VOV4.M’nông –  Đah a[aơ rlău jât năm tă bă mô nâp nuih n’hâm, djăt t^ng nău bu nsu\k nsôr, têk klônh, âk [on lan ta xã Ia Tiêm, nkuâl Chư Sê, n’gor Gia Lai ntlơi rnăk wâl gay nchuăt rlău n’har bri mô geh nău way tât Campuchia, mpo\ng joi geh nău rêh mhe. Ndr^ yơn, ta neh bu êng kêng bri, rlơ\ ngăn đah nău bu nsu\k nsôr, têk klônh, âk nu^h le\ plơ\ s^t đah [on tơm, dơi geh an nău  yô| bah nu^h [on lan ta ntu\k, nău nsrôih hao [ư geh ndro\ng n’hanh rdâk njêng nău rêh hơm răm đăp mpăn.

Wa Kpă Pim, nu\ih [on Rơ Ngol, xă Ia Tiêm nkoch, nar bah năp, yor mô g^t kơt do\ng khoa học kỹ thuật tâm tuch tăm, bôl âk neh, yơn rnăk wa [ư mô to\ng sa, nău rêh du\t khoă. Năm 2002, nu\ih m’h^k nsu\k nsôr wa hăn dak bah dih “Mô [ư geh ndơ sa”. Djiăt nu\ih m’h^k, wa Kpă Pim s^t jay so\k 8 [oa\t phe hăn du dak bah dih mô tâm di nău way hăn dak Campuchia. Yơn na nê| ăp nar rêh ta neh dak Campuchia le\ rlơ\ tih da dê. Gay geh prăk, wa Kpă Pim [ư nău tih tâm du ngih máy. Nău kan du\t o\k r’ah, yơn geh mô to\ng mât săk nơm. Wa Kpă Pim njê rngot yor g^t nơm le\ rlăm, nkah g^t ur kon, yô| kon, wa u\ch plơ\ s^t jay. Bah kơi aơ, dơi cảnh sát Campuchia n’hanh rmôt tahen n’har bri Việt Nam kơl, wa Kpă Pim dơi plơ\ s^t s^t [on lan.

A[aơ, knơm gơih [ư sa, nti nsơm âk kỹ thuật tuch tăm, wa Kpă Pim le\ geh 3000 tơm cà phê ueh nđir, ăp năm geh hăng rkeh prăk. Knơm ne\, wa Kpă Pim geh prăk m^n an ăp oh kon hăn nti đại học, rnăk wâl geh nău rêh đăp mpăn. Wa Kpă Pim m^n lah:

Băng: “Ta aơ, [ư cà phê, [ư mir,… ăp ntil ndơ geh sa. Hăn [ư lo\, [ư mir, [ư mbo, bum blang, cà phê, tiêu… mbrơi mbrơi geh sa. Ta aơ dơh ngăn, nsrôih [ư sa ta aơ. Hăn Campuchia mô geh ndơ sa ôh. A[aơ bu jă gâp mô hăn, gâp mô hăn tay ôh. Gâp gu\ tâm jay mât ur mât kon, ding geh ding r^ sa dơm”.

Hăn du mô tâm du ndrel năm đah wa Kpă Pim, ta [on Rơ Ngol, hôm geh Kpă Dó. Rlet rlău âk nar o\k r’ah, mô geh ntu\k ndê, rnôk dơi s^t [on, Kpă Dó mô knu\ng geh nău kơl, ma hôm dơi n’gâng kan [on lan kơl gay [ư sa rkleih ach o. Kpă Dó lah: “Gâp tih ya, tih yơn g^t rgâl tay. Nar aơ, Ngih dak uănh m^n tât he, he geh jêr jo\t ri kơl an he đo\ng. He nsrôih rêh an ueh, t^ng ueh, moh ndơ he mô to\ng, moh ndơ he mô geh, ri dăn đă n’gâng kan kơl an kônh wa. N’gâng kan nt^m an he, nu\ih [on lan [ư ndro\ng tâm di nău way, n’hâm soan bah he [ư êng, dak rhal he, dak măt he”.

Gơih nđơr [ư sa, kơt t^ng trong so\k đêt nar mât jông nar, Kpă Dó jêng ntoh lư mpeh tuch tăm blău. Ndrel đah tuch tăm công nghiệp jông nar lah tiêu, cà phê, Kpă Dó hôm tăm tay âk ntil tơm êng kơt ba, mbo, bum… ăp năm ns^t geh rlău 500 rkeh prăk.

                                                                       Jay Kpă Dó

Mô knu\ng ndr^, wa hôm dơi săch do\ng [ư kruanh rmôt mpôl manh prăk, [ư ntung nthoi đah nu\ih [on lan n’hanh Ngân hàng Chính sách xã hội, manh 1 rmen prăk, kơl kônh wa tâm thôn geh prăk [ư sa rklaih ach o. Nô Siu Bun, du hê nu\ih [on lan dơi Kpă Dó kơl nkoch: “Rnăk wâl gâp lah ueh kônh Dó kơl gâp manh prăk Ngân hàng. Pơng lah lơi dê rwa\t ndeh máy, lơ hăn lơ djơh; geh prăk ri rwa\t ndrôk, mô lah rwa\t neh tăm cà phê, rwa\t phân poh cà phê, hun hao wa\ng sa, ju\t n’hu\ch ach o. Pơng knu\ng an he kơt ne\. So\k prăk ne\, rwa\t neh 50 sào cà phê, rwa\t ndrôk. Nău rêh dơh njê, dơh o\k r’ah. A[aơ dơi rwa\t du bôk ndeh máy, oh kon dơi hăn nti”.

Wa Rcom Việt, Bí thư Đảng uỷ xă Ia Tiêm an g^t, lah ntu\k geh rlău 80% [on lan lah nu\ih Jarai, tă aơ âk năm, Ia Tiêm dơi uănh lah ntu\k duh jêr mpeh nu nău hăn du dak bah dih mô tâm di nău way. Gay mkra nu nău aơ, n’gâng kan [on lan le\ mbơh [ư âk trong nkoch trêng an nu\ih [on lan vât mpeh nău kơl bah Đảng n’hanh Ngih dak; ngăn ngên mpeh nău rlăm bah phung m’h^k. Knơm ne\, nu nău hăn du dak bah dih mô tâm di nău way mbrơi mbrơi hu\ch le\, lơn lah 2 năm plơ\ ma aơ, kônh wa đăp mpăn [ư sa, mô hôm geh nău hăn du dak bah dih mô tâm di nău way. N’gâng kan [on lan kơl đo\ng nu\ih [on lan hun hao nău rêh wa Rcom Việt, Bí thư Đảng uỷ xă Ia Tiêm lah: “Mpôl hên uănh m^n đo\ng, nta an ăp nu\ih le\ tih manh prăk n’hanh tơm tăm mpa rong gay râng tuch tăm mât rong, hun hao wa\ng sa rnăk wâl, gay đăp mpăn nău rêh bah khân pơng. Jêng, khân pơng le\ g^t ăp nău tih, nău mô di. Xă nta an du\t n’hâm an bu [ư sa. A[aơ, đê| đo\ng lah geh nu\ih le\ ndro\ng kuăng. Aơ lah du nău ma xă an nkoch trêng lam hvi, an pơk hvi ntrong kan aơ hao lơn”.

Ndrel đah nău nsrôih, tâm rnglăp đah n’gâng kan n’hanh nu\ih [on lan, Ia Tiêm, nkuăl Chư Sê, n’gor Gia Lai nar aơ le\ geh âk nău rgâl. Trong hăn nâp ueh, ngih wâl têh hvi, âk nu\ih [on lan le\ g^t kơt do\ng khoa học kỹ thuật tâm tuch tăm mât rong, nău rêh le\ hao đăp mpăn, ndrel ty ndâk njêng [on tơm đăp mpăn, ueh lăng./.

Nu\ih rblăng: Y Sưng Phê Ja