VOV4.M’nông – Ji măt chăng lah ngoay tâm âk nău ji way mâp ngăn ta măt. Ji dơh ntưp n’hanh [ư jêng srê tâm ăp rnôk bri nar, duh nđik rgâl. Aơ lah nău ji dơh săm bah lah dơi saơ ơm n’hanh săm di trong yơn [ư khuch an măt lah nu\ih ji mô hăn but uănh ơm mô lah ndra săm êng ta ngih mô geh nău nt^m bah nai dak si.

Ji măt chăng lah nău môr mô lah ntưp ji măt, ndâr kon măt, dơi nking n’gang găr măt. Ntô kon măt mâp đah ntu\k ntô bah dih jêng du\t dơh khuch yor ăp nău [ư ji.

Ji măt geh chah chrai wa\r năm yơn ăp rnôk trôk nar rgâl, tât khay, ntu\k ntô gu\ âm âk nsu\k m’hu\l ri ntưp ji măt âk lơn, t^ng nău mbơh bah ngih dak si măt n’gor Dak Lak, tâm 9 khay năm 2017, ngih dak si le\ but uănh n’hanh săm an rlău 1.600 nu\ih ji măt, geh 21% ding le\ rnoh but uănh n’hanh săm nsum, tâm ne\ kon se geh 25%

Nai dak si Lê Dương Thuỳ Linh, Kruanh khoa but ua\nh, Ngih dak si Măt n’gor Dak Lak an g^t, ăp khay 7,8,9 lah rnôk ji măt dơh ntưp n’hanh lah lvang ngih dak si wơt dơn âk nu\ih ji măt, lơn lah kon se.

Nai dak si sâm mbơh nau ji tâm ntô trôm măt geh nau mpơl mhâm êh?

            Nai dak si Lê Dương Thuỳ Linh: Ăp nau mpơl saơ bah nau ji tâm ntô trôm mắt nê lah măt chăng, geh ăch măt, geh tôt, chiăt. Nau gay geh tâm nkhah đah nau ji tâm ntô trôm măt êng đah nau ji măt lah nu\ih ji măt mô geh ngo măt. Yơn âk ngăn ta kon se, ngăn lah ta kon se jê|, ăp kon se ê blau mbơh đah me mbơ\ mpeh ăp nau tât ji, yor ri rnôk saơ kon nơm chăng măt ri nơm mi\n lah ji măt dơm, yor ri ma mô geh leo khám nkre, ri di\ng geh nu\ih leo kon tât ngih dak si rnôk tâm măt ho\ sôt ji hô.

            Nau ji aơ mhâm geh nau ntưp hơi nai dak si?

Nai dak si Lê Dương Thuỳ Linh: Nau ji tâm ntô trôm măt păng yor kman ntưp bah trong luh dak, nê lah ăch măt ndrel dak măt. Ăp nau ntưp aơ păng geh kman lah nơm geh pah ri nơih ntưp ngăn. Tal bar lah nau ji ntưp bah trong tâm dăch, ri gâp nkah nu\ih ji măt lah mô dơi tâm dăch ma nu\ih êng. Tâm kon se ri gay bi\ch tâm nkhah ngai đah me mbơ\.

Ơi nai dak si, nau ji aơ ri moh geh nau khuch tât măt. Ndrle nu\ih ji ri dơi đo\ng săm êng tâm ngih?

Nai dak si Lê Dương Thuỳ Linh: Nau ji tâm trôm ntô măt ri vay mâp âk ngăn. Nau săm êng tâm ngih ko\ nơih đo\ng lah saơ ơm. Yơn geh nu\ih ri ji leo tât ngih dak si la ir mô lah do\ng dak si tâm ngih mô tâm di ri mra geh [ư nau ji lơn hô, săm ri jêr bah mô lah do\ng dak si jo\ lơn, geh rnôk tât du khay mô lah 2 khay mư bah. Geh nu\ih ri păng ji sôt tâm trôm măt [ư kon măt mô mpơl saơ ngăn.

Mpeh nau săm êng tâm ngih, nai dak si nkah lah mô dơi ôh. Lah saơ găr măt chăng, nu\ih ji ntôn lah ji măt chăng, yơn nau ngăn lah măt chăng nê păng geh tât âk nau ji êng eng, yor ri gay hăn tât ngih dak si ân nai dak si káhm gay ân năl ngăn nau ji. Du đê nu\ih rnôk geh nau ji ri dah ro\ng ma rvăt dak si ngêt mô lah nkra êng dak si, kơt lah mpli boh gay ma ntroch tâm măt mô lah ntroch dak chanh, dak toh. Ngăn lah kon se, geh âk nu\ih me mbơ\ troch dak toh tâm măt. Lah rvăt dak si ri lah geh Corticoid ri nơih sôt măt lơn ma hô ngăn.

Ơi nai dak si. Nau ji tâm trôm ntô măt he moh nau njrăng?

Nai dak si Lê Dương Thuỳ Linh: Âk ngăn nau ji tâm trôm nto măt lah yor kman [ư yor ri ma nau njrăng đak dak si lah mô geh. A[aơ geh du đê| nu\ih ntôn nau ji aơ mra dơi njrăng đak dak si, yơn phung hên nkah lah rnôk ê geh nau ji ri mô dơi do\ng dak si, ngăn lah do\ng dak si bah nu\ih săm ji ntoch ngăn tâm măt ơm, yor aơ lah nau tâm ntưp ngăch. Gay njrăng đah nau nkhah êng kho ao bah nu\ih ji, bok jut muh măt ih tâm nar, rêh ân kloh ueh, aih, der gu\ tâm máy n’ik, lah hăn duh bah dih ri chê| rcho\k măt, rcho\k măt ta aơ geh nau u\ch lah mât ân kon măt, der sial, der n’huk, der ndơ lăp tâm măt yor tâm sial mra geh kam [ư nau ji. Mpeh nau n’ham ueh dăng lơn ân măt ri nơm gay sa ân to\ng kah, n’hao sa ăp ntil byăp, play, bum geh màu chăng kơt lah cà rốt, blên srat…yor ăp ntil ndơ sa ơ ê geh âk chất betacaroteen ueh ân măt. Kan n’hao ueh ân măt đah nau ngêt sa ri lơn ma ueh đah tỏng nơm ngêt.

Ơ, lah ueh nai dak si.

Nu\ih răk rblang: H Thi Rya