VOV4.M’nông: Jêh bơi 8 năm [ư t^ngnău kơl trok prăk mât njrăng bri ta nkuăl Tu Mơ Rông-n’gor Kon Tum, trong kan mât uănh, njrăng n’hanh hun hao bri ta nkuăl aơ le\ geh âk trong rgâl ueh. Ăp rmôt kan, êng nu\ih jao bri n’hao wât êng mât njrăng bri, âk rbăn ha bri dơi mât nâp, rnoh nku\m jêng bri hao t^ng ăp năm. Bah tơm prăk trok, nu\ih tơm bri, nu\ih dơn uănh njrăng bri geh ntop tay prăk, rgâl n’hanh n’hao ueh nău rêh.

Tu Mơ Rông lah ngoăy tâm ăp xã geh âk neh bri nkhôm prăk săm mât njrăng bri ta nkuâl Tu Mơ Rông, n’gor Kon Tum, đah rlău 1.200 ha. Le\ rngôch rnoh nkhôm prăk săm mât njrăng bri dja lah bơi 800 rkeh prăk/năm.

            Nô A Hét, rnoi nu^h Sedang, ta [on Tu Cấp, xã Tu Mơ Rông an g^t, trong kan nkhôm prăk săm mât njrăng bri kơl nu^h [on lan mât njrăng bri geh nău rêh đăp mpăn lơn. Nău geh wa\ng sa r^ng mbro bah bri [ư kônh wa geh nău kan dơn mât njrăng jăp n’hanh lor nchrăp lơn, săk geh bri nar lơn ma âk:

            “Prăk nkhôm săm mât njrăng bri bôk năp lah kônh wa do\ng gay rvăt boh, phe do\ng an nău rêh; tâl 2 lah, kônh wa rgop [ư prăk nkrem an thôn gay rdâk njêng thôn, nkra jay rot, rho\ do\ng an ăp nău kan bah thôn. Rnôk dơn prăk nkhôm săm mât njrăng bri ri nău g^t êng bah nu^h [on lan dơi n’hao prêh. Mpôl hên way rgo\ jă kônh wa mô mu^h kăl n’hang bri; way tâm pă rmôt lôch nê [ư rsong hăn mât njrăng bri an jăp ue\h lơn”.

            T^ng wa Hoàng Xuân Hiếu, Kruanh ntu\k gu\ kâp mât njrăng bri mbrô 5, Ban mât njrăng bri tu dak nching sial Tu Mơ Rông, ntơm nơh, rnôk mô ho\ an [ư trong kơl prăk nkhôm săm mât njrăng bri, neh bri ta ăp xã Tu Mơ Rông, Ngọc Lây, Ngọc Sao, Tê Xăng, Đăk Sao, Đăk Tờ Can…way ntu\ng lơh si mô geh nău way, mu^h bri [ư mir, u\nh sa bri…Ntơm bah rnôk an [ư trong kan dja, ăp tơ\ geh u\nh sa bri hu\ch ngăn, rđ^l đah ăp năm bah năp nơh, rnoh âk tơ\ lơh joi si mô geh nău way, mu^h bri [ư mir, u\nh sa bri hu\ch tât 90%. Wa Hiếu an g^t, ndrel đah kơl prăk nkhôm săm mât njrăng bri gay an nu^h dơn mât njrăng bri gơih nđơr, Ban mât njrăng bri nkuâl Tu Mơ Rông hôm njêng ăp rmôt gay nkoch trêng n’hao nău g^t êng mât njrăng bri an [on lan:

            “Ntu\k mpôl hên mât dơi jao an 5 thôn, n’hanh du rmôt rnăk mât njrăng bri. Rnôk t^ng [ư bôk nău kan dja ri ăp rmôt rdâk njêng ăp nar hăn rsong uănh, n’hanh tâm nkoch nău lư đah ăp rmôt ta ntu\k gay mât chăm bri. Lôch rnôk jao mât ri gâp saơ nău g^t êng bah nu^h [on lan dơi n’hao prêh, bah ir geh nău lơh joi si, mu^h kăl bri, su bri [ư mir mô geh nău way.”

            Tu Mơ Rông lah nkuâl du\t jêr jo\t bah n’gor Kon Tum. Nău rêh bah nu^h [on lan, lơn lah rnoi nu^h Sedang, hôm âk jêr jo\t. T^ng wa A Rin Ka, Groi Kruanh UBND nkuâl Tu Mơ Rông, nău u\ch pơk hvi neh tuch tăm bah nu^h [on lan ta aơ nar lơn ma âk, yơn nơm geh [ư nkre đah nkhôm prăk săm mât njrăng bri n’hanh nkoch trêng n’hao nău g^t êng, tiăr nti mpeh leo [ư mât njrăng bri, jêng ăp ntôr bri ta aơ nha dơi mât nđ^r ue\h đo\ng, lơn lah rnoh bri bơi 10 rbăn ha le\ jao an ăp rnăk [on lan n’hanh mpôl mât:

            “Trong kơl nkhôm prăk săm mât njrăng bri ta nkuâl ri gâp uănh năl lah du\t geh nău tam, nu^h [on lan le\ u\ch du\t âk tâm pah kan mât njrăng bri. Rnôk jao bri, [on lan du\t u\ch t^ng, khân păng njêng êng ăp rmôt lôch nê sơch luh nu^h mât bôk gay tâm pă t^ng rmôt, t^ng rnăk gay t^ng [ư nău rsong hăn tâm pleh mât njrăng bri t^ng pơh. Lôch nê, pah kan mât njrăng bri dơi khân păng [ư du\t jăp”.

            Lam n’gor Kon Tum a[aơ geh bơi 550 rbăn ha bri, tâm nê rlău 370 rbăn ha bri kro\ng dôl geh nkhôm prăk săm mât njrăng bri, đah rnoh prăk hao tât bơi 150 rmen prăk/năm. Bah tơm prăk dja, mô dơn nu^h tơm bri, ăp rnăk dơn mât bri ta nkuâl Tu Mơ Rông ma ăp nkuâl êng [a [a\ tâm n’gor Kon Tum dơi kơi ntop tay tơm prăk gay nkhôm tay an pah kan săm mât njrăng bri đo\ng, hu\ch bah geh lăp lơh bri, bah ir geh nău u\nh sa bri, n’hao nău geh an nu^h [on lan ta ntu\k./.

Nu^h nchih rblang: Điểu Thân