VOV4.Mnông- Rgâl nău m^n pah kan tuch tăm, mât uănh tâm rgop ntŭk tăch rgâl tăch rvăt ndơ geh ƀư gay ma mbơh tơih ndơ tuch tăm dôl lah trong hăn mhe bâh ƀon lan kan lŏ mir ta Gia Lai. Bol ma geh mâp âk nău jêr jŏt n’hanh ntul rlong, yơn đah ăp nău nsrôih têh ta nău tâm rgop tăch rvăt ndơ tuch tăm, âk ƀon lan kan lŏ mir lĕ tâm rgop na nê̆ ndrel gay ma tăch rvăt ndơ tuch tăm dơh nơih, ndrel geh tăch đah rnoh khlăy. bâh nău tâm rgop, âk ntil ndơ geh ntuh kơl n’hao mpeh nău geh khlăy, nău ueh gay ma dơi geh dơn OCOP, bâh nĕ kơl an ăp ntil ndơ geh mbơh tơih têh dăng ta ntŭk tăch rgâl.Jă kônh wa n’hanh băl mpôl djăt nău nkoch ba kơi aơ.

Năm 2019, wa Trần Quang Sơn, du hê ƀon lan tăm tiu tĭng trong mô geh dŏng dak si ta xã Nam Yang, nkuăl Đăk Đoa, n’gor Gia Lai hôm nha ê hŏ gĭt mhâm ƀư gay ma mbơh tơih tiu geh tăm tĭng trong kloh ueh ma nơm tăm an tât ti nuĭh dŏng. kơt nĕ ma, nău nkhêp lĕ tât đah wa rnôk ma n’gâng kan têh ta ntŭk mbơih tơih bôk nău kan OCOP “Du xã du ntil ndơ tăm”. bol ma geh âk nău mô hŏ vât n’hanh mâp âk nău jêr, yơn lah lôch geh ăp ntŭk kan way kan nsrôih kơl an, nti nău kan, wa Sơn lĕ nănh ntuh kơl ndŏ tiu tât râng bôk nău kan OCOP n’hanh dơi geh nău kơp dơn 3 sao gâl n’gor.

“ Bâh ntơm tât râng bôk nău kan OCOP rĭ gâp lĕ geh an n’hao nău ueh ndơ tăm. bôk năp lah ndơ nơm geh ƀư an geh tĭng nău mpŏng lah mô geh dŏng dak si mât tơm tăm, n’hanh phân hóa học poh ta tơm.Ntuh kơl mât dŏng công nghệ gay ma pah kan an ueh, na nê̆ tâm di”.

Pah kan êng nchrah nchrai, mbra jêr dơi tâm rlong đah ndơ tuch tăm bâh ta ntŭk tăch rgâl. Yor kơt nĕ, aƀaơ gay ma an nuĭh dŏng ndơ gĭt tât âk lơn mpeh ntŭk tăm tiu kloh mô geh dŏng dak si Nam Yang, wa Sơn lĕ ndrel đah âk ƀon lan kan lŏ mir tât râng tâm rgop kan đah HTX tuch tăm Nam Yang gay ma ntrôl nău pah kan tăm tiu kloh ueh mô dŏng dak si, njêng nău ntơ gay ma n’hao nău khlăy ndơ geh ƀư.

Geh nău tâm rgop, tâm kơl, pah kan t^ng trong kan, nău way geh an dơi ƀư geh nău kơp dơn bâh n’gâng kan têh, jêng tât aƀaơ play tiu kloh ueh bâh HTX Nam Yang lĕ dơi geh nău kơp dơn OCOP 4 sao bâh n’gor Gia Lai. Aơ dơi uănh lah njoat hăn bôk năp dŭt khlăy ntop ndơ̆ ndơ tuch tăm bâh ƀon lan kan lŏ mir tâm nkual geh dơi tâm rlong đah ăp ntil ndơ êng ta ntŭk tăch rgâl. Wa Nguyễn Tấn Công, kruanh Hội đồng quản trị HTX Nam Yang, nkuăl Đăk Đoa nkoch.

“ Mpôl hên geh ntil ndơ OCOP dơi geh 4 sao pơk hvi mpông ntŭk tăch rgâl. Ngăn lah ntŭk tăch rgâl OCOP lam dak. Tal 2 lah mpôl hên geh nău kơl an rnoh prăk gay ma rdâk njêng ngih máy nkret ƀư ndơ tuch tăm. Mpôl hên pah kan n’hanh nkret ƀư bah mir tuch tăm kloh ueh tât ti nuĭh dŏng n’hanh n’hao nău khlăy.

Ndrel đah ăp n’gor ta Tây Nguyên, nău dơi geh mpeh ăp ntil ndơ tuch tăm kloh ueh mô dŏng dak si ta Gia Lai kơt cà phê, tiu, điều, dak sŭt, phe n’hanh ăp tơm ƀư dak si..lĕ geh ƀon lan kan lŏ mir, htx ntuh kơl hun hao jêng ăp ntil ndơ OCOP.

Ngoăy tâm âk nău an saơ na nê̆, nĕ lah ndơ phe ba bâh ƀon lan kan lŏ mir ta dâng lŏ Phú Thiện, nkuăl Phú Thiện, n’gor Gia Lai. Ntơm nơh, ta rơh pĕ lêh, ƀon lan rek ba ta lŏ đah rnoh tăch mô khlăy. Yơn lah, lôch 2 năm nsrôih đah nău kan rdâk njêng nău ntơ “Phe Phú Thiện”, ƀon lan kan lŏ mir tâm rgop ndrel pah kan nsum đah HTX ta ntŭk rdâk njêng ăp dâng lŏ têh, dŏng ăp ntil ba geh săk rnglăy, pah kan tĭng nău way VietGap. Tâm rgop ndrel đah ntuh kơl bâh ngih dak kơl an, ƀon lan kan lŏ mir lĕ tâm rgop rnoh kan ndrel đah HTX ntuh kơl tâm ban mpeh trong máy pâr, kĭn ba. Aƀaơ, “Phe Phú Thiện” tât ti nuĭh dŏng lĕ geh ueh kah tĭng nău mpŏng OCOP 4 sao. Wa Phạm Ngọc Nghĩa, Giám đốc HTX Nông nghiệp Chư A Thai, nkuăl Phú Thiện, Gia Lai, an gĭt, Aƀaơ, HTX lĕ mbơh dăn ƀư dâng lŏ 140ha, tâm rgop đah 70 rnăk ƀon lan gay ma tăm 3 ntil ba geh tâm di nău mpŏng OCOP 4 sao tăch ta ntŭk tăch rgâl.

“ Năm 2019, HTX geh 3 rmôt phe JO2, LH12, TP 25 geh nău mpŏng tâm di 3 sao. Năm 2020 HTX lĕ geh 4 sao 3 rmôt phe aơ. Năm 2019 HTX tăch phe đah rnoh tâm di, rĭ năm 2020, HTX tăm geh 1 năm 300 tấn. năm 2021 âk ntŭk lĕ dăn rvăt n’hanh dăn tâm ton kan đah HTX gay ma pơk ăp ntŭk tăch phe, ăp nkual tâm n’gor n’hanh bah dih n’gor.

Tĭng n’gâng kan tuch tăm n’gor Gia Lai, tâm ba năp nơh, ƀon lan kan lŏ mir ta ntŭk lĕ geh nău rgâl mhe âk tâm nău mĭn pah kan tuch tăm, mât uănh ntuh kơl an ueh jêng ndơ tuch tăm gay ma tâm di đah nău ŭch dŏng ăp nar lơ ma âk ta ntŭk tăch rgâl. Ndrel đah nĕ bôk nău kan OCOP mbơh ƀư, lĕ njêng nău râng têh dăng, rnôk ma ăp ndơ geh ƀư ueh yor ƀon lan kan lŏ mir ƀư lĕ geh kơl an ndơ kơp dơn, kơl an nău pah kan bâh ƀon lan geh tam di ueh lơn.

Tĭng nău uănh năl bah ăp nhih pah kan rnâng kan, ăp ndơ geh ƀư kơp dơn OCOP ta Gia Lai hŏ geh ăp njuat hăn tât săk kah, âk ntil mpeh săk ntô, dŭng rsôp, đăp mpăn ăp tŏng nău geh, quy định mpeh tem, ntô lĭr, ƀoi tĭng tơm luh ndơ geh ƀư. Lôch nê hŏ jêng, rdâk njêng ăp rêng tâm rgop tăch ndơ geh ƀư tuch tăm đah ƀon lan kan lŏ mir, hợp tác xã đah doanh nghiệp. kơl ndơ geh ƀư bah ƀon lan ƀư luh joi dơi ntŭk tăch rgâl rvăt đăp mpăn. Gay gĭt wât kloh lơn mpeh nkô̆ nău dja, PV nkô̆ way nkoch geh rơh tâm ôp đah wa Lưu Trung Nghĩa, Giám đốc Sở Nông nghiệp n'hanh Phát triển nông thôn n'gor Gia Lai. Jă kônh wa n'hanh băl mpôl djăt ndrel!

- Hơi wa, tâm bah ri aơ nơh, ƀon lan kan lŏ mir, hợp tác xã n'hanh ăp doanh nghiệp ta n'gor Gia Lai hŏ geh âk nău nsrôih gay rdâk njêng ăp ndơ geh ƀư săk kah OCOP, n'gâng kan tuch tăm mhâm uănh năl mpeh nkô̆ nău dja?

-Wa Lưu Trung Nghĩa: Bôk nău kan OCOP bah Gia Lai ntơm an ƀư bah năm 2019, dơi tâm pă ƀư bar gâl, gâl bôk năp lah ntơm bah năm 2019 – 2020, gâl bar lah bah kơi năm 2020. Trong kơl bah Trung ương lah lvang năm 2016 – 2020, yơn lah Gia Lai lah ngoăy tâm ăp n'gor an ƀư mbrơi lơn. Bôk năp, đah trong nchrăp mô ntă dak lah lĕ ma rơh Gia Lai dơn đăng ký 51 ntil ndơ geh ƀư. Yơn lah, rlău 2 năm an ƀư, ndrel đah nău kan nkoch trêng, ntĭm nti n'hanh ntop kơl jêng nău tât râng bah nuĭh ƀon lan, doanh nghiệp, hợp tác xã lah dŭt n'hâm ŭch râng. Rlău bar năm an ƀư ri hŏ geh 149 ndơ geh ƀư, hao âk rlău 3 tơ̆ rđĭl đah nău mpŏng bôk năp. Aơ lah ntŭk nsing uĕh gay hun hao wăng sa nkual ƀon lan. He ân dơi lah ăp tơm ndơ geh ƀư OCOP Gia Lai dŭt năn ngăch đah trong rƀŏng n'hanh he hŏ ƀư jăp bôk nău kan OCOP tâm bah ri aơ nơh.

- Nău rdâk njêng ăp ndơ geh ƀư ntĭt êng bah n'gor Gia Lai gay hun hao jêng ăp ndơ geh ƀư di rnoh kah uĕh OCOP mbra kơl an nău ntrŭt ntrôl ngăch, nkoch n'hơ rup gui mpeh tuch tăm bah n'gor mhâm mêh wa?

-Wa Lưu Trung Nghĩa: Gia Lai lah n'gor geh dŭt âk ndơ kah khlay, tâm di đah 6 rmôt ndơ geh ƀư OCOP ma OCOP ntop kơl gay hun hao. Ntơm bah ndơ geh ƀư mpeh tơm dak si, ngêt sa, ndơ tê̆ trău mô lah ăp ndơ geh ƀư êng ƀa ƀă bah ăp nkuâl, bah ăp rnăk, doanh nghiệp, rnôk geh OCOP he ntrôl ăp ndơ geh ƀư dja hao prêh mhe. Nsĭt tay nău dơi geh wăng sa an rnăk, nkuâl nơm, tâm di đah trong rƀŏng hun hao wăng sa nsum bah n'gor nê lah hun hao tuch tăm jŏ jong, hun hao rdâk njêng ƀon lan mhe, nkre đah pâl nđaih, pâl nđaih rlong gĭt, dŭt tâm di đah nău geh hun hao bah n'gor tâm bah ri aơ nơh.

- Hơi wa, gay kơl ăp ndơ geh ƀư OCOP bah n'gor Gia Lai hun hao n'hanh n'hao têh tâm let năp tay, n'gâng kan dơi kan mbra an ƀư moh nău kan tơm khlay mêh wa?

-Wa Lưu Trung Nghĩa: Nău kan tuch tăm bah n'gor Gia Lai n'hanh wăng sa ƀon lan geh nău kan dŭt khlay đah nău đăp mpăn n'hanh hun hao bah ăp nkuâl tâm bah ri aơ nơh. Tâm bôk nău kan OCOP mbra ntop kơl an mpôl tơm OCOP weh ƀư mpeh săk ntô, ntĭm nti khân păng đăng ký ntô lĭr ndơ tăch n'hanh rêng ƀư tuch tăm. Nău dja rnôk đăng ký dơi Cục Sở hữu trí tuệ pă an si ƀŭt kơp dơn hôm ri mbra lah bản quyền tât dŭt bah tơm ndơ nê n'hanh dơi mât njrăng. Ta năp măt lah mât njrăng tâm dak, jêh aơ tay ăp ndơ geh ƀư 5 sao bah he mbra đăng ký mât njrăng ta du đêt dak ma trong nchrăp mbra ndơ̆ luh ndơ geh ƀư OCOP luh. Tâm let năp tay Sở Nông nghiệp n'hanh Phát triển nông thôn mbra ƀư tơm ndrel đah Sở Khoa học Công nghệ mbra ntĭm nti an dŭt uĕh nău dja gay ntop kơl ăp ndơ geh ƀư  OCOP n'hao têh khlay gay he geh ăp ndơ geh ƀư 4 sao ri mbra n'hao têh jêng 5 sao.  

- Ơ dăn lah uĕh wa!

Nuĭh rblang: Điểu Thân n'hanh Thị Đoắt