VOV4.M’nông:  Kon se tâm dâng 5 năm lah nu\ih nơih geh âk ntil kman [ư jêng nau ji, ngăn lagh rnôk bri mih nar rgâl yan, yor tâm năm aơ, n’hâm bah kon se mô dơi châl. Ba kơi, tiến sĩ, nai dak si Trần Thị Thuý Minh, Kruanh Khoa nhi tổng hợp, ngih dak si Đa khoa n’gor Dak Lak mra mbơh tay mpeh nau ji bah trong so\ n’hâm tâm kon se ndrel du đê| nau nkah tâm nau njrăng der.

Ơ nai dak si Trần Thị Thuý Minh. Dăn nai lah ueh nai dak si ho\ râng nau ôp bah phung hên nar aơ. Nai dak si mra dơi mbơh ân gi\t nkô| nau [ư geh nau ji tât trong so\ n’hâm dơi đo\ng?

Nai dak si Trần Thị Thuý Minh: Nau ji aơ geh âk nkô| nau êng êng. Tâm nê, nkô| nau ngăn lah nau ji yor kman, du đê\ nkô| nau êng lah yor măch rhuăy mô lah sôt. Ngăn lah nu\ih ji geh ji trong so\ n’hâm lah yor kman ndrel ăp nau [ư aơ vay jêng nau ji tâm ăp rnôk ma bri mih nar rgâl yan ndal, rnôk rgâl yan, bri l’i\t, bri duh hô. Geh 3 nau khuch ngăn tât nu\ih ji nau ji aơ lah yor n’hâm châl bah kon se mô dăng, tal bar lah nau ntưp rêng tă bu êng ndrel tal pe lah nau rgâl rnôk hao âk ngăn bah ntil kman.

Nau ji aơ mhâm geh nau klach rvê hơi nai dak si?

Nai dak si Trần Thị Thuý Minh:Ti\ng ntu\k kan nai dak si lam ntur neh ri nau ji trong so\ n’hâm lah ngoai tâm âk nkô| nau bôk năp [ư kon se ntơm 2 khay tât 5 năm khi\t, ngăn lah tâm dak dôl hun hao kơt dak he. Nua ji aơ geh jru mô lah n’gơch êng êng. Yor ri, tal bôk năp lah ăp nu\ih me mbơ\ gay der nau ji aơ. Tal bar lah ntôn kon se geh nau ji ri gay tât ngih dak si nkre gay ma njrăng uănh ndrel săm.

Ơi nai dak si. Nua ji trong so\ n’hâm vay geh mhâm nau mpơl saơ?

Nai dak si Trần Thị Thuý Minh: Nau ji trong so\ n’hâm geh 2 nau mpơl saơ ngăn, geh nau ji mor sôt ndrel nau ji bah trong so\ n’hâm. Tâm nau ji mor saơ, geh nau mpơl, kơt: ji kop duh, sơh ta yoi, [ơ\ mpiăt, lah uănh mham ri mra bạch cầu mra hao âk. Tâm rmôt nau ji sôt trong so\ n’hâm, kon se vay siăk, sa đeh, luh mih, so\ n’hâm khar, so\ n’hâm rgănh mô lah jer so\ n’hâm. Nê lah ăp nau mpơl saơ ngăn gay ăp nu\ih me mbơ\ kon se mra dơi saơ kon se geh nau ji mpeh trong so\ n’hâm.

Mô di lah ăp nu\ih ji trong so\ n’hâm ko\ lăp sưm tâm ngih dak si ma bơi tât 80-90% nu\ih mra dơi geh săm êng. Knu\ng đê| dơm nu\ih ji hô ri lăp săm tâm ngih dak si, kơt kon se ji klơm soh, ji tỏng so\ n’hâm, mô dăng so\ n’hâm mô lah ăp nu\ih mô dơi ngêt dak si. Ăp nu\ih dôl geh săm tâm khoa ri mô geh tam đah dak si ndrel gay uănh njrăng tâm ngih dak si.

Ăp nu\ih me mbơ\ kon se gay njrăng nau ji aơ ân kon nơm mhâm hơi nai dak si?

Nai dak si Trần Thị Thuý Minh: Phung he geh bar nau kan gay ma njrăng. Tal bôk năp lah mhâm [ư gay n’huch oi kon se geh nau ji aơ. Tal bar lah rnôk kon se geh nau ji aơ ri gay he mhâm [ư?

Gay n’huch oi nau kan kon se geh ji trong so\ n’hâm ndal, tal bôk năp, ăp nu\ih me mbơ\ kon se gay dơi geh nau dăng châl bah n’hâm soan ân kon se, bôk năp lah kon se gay geh du nau ngêt sa ân ueh gay geh n’hâm châl đah nau ji nsum. Tal bar lah chuh ân to\ng ăp ntil dak si vacine ti\ng nau đă. Me mbơ\ bah kon se mra dơi hăn tât tâm ngih dak si, ntu\k ngih dak si njrăng n’gang gay geh mbơh nar chuh n’gang. Du trong đo\ng gay ma kon se der gay nau ji aơ lah n’huch ân kon se geh mâp đah nau geh ntưp nau ji. N’huch ân kon se mâp đah nu\ih geh nau sa đeh muh, luh muh, ji kop. Lah nu\ih tâm rnăk vâl, nu\ih mât chăm kon se geh nau ji mpeh trong so\ n’hâm ri rnôk mâp đah kon se gay rao kloh ty đah sa [u, mput mbung.

Geh ăp nau mpơl saơ ân me mbơ\ bah kon se gay leo kon hăn ngih dak si mô lah ngih dak si nkre, nê lah: Tal bôk năp, kon se ji kop duh hô, jêr n’huch nau duh săk, kon se so\ n’hâm rgănh. Tal bar, kon se bi\ch mro, mô dơi kah rngăl. Tal pe, kon se ka n’hăk, lơi pu, ngêt dak mô dơi. Êp nê, hôm du đê| nau ji êng kơt lah jêr so\ n’hâm, so\ n’hâm ngăch, ntang ntơh hu\ch n’hao hôm ri nê lah nau gay geh leo săm năn tâm ngih dak si, me mbơ\ kon se gay leo kon tât ngih dak si nkre.

Ơ dăn lah ueh nai dak si mpeh nau mbơh aơ.

Nu\ih răk rblang: H’Thi