VOV4.Mnông: Ur sai nô Rchom Brăch n’hanh yuh Nay Hnhuan, rnoi Jarai, ta [on Rưng Ama Đoan, xã Ia Rơ Bol, nkuăl têh Ayun Pa, lah  oh nô kon kônh, kon wa. Đah nu^h [on lan Jarai, tâm gu\ ur sai hôm e lah oh nô, yơn êng mpôl r^ dơi gu\ ur sai dơi, nău nău tât bâh tâm gu\ ur sai aơ lah 5 nu^h kon bâh bar hê ur sai geh tât 3 nu^h mô blău ngơi, 1 hê kon êng geh môr leh bâh ndul me, kh^t rnôk 11 năm deh. Ăp nu^h kon êng mô ngăch dăng, kop ji mbro. Ua\nh ăp nu^h kon bâh nơm, yuh Nay Hnhuan ngơi.

Rnăk vâl yuh Nay Hnhuan

T^ng nău way bâh nu^h Jarai, tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl ba kơi tay mât rong mê| bơ\ ueh lơn, mô geh pă drăp ndơ an bu êng. Rnôk ntơm nơh gâp mô g^t, d^ng tâm gu\ dăch ndul mpôl. Kêng du\t deh 3 hê kon oe\. Ba kơi tay mô hôm nănh an oh kon tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl.

Du\t rngot lơn lah ta [on Rưng Ama Đoan, geh ăp kôp ur sai lah nai nti, yơn hôm nha tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl đo\ng, kơt nô Siu Phu, n’hanh yuh Nay H’Pler. Tâm ne\, nô Siu Phu lôch nti Đại học sư phạm Quy Nhơn, yơn lôch nti, le\ djăt t^ng nău tâm ôp bâh bu ranh, tâm gu\ ur sai đah kon yơ nơm, a[aơ, ur sai Siu Phu deh 3 nu^h kon, du hê le\ kh^t lôch mhe deh, kon bu ur geh nău ji play nuih bâh ndul me. Ăp nău tih a[aơ mô hôm dơi rgâl, nô Siu Phu rngot nkoch.

T^ng nău way bâh nu^h Jarai bâh kăl e, khân păng tâm gu\ kơt ne\ lah he t^ng đo\ng. gâp lôch nti, lôch nti đại học r^ t^ng djăt nău bu ranh gu\ ur . so\k kon wa kon yơ. Ta s[ báo, tivi bu geh nkoch, yơn gâp le\ lăn so\k hôm r^ phăr lah dơm. A[aơ le\ nău rêh mhe, he an der nău ne\.”

A[aơ, nkuăl têh Ayun Pa, n’gor Gia Lai geh bơi tât 37 rbăn nu^h, tâm ne\, 48% lah nu^h [on lan rnoi đê|. T^ng rnoh kơp ta năm 2013, bâh ntu\k akn rnoh nu^h, mât ua\nh deh đê| kon ta rnăk vâl nkuăl têh Ayun Pa, đah rnoh năm deh 1972 tât 1991, ta ntu\k geh 34 rơh tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl. Yơn lah, ta nău ngăn, rnoh aơ mbra âk lơn đo\ng, yor lah geh âk nu^h an lah, tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl lah t^ng nău way, mô geh tih, lơt yih Nay H’Pler, ur nai nti Siu Phu.

          Sok kon yơ mô lah wa r^ dơi an so\k. lah ndrel mpôl r^ mô dơi, mô an tâm gu\. T^ng nău way kăl e r^ kơt ne\. lah saơ tâm ro\ng r^ gu\ nsum, a[aơ khân păng tâm gu\ ur sai kơt kăl e nơh đo\ng.

Gay ma njrăng nău tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl tâm nkual [on lan rnoi đê| ta ntu\k, n’gâng kan têh ta nkuăl têh A Yun Pa, n’gor Gia Lai le\ [ư âk ntrong kan nsrôih, tâm ban. T^ng nău mbơh bâh wa Trần Trọng Chức, groi Giám đốc ntu\k kan Dân số n’hanh kế hoạch hoá gia đình nkuăl têh A Yun Pa, bôl ma nău kan aơ mâp âk nău jêr jo\t, yơn đah nău nsrôih kan, njrăng nău tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl ta ntu\k lôch ăp năm hôm nha geh tay ăp nău dơi na nê|.

“Nău way bên le\ krêp sa tâm nău m^n [on lan jêng nău [ư t^ng mbơh tơih geh âk nău jêr jo\t đo\ng. cán bộ mbơh kan mât ua\nh rnoh nu^h [ư t^ng ntrong kan mbơh tơih mbro, mbơh 1 tơ\ mô dơi r^ mbơh tơih âk tơ\. Nău kan mbơh tơih ta ntu\k ba dâng way geh ta măng. Hên mbơh ta jay n’hanh mbơh ta ăp ntu\k gay ma [on lan g^t mpeh nău tât bâh nău tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl, khuch tât nău wa\ng sa rnăk vâl n’hanh mât săm kon său.

AYun Pa lah nguăy tâm 2 nkuăl têh bâh n’gor Gia Lai, đah ndơ do\ng ntung trong điện dak to\ng ăp, truyền hình, internet, điện thoại di động le\ geh ta ăp xã, phường, thôn [on. Kơt ne\ ma nău tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl hôm nha geh âk, đah ăp nău tât du\t yô| nđach  geh na nao. Aơ lah du nău tâm tâm di ma ăp nău way jêr ma ua\nh năl tâm di. N’gâng kan n’hanh ăp ntu\k kan têh ta nkuăl têh Ayun Pa an geh ua\nh nđôi tay bôk nău kan mbơh tơih rnoh nu^h bâh nơm gay ma geh ntrong mbơh tơih an săk rnglăy lơn, ngăch jut jăng nău tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl ta ntu\k.

                                                                                    Răk rblang: Thị Đoắt