păng mra khuch âk ngăn lah ntơm nar tal 4 ân tât nar tal 7 jêh deh. Yor rnok aơ kon se mhe deh ndrel me păng ho\ geh leo si\t tâm ngih yor ri mar jêr ngăn geh saơ’.

Gay ơm saơ kon se geh êr ntô dơm mô lah nau ji dod\ng lah mô ri nai dak si Lê Thị Thu Vân nkah đă:

‘Gay ơm saơ kon se geh êr ntô đo\ng lah mô ri ăp nar gay leo kon ta ntu\k geh nar ôi ơm ndrel uănh ntô oh bê. Mô lah uănh geh nau êr ntô lah păng geh ntô êr, mô lanưg pu, bi\ch âk. Lah geh kơt nê ri gay leo khám nkre. Yor nau aơ geh ji ri ngăch ngăn. Kon se mra khi\t tâm 24 mông jêh rnôk nơm mpơl saơ”.

Ko\ ti\ng nai dak si Lê Thị Thu Vân, kan saơ êr ntô ta kon se ơm mra [ư nau leo săm nơih lơn knu\ng đah nau mpoh ang ma u\nh đên. Nau aơ mra kơl kon se plơ\ tay nâm ơm ma mô geh nau tât khuch ba kơi. Yor ri, nau khlay ngăn lah ăp me gay uănh n’hêl kon nơm ndrel năn saơ ăp nau tât ndal./.

Nu\ih rblang: H’Thi