VOV4.M’nông: Ntơm lơ 1/1/2020, Luật njrăng rdâng nau khuch bah ndrănh biêr geh tam. Ti\ng nê, nu\ih râng hăn trong mra ân geh săch: Ho\ lăn ngêt ndrănh ri mô dơi [i\t ndeh, lah ngêt ndrănh tăng [ô tâm so\ n’hâm mô lah tâm mham ri knu\ng dơi hăn jâng mô lah gu\ ncho ba kơi, ko\ mô dơi [i\t ndeh ô tô. Kan [ư aơ mra mô nơih, yơnh âk nu\ih ân lah, ăp lah ăp nau ntru\nh ueh ngănh ndrel blau mhe yor ri lơi ân nau nê jêng ndơn nau rlong.

Luật njrăng rdâng nau khuch bah ndrănh biêr bôk năp geh ntoh luh yơn geh âk nau mhe, tâm ban ma ăp nau ntru\nh bah ăp dak hun hao. Mô êng knu\ng mô ân tăch ndrănh biêr ân nu\ih tâm dâng 18 năm ma hôm mô dơi nkoch mbơh nau tâm rnôk mông dôl geh âk nu\ih rgum. Luật ko\ mô ân nau nsu\k đă, jă têk, nchâp đă nu\ih êng ngêt ndrănh, biêr, mô ân cán bộ, công chức, viên chức, nu\ih pah kan, sĩ quan, tahen, kon se nti, sinh viên…ngêt ndrănh bier bah năp, tâm mông kan, nti\m nti ndrel mô rlu rlau. Ngăn lah, mô ân nu\ih [i\t ndeh hăn trong ma tâm mham mô lah tâm n’hâm geh ndrănh biêr. Wa Kidong Park, Kruanh ntoh măt bah ntu\k kan lam ntur neh ta Việt Nam ân lah, aơ lah ăp nau ntru\nh ueh mhe ngăn mra n’huch geh ăp nau khuch đah du neh dak dâk bôk Đông Nam Á ndrel dâk tal 3 Châu Á mpeh nau ngêt ndrăng biêr kơt Việt Nam: “Gâp dăn njoăl nau ryơn ngăn Việt Nam ho\ geh Luật njrăng rdâng nau khuch bah ndrănh biêr. Luật geh nau tam ntơm lơ 1/1/2020, lah du nau ueh gay ma nkân ngăn nau tata khuch tơm bah ăp nau ji mô geh tă bah trong tâm ntưp ta Việt Nam. Ăp nau ntru\nh dăng rjăp ndrel geh nau mhe bah Luật njrăng rdâng nau khuch bah ndrănh biêr ân geh ngăch leo lăp do\ng tâm nau rêh gay rgop tâm nau hun hao nâp nâl bah Việt Nam”.

Yơn lah, rơh bôk năp ntru\nh ăp luật mhe bah luật aơ, ri mra mâp âk nau jêr. Nau tât jêr ngăn lah nau [ư nau ntru\nh mpeh rnoh geh ngêt ndrănh đah nu\ih [i\t ndeh. Tâm nau ngăn, jêh rnôk ngêt du đê| ntil dak lay, dak si, vitamin, siro siăk, tâm săk ko\ geh đo\ng n’hâm ndrănh. Lah knu\ng nsing tâm luật njrăng nau khuch bah ndrănh biêr ri mra geh ăp nu\ih geh bu [ư tih.

Ti\ng wa Hoàng Thế Tùng, Groi Vụ trửơng vụ đăp mpăn hăn trong, N’gâng kan gung trong nchuăn rdeng, ho\ lah luật ri jêr ngăn geh tâm ban kơt nau u\ch bah nu\ih [on an. Kơt ti\ng nau ntru\nh bah luật, nu\ih hăn trong ân gi\t n’hâm ndrănh geh tâm ăp ntil ndơ sa, ndơ ngêt gay ma mô geh nau tih tâm rnôk [i\t ndeh. Ndơn nau ngăn aơ, wa Trần Thị Trang, Groi kruanh Vụ pháp chế, N’gâng kan dak si mbơh, jêh rnôk sa ndơn, ngêt ndơ geh n’hâm ndrănh, knu\ng geh veh tâm n’hâm lah mô âk, mô geh năl kơp ndrel mô geh jo\ tâm n’hâm:

‘Tâm rnôk mbơh nau, nti\m nti, nkoch mbơh gay ma [ư luật, phung hên mra mbơh ăp nau kan mpeh mặt khoa học gay ma rmôt kan gi\t gay ma ăp nu\ih geh n’hâm ndrănh tâm rnôk so\ n’hâm lah đê dơm, kơt lah mô geh nau kơp saơ ri nu\ih nê mô di lah nu\ih geh mhal. Đah ăp nu\ih geh mhal lah ngêt ndrănh biêr jêh ri [i\t ndeh đah n’hâm ndrănh geh âk ngăn”.

Ti\ng n’gâng kan Cảnh sát gung trong, N’gâng kan Công an, Luật njrăng rdâng nau khuch bah ndrăngh biêr nsing âk ngăn tâm n’gâng kan [ư nau mhal ăp nau tih mpeh nau geh ngêt ndrănh. Tâm rnôk nkra săm [u\t gay ma leo mhal, êng ndơ geh veh n’hâm ndrănh bah n’hâm nu\ih [i\t ndeh, lah saơ geh ngăn, rmôt kan hom [ư nau uănh năl tâm mham gay ma geh nau năl kloh. Yor ri, ăp nau nkah jêr mhe ntoh hôm geh trong dơi rklaih. Thiếu tướng Lê Xuân Đức, Groi Kruanh N’gâng kan Cảnh sát hăn trong, N’gâng kan công an ân gi\t, lơ 30/12, Thủ tướng Chính phủ ntru\nh nau ntrunh mrô 100/2019 ntru\nh nau mhal tih tâm nau kan hăn trong jâng ndrel trong loih ti\ng nau ntru\nh mrô 46/2016 gay đăp mpăn tâm ban, ndrel kơt đah Luật njrăng rdâng nau khuch bah ndrănh biêr mpeh nau mhal nu\ih [it ndeh lah geh ngêt ndrănh:

‘Rnôk [i\t ndeh lah mô ân geh ngêt ndrănh, tâm nau nchrăp rđau kan bah rđau kan N’gâng kan Công an ko\ kơt lah N’gâng kan Cảnh sát mât gung trong ho\ rđau Công an ăp n’gor gay ma mhal ân rjăp ngăn nsôih ngăn”.

Ti\ng nau ntru\nh mhe bah Chính phủ, rnoh mhal âk ngăn đah nu\ih [i\t ndeh geh tă ngêt ndrănh, hao tât 40 rkeh prăk ndrel so\k kân lơi săm [u\t ân [i\t ndeh 2 năm. Rnoh mhal aơ geh ân lah to\ng jâk, mra kơl an Luật njrăng nau khuch bah ndrănh biêr ân geh dơi săk tam ngăn.

Tâm du nă, dak he geh bơi tât 5000 nu\ih khi\t yor prah tâm tom ndeh geh tât ngêt ndrănh biêr, geh rlau 30% rnoh nu\ih khi\t yor prah tâm tom ndeh. Bơi tât 5000 nu\ih mra geh plơ\ đah rnăk vâl lah mô geh nu\ih [i\t dneh nhul ndrănh hăn tâm trong. Yor ri, du bộ luật ueh mhe ngăn u\ch geh nau kơl an gay lăp tâm nau rêh ngăch lơn, rgop nau n’huch rnoh nu\ih khi\t ko\ kơt lah n’huch nau mbâk jăk mpeh nau ji kuet, ji ngot yor ndrănh biêr leo tât./.

Nu\ih rblang: H’Thi