VOV4.Mnông – Ơi kônh wa n’hanh le\ băl mpôl ! Ung thư tuyến giáp lah nău ji dơi săm bah le\ rngôch lah saơ ta lvang ơm. Nai dak si Nguyễn Đăng Giáp, kruanh khoa Ung bướu, Ngih dak si nkual Tây Nguyên mbơh mpeh ăp nău saơ răm tâm săm ji ung thư tuyến giáp.

- Ơi nai dak si ! Moh nkô| nău [ư ji ung thư tuyến giáp mêh ?

Nai dak si Nguyễn Đăng Giáp:  Ung thư tuyến giáp kơt âk ntil ung thư êng, nkô| nău khlay bah pơng mô ho\ dơi năl na nê|. Yơn lah bu knu\ng g^t nkô| nău geh n’hanh nkô| nău dơh. Ăp nkô| nău dơh ne\ lah soan cho\l nău ji hu\ch; tal 2 lah ntưp ăp nău ji bah năp ne\ ma geh nchrat ăp tia xạ mô lah rêh ta ăp nkual geh khuch yor tia xạ; jêh ne\ ăp nău ji tuyến giáp bah lơ jêng ăp nău ji êng kơt ji giáp jêr bah, pơng n’hao nău geh ntưp ung thư tuyến giáp. Rlău ma ne\, bu hôm saơ geh tât nkô| nău rnăk wâl. Jêng lah tâm rnăk wâl geh âk nu\ih ntưp ji tuyến giáp. Rnoh ung thư tuyến giáp ma rơh năm deh way mâp ngăn bah 30-50 năm deh.

- Ji ung thư tuyến giáp geh âk nău saơ ơi nai dak si ?

Nai dak si Nguyễn Đăng Giáp:  Ung thư tuyến giáp lah ji ung thư jêr bah, jêng lah nu nău bah ju du\t mbrơi. Rnôk pu\n hôm e jêt ri mô geh nău saơ ji du ntil. Hôm rnôk pu\n têh, [ư geh nău ji way le\ ta lvang mbrơi, đah âk nău g^t saơ kơt: khar dơ\, jêr loăn, loăn kol, jêr nsôr, luh e\ nơr. Mô lah ndăch hao ta bôk ri [ư ji bôk, ndăch hăn tât nting ri ji dôn gu\ih, trơn tât klơm ri [ư siăk. Lah ngăn, rnôk saơ nău ji ri nu\ih ji le\ ta lvang mbrơi.

Du\t lap, a[aơ ăp ndoh ndơ gay nchroh ung thư tuyến giáp du\t ueh, ma du ndơ du\t dơh ne\ lah siêu âm. Rnôk siêu âm tuyến giáp bu dơi uănh lah nău pu\n ne\ lah geh jêng ung thư đo\ng lah mô. Bah năp đaơ, nău nchroh hôm e đêt ta way nău pu\n hao têh, pah dơi saơ, bu [ư xét nghiệm ri saơ ung thư tuyến giáp. Yơn lah, a[aơ ăp môr du\t jêt, pah mô saơ yơn siêu âm le\ dơi g^t năl n’hanh dơi chuh nglai gay so\k nchroh.

- Ơi nai dak si ! A[aơ ta ngih dak si đa khoa nkual Tây Nguyên dôl kơt do\ng moh trong gay săm ung thư tuyến giáp n’hanh m’hâm tam mêh ?

Nai dak si Nguyễn Đăng Giáp:  Ta khoa Ung bướu, Ngih dak si nkual Tây Nguyên ri kơt ăp ntu\k, nău săm ung thư tuyến giáp ueh ngăn a[aơ lah rek rnôk hôm e dơi rek. Rnôk rek ta lvang ơm ri rnoh bah ji le\ rngôch geh tât 90%.

{on lan he geh nău m^n tih kơt aơ: Tăng saơ ji ung thư lah klach pêh rek jêng mô hăn rek. Yor klach jêng mô rek s^t ntă dak si, bih graih, ung thư sa tâm trong nsôr, lăp sa tâm mham, nău dơi rek mô hôm dơi tay ri plơ\ tay ngih dak si.

Ung thư tuyến giáp, 90% dơi săm bah đah rek. Geh âk nu\ih jêh rek lo\ plơ\ tay yơn nai dak si dơi rek tay. Geh âk nu\ih rek 6,7 tơ\ ma hôm e rêh tay 30 năm. Trong săm ueh ngăn bah ung thư tuyến giáp lah rek. Mpeh nău săm ngoại khoa ta ngih dak si nkual Tây Nguyên, ăp nai dak si le\ [ư bơi kơt le\ rngôch ăp ntu\k rek têh dơi [ư. Ne\ lah, rlău ma kỹ thuật bah dih ri hôm [ư rek đah pêh siêu âm. Do\ng pêh ne\ rek mbra đêt luh mham, mông rek ngăch, trôm rek jêt, jêh rek rơ mô kol, dơh jêr ât. Tal 2 tâm ăp pu\n bah, rek nội soi tuyến giáp le\ dơi mbơh [ư âk năm.

- Ơi nai dak si ! m’hâm dơi g^t ji pu\n giáp bah n’hanh ung thư tuyến giáp mêh ?

Nai dak si Nguyễn Đăng Giáp:  Ngăn nău ji bah pu\n giáp n’hanh ung thư tuyến giáp mô geh âk âk ta lvang ơm. Tâm lvang ơm, pơng lah du nău pu\n ta nko, hăn t^ng trong loăn. Đah pu\n bah, rnôk têh, dơi [ư kol, [ư jêr ât, tho\k ta nko. Hôm rnôk geh ăp nău saơ êng ri an năl ung thư; bôk năp lah geh du pu\n ta nko n’hanh nu\ih ji khar dơ\, ngêt dak tho\k; tal 2 lah nu\ih ji jêr nsôr; tal 3 lah eh rnơl  âk ta nko. Ne\ lah ăp nău ma pu\n bah mô geh.

Du\t yô| ma le\ saơ ăp nău ji ne\ hôm ji le\ ta lvang mbrơi. Yơn du\t âk ăp nu\ih ntưp ung thư tuyến giáp dôl săm ta khoa saơ ơm da dê, knu\ng du hê mbăn lah nu\ih ji mô u\ch hăn but ua\nh ji mô lah rêh nkual ngai dơm.

- Ji mpeh tuyến giáp lah nsum n’hanh ung thư tuyến giáp lah êng geh tât nkô| nău nkual neh gu\ rêh đo\ng ơi nai dak si ?

Nai dak si Nguyễn Đăng Giáp:  Ta Việt Nam, nău djôt dơn ung thư le\ rngôch mô ho\ g^t na nê| t^ng nkual. Yơn tâm rnôk pah kan gâp saơ ji pu\n mâp âk ta nu\ih [on lan nkual Tây Nguyên. Mô ho\ geh djôt dơn na nê|, yơn lah ta khoa Ung bướu, ăp nar rek bah 2-3 nu\ih ung thư tuyến giáp n’hanh rnoh săm bah du\t âk. Mbơh đo\ng gay nu\ih [on lan g^t n’hanh mô hôm an rvê mpeh nău aơ, n’hanh dơi săm bah ji tât 90% lah saơ ơm, jêng an hăn but uănh ơm./.

Dăn lah ueh nai dak si !

Mât uănh săk soan oh bê

Kon se oh bê lah kon se bah rnôk luh ndul me tât 28 nar deh. Oh bê rnôk mhe deh săk hôm e nse, du\t u\ch mât rong na nê| bah me n’hanh nu\ih rnăk wâl.

Mât rong oh bê nar ntơm jêh deh:

Kon se mhe deh dơi mât răm đah trong rđil ntô kon đah ntô me.

An oh bê pu toh me tâm du mông jêh deh n’hanh an pi ăp rnôk oh bê u\ch.

Knu\ng u\m an oh bê jêh deh 24 mông.

Uănh nđôi săk soan bah oh bê.

Mât rong oh bê tâm rnôk deh:

Chuh vaccine rchăng n’gang viêm gan B, văccine hiăn an oh bê.

Mât răm an oh bê. Mô an mê| n’hanh kon njâr răm đah sah ônh yor nsuk sah ônh du\t khih. An oh bê pu toh me le\ rngôch tâm 6 khay bôk năp.

An oh bê pu t^ng nău u\ch, pu n’ăp măng n’hanh nar.

Mât uănh klo\ an oh bê.

U|m an oh bê đah dak răm.

Nu\ih rblang: Y Sưng Phê Ja