VOV4.M’nông: Ăp năm, bri mih, n’hach, srê bu tuh tơm tăm lơh khuch ân nau kan tuch tăm tâm dak geh đah rnoh prăk nklăp 1,5% GDP. Bol ma nau kan bảo hiểm tuch tăm leo lăp kan tât Việt Nam ntơm năm 1982, yơn ân tât rnôk aơ mhe knu\ng geh 0,01% tâm rnoh ăp ntil bảo hiểm êng êng. Mhâm [ư bảo hiểm tuch tăm ê geh jêng nau săk tam ngăn?

Ti\ng nau kơp, ndh ndơ bảo hiểm tuch tăm bah ăp ntu\k kan [ư bảo hiểm vay lu\p tât rlau 200%. Kơp tât n’gul năm 2016, lam dak geh nklăp 300.000 rnăk [on lan, ntu\k kan tuch tăm râng bảo hiểm. Yơn lah, tâm rnoh nê geh tât 92% lah rnăk ach o, bơi ach o ndrel ko\ geh ngih dak kơl 10% mô lah 75% prăk rvăt bảo hiểm, rnoh nchâp đă râng rgum tâm ntu\k kan têh [ư kan tuch tăm, kơt Rmôt cao su, ăp ntu\k kan mât rong ndrôk so\k dak toh…

Nau khuch mpeh nau kan tuch tăm tâm rnôk phu\t mrô 10 ndre 12 tâm năm 2017 mhe rlau lah du\t têh đah nau kan tuch tăm bah âk n’gor, nkuăl [on têh. Jêh ăp to\\ phu\t, mih dak lip, lo\ geh tay nu\ih ôp moh [ư kônh wa mô rvăt bảo hiểm tuch tăm, tâm rnôk lah bảo hiểm tuch tăm tât đah kônh wa [on lan ri mra bah oi nau roh hoach, nau jâk rnoh rnon yor trôk nar, srê ji.

Rnăk wa Nguyễn Tiến Huy, ta thôn 3, xã Ea Lai, nkuăl Mdrak, n’gor Dak Lak geh mir tiêu nklăp 800 n’gâng geh khuch yor phu\t mrô 12 lơh mhe rlau ân gi\t, gay ntuh kơl mir tiêu aơ, rnăk păng manh ngân hàng rlau 500 rkeh. A[aơ khuch tât, mô geh ndơ gay ma trok rnon.

‘Mih têh [ư rnoh neh geh dak băm jo\ nar khuch djơh le\ tât tơm tiêu, jêh nê lah sial dăng nkhôm [ư ăp n’gâng tiêu geh chôt le\. Nu\ih [on lan phung hên mô geh prăk têm ma hăn manh ngân hàng gay ma kan. Yơn lah, tât rnôk geh ri mih n’hach lơh khuch le\ hôm, phung hên dăn đah ăp gưl kan, ngăn lah ngân hàng sâm ntoch jong năm rnon ân hên”.

Ta Gia Lai, âk nkuăl jru, nkuăl ngai, neh ntu mô ueh jêng, nu\ih [on lan lo\ geh nau khuch yor nau vay ơm lah geh âk play ri thuk rnoh, lah mô geh play ri rnoh khlay. Ti\ng wa Phạm Thanh Vân, Kruanh UBND xã Sró, nkuăl Kông chro, n’gor Gia Lai, Ngih dak gay mi\n ân ngăn nau kan tâm di gay kơl kônh wa đăp mpăn pah kan ndrel nau rêh:

‘Phung hên rvê ngăn đah ăp nau jêr bah kônh wa mpeh ntu\k leo tăch bah ndơ tuch tăm lah mô nâp. Kônh wa mô dơi geh nau nchrăp. Phung hên u\ch lah mpeh nau kan, ăp gưl gay geh ntrong ân tâm di, tâm rgop nsum mô lah mhâm nau [ư gay geh ntu\k leo tăch ân nau geh bah kônh wa”.

Geh âk nkô| nau [ư nu\ih [on lan mô u\ch rvăt bảo hiểm ân nau kan tuch tăm, tâm nê nkô| nau tơm khlay lah yor nau kan tuch tăm tâm dak he hôm geh nkhah, mô nâp. Âk nu\ih [on lan mô gi\t mpeh nau kan bảo hiểm tuch tăm, rnôk bôk nau kan aơ ntru\nh tâm năm 2013 ndrel mô geh nau dơi yor ntu\k kan mô u\ch ndơn đah nau khuch têh. Kơt lah du rnak vâl [on lan ta Hà Giang u\ch rvăt bảo hiểm ân du mlâm rpu đah rnoh knu\ng 300 rbăn tâm du năm. Công ty mra trok nau roh hoach âk ngăn mư dơi geh tăch du hợp đồng bảo hiểm, lah rpu ne ekhi\t ri nau năl rnoh khuch hôm mâp aka nau jêr lơn tay. Ngăn lah tâm rnôk rlong leo bảo hiểm tuch tăm mhe rlau aơ ta Hà Giang ê geh rnăk mât rong bu u\ch rvăt êng bảo hiểm tuch tăm.

Nau tât khuch tâm nau kan tuch tăm lah têh ngăn, lah tăch bảo hiêmt knu\ng êng ri mô geh ntu\k bu u\ch ntru\nh nau kan bảo hiểm tuch tăm yor lup âk ngăn.

Du đê| nau kol đo\ng lah a[aơ rnoh kơl an nau khuch bah Chính phủ  kơl an n’hêl, ntơm tơm tăm tât mpa rong. Rnôk geh nau khuch tât, đah ăp rnăk [on lan geh nau tuch tăm rai, rnọh prăk geh kơl mô âk, yơn lah tâm ntit đah ma kan ăp năm gay rvăt bảo hiểm tuch tăm ko\ mô geh âk. Nau aơ  jêng nau mô ueh, mô bonh đă nu\ih [on lan rvăt bảo hiểm tuch tăm.

Ti\ng wa Hoàng Xuân Điều, Kruanh jrâu kan Bảo hiểm tuch tăm, bảo hiểm Bảo việt, a[aơ Bảo hiểm tuch tăm knu\ng hun hao tâm ăp nau kan tuch tăm têh kơt lah mât rong ndrôk so\k dak toh, tăm cao su, di\ng le\ nau kan rong tui ka, nu\ih [on lan mô râng rvăt bảo hiểm. Wa Hoàng Xuân Điều ngơi:

‘Lah ntrong kan so\k do\ng tơm prăk geh nau kan kơl an rnôk manh prăk geh tay âk nau dơi bảo hiểm, geh nau kan kơl an nu\ih [on lan manh geh kơl an prăk, prăk kon rnôk manh. Lah moh nau u\ch ri ngih dak ko\ gay ntơm leo lăp kan geh nau kơl an ân ngăn gay ăp n’gâng kan geh nau dơi gay ma ntru\nh”.

Bôk nau nchrăp kan mpeh bảo hiểm tuch tăm ho\ geh ndâk nkra. Ti\ng nê, ngih dak ting mra kơl an 20% ân nu\ih [on lan, 90% rnoh bảo hiểm ân rnăk ach o. Nchrăp mra geh [ư ntơm năm 2018. Gay bảo hiểm tuch tăm hun hao, gay ndâk ntrong kan ân geh êng kơl an [on lan, kơl an ntu\k kan bảo hiểm, kơl an ăp ntu\k ân manh prăk do\ng, pơk trong nơih gay bảo hiểm tuch tăm [ư nau kan geh tât đah nu\ih [on lan./.

Nu\ih rblang: H’Thi