VOV4.M’nông: N’hâm rgum tă bah nau rvăt ndơ geh nkhôm, rvăt lơn ma âk ri rnoh têm điểm lơn ma âk, rnoh prăk kon se geh sa lơn têh, jêh ri hôm geh “[ư nau kan têh lơn” hăn nsum ri dôl ma rgum âk nu\ih [on lan Kon Tum lăp tâm nau geh tăch ndơ âk gưl. Chrat măt bah năp nau u\ch [ư sâm geh, mô đê| nu\ih ho\ so\k le\ drăp ndơ bah rnăk vâl gay rvăt ndơ mhi\ng săk, ndơ yông, văn, u\nh năk, glah piăng điện, máy ôzôn ăp ntil khlay rlau ma jêt tơ\ rđil đah rnoh ngăn gay jêng nu\ih kan tăch rgâl. Wa Nguyễn Thành Trung, Kruanh Uỷ ban nhân dân nkuăl Đăk Hà rvê, rnôk nkuăl geh tât 7 ntu\k kan [ư nau tăch ndơ âk gưl đah rlau 500 nu\ih râng:

 ‘ Nu\ih râng rvăt ri geh n’ăp ma nai nti, cán bộ công chức, nu\ih le\ rlu rnah lah geh da dê, yơn a[aơ mô geh mbơh moh săk tay ôh.Nu\ih râng ri bu mô kan nsum đah nơm gay ma nơm gi\t lah geh rgum  prăk. Klach ngăn lah bu so\k ngăn săm [u\t kơp dơn nau do\ng neh mhe geh veh neh, khân păng leo gay ma nchăm ta ngân hàng manh prăk gay leo [ư tâm nê lah mô di ngăn”.

Ur sai A Anh mô gi\t geh dơi so\k nsi\t prăk 135 rkeh đo\ng lah mô.

Nau ngăn ân saơ, nau tăch ndơ âk gưl ta n’gor Kon Tum geh âk nau tât ma âk ntu\k mô dơi gi\t lor. Ta xã jêr jo\t ngăn Đăk Psi, nkuăl Đăk Hà, nsing tâm nau mô gi\t rbăng bah kônh  wa rnoi mpôl đê| Sêđăng, nu\ih bah ntu\k kan Thiên Ngọc VIII geh ntu\k kan ta 521 Hùng Vương, nkuăl têh Đak Hà, tâm Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy ho\ tât [on Long Đuân nsu\k đă kônh wa leo prăk gay ma geh [ư ăp nau kơl mât chăm n’hâm soan n’hanh so\k prăk kon du\t khlay. Nau gay nkah lah, rnôk nu\ih [on lan jao prăk, Thiên Ngọc VIII mô geh nau nchih săm [u\t kơp dơn ân bu. Rnôk Uỷ ban nhân dân n’hanh n’gâng kan xã Đak Psi saơ nau tât ri ho\ geh 8 rnăk leo rlau 600 rkeh prăk ân ntu\k kan aơ. Wa A Nu, Groi Kruanh [on Long Đuân, ngơi:

 ‘ Bu ur nê păng nkoch trêng ân kônh wa lah ndơ jê| ngăn ri nơm leo 11 rkeh prăk , lah têm tât 2-3 năm ri păng jêng rlau 30 rkeh tât 40 jêt rkeh prăk ngăn. Du rhiăng rkeh ri păng jêng pe-puăn jêt rkeh prăk. Kônh wa geh nu\ih leo ân bu 10 rkeh, 11 rkeh prăk. Geh nu\ih ri ân 50-60 rkeh ngăn, jêh ri 100-200 rkeh ko\ geh đo\ng. Ntôn lah bu ur nê ko\ lah kơt ngân hàng, ri tât jêh nê mư ngih xã gi\t, hăn tât tâm thôn, r[uy\n rgum [on lan mô di lah ngân hàng ngih dak ôh”.

            Wa A Tik (đah chiău) nchih săm [u\t đă n’gâng kan tâm nkuăl so\k an rnoh prăk 248 rkeh ndơ\ ân Thiên Ngọc VIII.

Tâm rlau 600 rkeh prăk ma 8 rnăk [on Long Đuân ndơ\ prăk ân Thiên Ngọc VIII, geh 3 nu\ih ndơ\ âk lah, wa A Tik 248 rkeh, A Anh 135 rkeh n’hanh A Sét lah 60 rkeh. Aơ lah prăk ngih máy thuỷ điện trok tâm ân neh tuch tăm geh dak lip băm. Wa A Tik ân gi\t, khay 4/2015 gi\t wa dăch geh ndơn prăk bu trok tâm, wa Nguyễn Thị Nam (hôm ntơ lah Mẹ Giang) tât jă wa leo prăk ndơ\ ân Thiên Ngọc VIII. Rnôk nê ngih máy ê trok le\ prăk ôh, yơn Thiên Ngọc VIII ho\ leo wa ndrel âk nui\h êng tât n’gor Dak Lak gay râng nau bu tâm nchră. Ta ơ, Công ty ndơ\ lor 35 rkeh prăk mbơh lah prăk hăn kan n’hanh ăp nau kan tât jêh nê kơt nau ma bu u\ch ngăn:

 ‘Gâp mi\n, ơ lah geh ân nơm lăp kan nsum ri lăp dơm. Lor ma gâp so\k prăk trok tâm Thiên Ngọc nchih rnoh prăk lor. Rnok nơm ndơn prăk njoăl Thin Ngọc 248 rkeh. Thiên Ngọc mbơh lah mra geh prăk kon, geh prăk nkôm đo\ng, geh mât chăm n’hâm soan đo\ng, so\k le\ ndơ, lôch du năm hăn so\k prăk  tơm lah 500 rkeh. Jêh ri nchih săm ndơ\ ân gâp, ma ê ho\ saơ. Glah, nông ri mô saơ geh ơm”.

Tâm rnôk rmôt hăn tăch ndơ âk gưl ta n’gor Kon Tum dôl nar lơn âk, a[aơ geh tât 20 ntu\k kan, đah rlau 4.100 nu\ih râng ri nau kan mât njrăng bah ntu\k kan n’gâng kan ri mô geh nau nchrăp ăp. Rơh rlau aơ, ndơ tăch âk gưl bah ro\ng ma leo tât nkuăl jru ngai, nkuăl [on lan rnoi mpôl đê|. Ăp blah kho, ăp glah piăng điện geh tăch ân kônh wa đah rnoh ntơm 5 rkeh tât rlau 10 rkeh mô dơi uănh lah nau kan tăch rgâl dơm dam ôh. Wa Võ Xuân Sơn, Groi Giám đốc Sở Công thương n’gor Kon Tum lah rjăp, geh nau nsu\k rlăm, jă têk nu\ih rvăt, mbơh nau kan tih mpeh nau tam bah ndoh ndơ, “nkhôm khlay rnoh tăch” “rnoh nâp” tâm nau kan tăch rgâl âk gưl tâm nkuăl ê geh nau dơi rklaih:

 ‘A[aơ knu\ng mhe mhal ăp nau tih ngăn lah mpeh nau kan tâm boh nau kan nsum ma mô geh nchih ân n’hêl ntu\k. [ư nau r[u\n rgum mô geh dăn nau ân bah Sở công thương. Mpeh nau pă thẻ ân nu\ih pah kan nsum mô di đah nau ntru\nh. Nau ntru\nh ký ton săm [u\t kan nsum jêh ri lah nơm gay geh leo hăn nti ân lôch du jrâu, geh săm [u\t kơp dơn ri geh pă thẻ, aơ lah nau nsing gay ma săm [u\t ký kan nsum lôch, jêh ri pă thẻ. Hôm ăp nau tih geh bu mô ân yơn mô di lah mô tih, yơn ê geh to\ng nau ân saơ gay ma ntôn lah bu tih nau tih aơ, yor ri ma nơm ê dơi mhal ngăn ăp nau tih dôih jru lơn”.

  Ntu\k kan Thiên Ngọc VIII gu\ kan ta nkuăl têh Đak Hà [ư ntu\k kan.

Lah ntil [ư nau kan tăch rgâl geh mhe, đah âk nau dơi, yơn nau kan tăch rgâl ntil ndơ âk gưl ta n’gor Kon Tum dôl geh mô đê| ntu\k kan bu nsing tâm nê đah âk nau tât mô tâm di ngăn gay ma so\k prăk tih dôih ân ma nơm. Ntil tăch rgâl ma nu\ih tăch, nu\ih rvăt mô uănh n’hêl tât ndơ nơm rvăt, knu\ng u\ch geh jă, rlăm, têk nu\ih rvăt lơn âk lơn ma geh sa âk prăk kon ân nơm n’hanh tâm pă nau săk rnglay geh sa, lah mô geh rchăng lơi ân năn, ri ngăn lah mra lơi ba kơi âk nau tât mô ueh ngăn./.

Nu\ih răk rblang: H’Thi.