VOV4.M’nông: Rơh rlau aơ, bol ma geh Đảng ndrel Ngih dak ân âk nau kơl an khlay, yơn đah ăp nau geh tât bu ur bu klô ndrel nau mi\n tâm nau rêh hôm ơm bah âk rơh, bu ur ndrel kon se bu ur nu\ih rnoi mpôl đê| dôl mât âk nau tâm nkah, nau mô tâm bah mpeh bu ur bu klô. Nau aơ khuch ngăn tât nau geh do\ng, geh râng ndrel kơl an tă bah nau kan hun hao văng sa rêh jêng nkuăl [on lan rnoi mpôl đê|, gôl yôk ndrel nkuăl văng sa-rêh jêng jer jo\t. Ndri nau mô tâm ban nê lah moh? Nau mô tâm ban khuch mhâm tât nau geh jêng bah bu ur rnoi mpôl đê|? Ntu\k lah nau kan ân nsru\ng nau mô tâm ban tâm nkuăl rnoi mpôl đê|?

Ntoh ngăn tâm rơh rlau aơ, ngoai tâm ăp nau kan têh ngăn bah bu ur nu\ih rnoi mpôl đê| lah nau mi\n mô ueh mpeh nau pă nau dơi, nau kan ndrel nau geh do\ng nau kan ueh tâm rnôk nu\ih rnoi mpôl đê| hôm ach o ndrel mô geh âk prăk. Khân păng geh lơi êng ba kơi tâm rnôk nti\m nti, mât chăm n’hâm soan ndrel tâm rnglăp tâm nau rêh. Aơ lah nkô| nau [ư bu ur rnoi mpôl đê| dôl geh bu lơi ba kơi tâm nau hun hao. Groi Kruanh UBND nkuăl Đak Rông, n’gor Quảng Trị Hồ Thị Kim Cúc ntoh nau ngăn:

‘Bu ur pah kan, bu klô hăn nti, ri aơ lah nau geh âk ngăn tâm nkuăl [on lan rnoi mpôl đê|. Yor bu klô hăn nti nau mhe jêh ri đă mbơh ma ur kơt ti\ng nau nơm tă nti kơt nê. Êp nê, mô to\ng nau kan geh mo geh nau tât râng kan bah bu ur tâm nau ndâk njêng nau kan, ê geh rnoh mrô nkoch nti\m nti mpeh nau rêh ndrel geh nau kơl an ân bu ur rnoi mpôl đê|. Nau tât jêh nê lah bu ur nu\ih rnoi mpôl đê| mô geh nau dơi râng tân nau kơl an ndrel mô geh nau kloh rah vah”.

Ti\ng ntu\k kan mi\n rvê Rnăk vâl dnrel bu ur bu klô, 49 rnoi mpôl geh rnoh hăn nti tâm dâng 50%, rnoh blau răk ndrel nchih nau ngơi yoăn hôm dêh, 6/53 rnoi mpôl geh rnoh gu\ sai ơm 50% rnoh nu\ih bu ur tă lôch nti nau kan du\t dêh, knu\ng nklăp 6%. Ưưa Lương Thị Liên, rnoi Mường, xã Lương Ngoại, nkuăl Bá Thước, n’gor Thanh Hoá ân gi\t, yor bu ur rnoi mpôl đê| geh git nau mhe ndrel ăp nau kan mhe mô âk yor ri ma nau geh kan pah ko\ mô âk:

‘Ăp băl mom geh nau dơi geh joi kan pah hôm đê. Âk ngăn lah oh nu\ih hôm tâm nkuăl, mô geh nau dơi joi kan pah, mô geh joi prăk ân săk nơm, nau sakư tam tă bah nau kan tuch tăm mô tâm ban ti\ng rnoh, mô geh prăk đăp mpăn ân bu ur n’hao nau rêh ndrel hun hao văng sa”.

Bol ma Đảng ndrel Ngih dak ho\ geh âk nau kan kơl an nkuăl [on lan rnoi mpôl đê|. Yơn lah, âk ngăn nau kan a[ăp ê geh nau kơl an tâm rgop kan nsum đah bu ur bu klô, ê geh nau mi\n tât nau u\ch ndrel nau dơi pah kan bah bu ur ndrel bu klô nu\ih rnoi mpôl đê|. Gay nau kan lăp ngăn tâm nau rêh, âk nau rgop ân lah, gay ân rgâl nau hôm kol bah nau kan ti\ng trong đăp mpăn tâm rgop nsum mpeh bu ur bu klô ân nâp. Nkre, n’hao nau nkoch trêng ân nu\ih [on lan rnoi mpôl đe| mpeh nau tâm ban bu ur bu klô ndel nau dơi bah bu ur tâm nau kan hun hao nu\ih kan ndrel nau hun hao nau văng sa rêh jêng. Groi Giáo sư, Tiến sĩ Đặng Thị Hoa, Groi Viện mi\n rvê nau rêh Rnăk vâl ndrel tâm ban bu ur bu klô ân lah:

‘Nau kan khlay ngăn lah rgâl nau tât râng bah bu ur nu\ih rnoi mpôl đê| tâm âk nau kan nsum mpôl nê lah nau rgâl mhe nau kan ndâk njêng ntrong kan, ndâk njêng nau kan kơl an tă bah nsum mpôl, uănh tâm nau ngăn geh bah bu ur, ân geh bu ur nu\ih rnoi mpôl đê| geh nkoch nau ngơi mi\n bah nơm, moh nau bu u\ch, moh nau bu joi, tă bah nê ndâk nau kơl. Ndrel đah nau râng bah ă rmôt kơl an, ăp nu\ih geh bu rnơm cán bộ xã, n’gâng kan lo\ djăt ndrel nkoch nau nơm u\ch bah bu ur ri rnôk nê mơ geh nau rgâl tâm nau mi\n. Rnôk bu ur geh nau dơi ueh ri khân păng mra ntoh nau kan ndrel hun hao mpeh săk jăn nơm”.

Nau ngăn ân aơ, ho\ geh âk nu\ih bu ur nu\ih rnoi mpôl đê| rlat rlau nau mi\n mô ueh gay ma hăn nti, hun hao văng sa rnăk vâl, rnơm êng săk jăn gay leo ăp ntil ndơ ueh kah bah nkualư tât ăp nkuăl êng êng bah neh dak ndrel dak ba dih. Nau nê ân aơ, nau dơi bah bu ur lah nsum ndrel bu ur nu\ih rnoi mpôl đê| lah êng mô geh huk rlau bu ur. Yor ri, gay pơk trong nơih lơn ân bu ur rnoi mpol đê\ git nau mhe gay hun hao săk, nsing ndăn nu\ih âk ndrel ma geh blau nau kan./.

Nu\ih rblang: H’Thi