VOV4.M’nông – Lah du thôn geh 100% [on lan gu\ lah nu^h rnoi mpôl đê|, tâm nê lơn âk lah nu^h K’ho, ăp năm rlău aơ, nơm geh nănh rgâl le\ rngôch neh tăm cà phê, chè kro ranh tăm ăp ntil mhe săk jêng geh âk, ndrel đah nău t^ng [ư jăp rơh rgo\ jă lam [on lan tâm rnglăp rdâk njêng nău rêh văn hoá mhe ta nkual [on lan gu\, tât a[aơ, nău rêh wa\ng sa bah nu^h [on lan ta thôn B’Dơr, xã Lộc An, nkuâl Bảo Lâm, n’gor Kon Tum le\ hun hao le\ rngôch. Gay geh nău dơi dja geh nău rgop du\t têh bah Bu ranh [on Hoa Huy Hành- Bí thư Chi bộ thôn B’Dơr.

Ntơm tâm yan wai, mhe bah nău rvê dak klôn rdu, sial choănh tâm yan mih, rhiăng ntung yung [on lan hăn ta Kon Tum rdâng tay đah nău tăch rse cáp, rlâm ntung yor jâk ir. Ta xă Đak Nông, nkuăl Ngọc Hồi, ta bôk ntung yung dil jông 20-30 mét kăt rpăl rlău dak me Pô Kô, lvang hoch rlău [on Nông Nội, n’gâng kan [on lan le\ ntăm mbơh njrăng: “Ntung mô nâp hăn t^ng du hê nu\ih. Mô dơi rdêng ndơ jâk hăn rgăn ntung”. Ndr^ yơn ăp nar, hôm e geh âk nu\ih hăn n’hanh ndeh, du\t âk lah ndeh máy, nthoi tâm t^ng rdêng bum rih hăn rgăn ntung. So\k ty ao ju\t dak rhal ta măt jêh hăn rgăn ntung yung đah ndeh máy rdêng nklăp 80kg bum rih, nô Dương Công Cường an g^t:

“Mô hăn ntung aơ mô hôm geh trong hăn. Ăp nar hăn ta aơ mro yor mô hăn rdêng bum ri hăn ta aơ [ư mir. Le\ rngôch kônh wa ta aơ knơm tâm [ư mir đah ri jêng hăn trong aơ dơm. G^t lah klach yơn hôm e hăn đo\ng”.

Ntung yung lah trong kơl an bôk năp an nu\ih [on lan hăn rgăn dak me tâm nu nău a[aơ, yơn nu\ih [on lan mô g^t êng t^ng nău ntru\nh đăp mpăn jêng âk ntung yung ta Kon Tum le\ jêng âk dăk ndơm. Nău ntung yung Kon Nu ta xă Đăk Tờ Re, nkuăl Kon Brây tăch rse cáp ta n’gul năm e, rlơt 5 nu\ih n’hanh 7 mlâm ndrôk tâm dak me Đak La; mô lah bah năp ne\, ntung yung Nông Nội, Xă Đak Nông, nkuăl Ngọc Hồi tăch rse cáp rlơt 7 nu\ih tâm dak me Pô Kô lah ăp nău mbơh njrăng klach ngăn.

Âk ntung yung [on lan hăn ta Kon Tum yor mô dơi nkra tay ơm, knu\ng bah kơi du yan mih, 2 yan mih le\ mô hôm đăp mpăn. Ntung knu\ng dơi [ư đah kđar, rla ngâr, ngăch ôm. Trong rse cáp mboăt nthoi t^ng nar khay tăch mô g^t mông. Anh tâm n’gl^k nklăp 30kg bum rih bah mir s^t, njoh rgăn t^ng rse cáp ntung yung, tâm rnôk ntung geh âk ntu\k djơh yor mô to\ng ka đar, yuh Y Lan ta nkuăl têh Đắc Glei, nkuăl Đak Glei lah:

“Ntung le\ rluh rlâm hôm, hăn klach ngăn. Geh nu\ih ranh khân pơng mô janh hăn, hăn tum dak me”.

Yor ăp ntung yung le\ ju\r djơh, jêng nu\ih [on lan ta Kon Tum, ngăn lah ta ăp nkuăl kơt: Kon Plông, Tu Mơ Rông, Đắc Glei, Ngọc Hồi mô geh ngăn yor jêr jo\t tâm nău rdêng ndoh ndơ hăn tăch. Cà phê, ba, bum…. [ư luh yor rdêng jêr jo\t, jêng tăch knu\ng n’gul, đê| đo\nglah 1/3 nkôp đah ntu\k rwa\t. nô A Chum ta [on Đắc Chưng, nkuăl têh Đắc Glei, nkuăl Đắc Glei an g^t: săk geh du ha bum rlău 10 tấn, jêh rôk, rdêng đah ndeh máy tât ntu\k rgum tăch an nu\ih rwa\t roh rlău n’gul khay:

“Nău rngot bah kônh wa bôk năp lah rwa\t nsâm. Tal 2 tâm mir khân pơng mô g^t trong [ư tay jêng hăn rdêng dơm”.

Wa A Hơn, Kruanh UBND nkuăl Tu Mơ Rông an g^t, nu nău ntung trong geh tăch gưl, ăp ntung yung mô nâp, ju\r djơh geh âk nău rmanh, nkre khuch têh tât nău hun hao wa\ng sa-rêh jêng ta nkuăl. Tâm ne\, uănh ngăn lah năm mhe rlău, rnoh an mpeh trong kan ju\t n’hu\ch ach o mô tam. Ta năp nău jêr jo\t tâm nău nchoăn rdêng tăch ndơ, nu\ih [on lan mô hôm nsrôih hun hao pah kan jan sa. Wa A Hơn, Kruanh UBND nkuăl Tu Mơ Rông lah:

“Ntu\k ntô bah nkuăl dak diăng dak me âk, lơn lah ta Măng Ri, Tê Xăng, Ngọc Yêu geh khuch du\t âk mpeh tuch tăm. Mô gheh ntung an kônh wa tuch tăm ri kol, bah ne\ hun hao wa\ng sa rêh jêng mbrơi. N’gâng kan [on lan kơt nu\ih [on lan du\t mpo\ng dơi ntop kơl bah Đảng, ngih dak ntuh kơl ntung an kônh wa gay nta dơh tâm pah kan jan sa tuch tăm kơt tâm rgâl ndoh ndơ”.

Ndrel đah 108 mlâm ntung yung [on lan hăn le\ ju\r djơh, ân dơi nkra tay, uănh nđôi mhe aơ bah n’gâng kan ntung trong n’gor Kon Tum an g^t, [on lan an ndâk nkra tay 74 ntung yung đah ding le\ prăk nchrăp nklăp 190 rmen prăk. N’gâng kan [on lan n’hanh nu\ih [on lan n’gor Kon Tum mpo\ng u\ch Đảng n’hanh ngih dak uănh m^n lơn tay đah nkual jêr jo\t aơ, gay nău hăn nsong đăp mpăn n’hanh do\ng an hun hao wa\ng sa rêh jêng ta [on lan./.

            Nu\ih rblang: Y Sưng Phê Ja