VOV4.M’nông – Ta ăp nar bôk khay wai, bôl ma ta nar trôk duh, yơn măng n’hanh ơm ôi nđik. Ta rnôk rgâl yan, ăp nău ji bôk yan geh âk. Nkô| nău lah yor trôk nar rgâl ndal, rnôk kro phang, rnôk l’^t, ơh an kaman ntưp ji n’hanh hun hao. Nkô| trăch “săk soan nău rêh” nar aơ, mpôl hên nkoch nău njrăng ji ta khay rgâl yan.

Ăp nău ji way mâp rnôk rlơ\ nar khay

Siăk lơh: rlơ\ khay lah rnôk trôk nar rgâl, duh nđik, duh mih rgâl tât ndal jêng lah miễn dịch mô dăng, he du\t dơh tưp siăk. Gay rchăng n’gang, ngêt sa to\ng ăp ndơ kah, ngêt âk dak tiăr nti thể dục [a [ơ gay n’hao ngăch săk soan dăng rcho\l nău ji, [a [ơ rao ty gay kloh kaman ntưp, ntu\k gu\ aih kloh, geh sial gay dêr kaman gu\.

- Ji klơm soh: Trôk nar duh ntang, klơm soh dơh khuch. Ân tiăr nti săk soan gay n’hao soan chol nău ji bah klơm soh.

- Ji măt chăng: Gay njrăng dêr, an uănh mât kloh ueh săk nơm n’hanh ntu\k gu\ âm, dêr mâp đah nu\ih ji. Mô do\ng nsum bok, ndơ puh măt, nsum, dêr nhom măt, [a [ơ rao ty đah xa bu. Lah ntưp ji an nkhah êng n’hanh săm bah nkre re, der ntưp an nu\ih êng. Nkre, dêr an ty ta măt, ân ntru\p bil rnôk hăn bah dih, ntruh dak si măt ăp nar, pih bok măt đah sa [u n’hanh ih duh nar.

- Chiăt bah dih ntô: Nău êng duh đah nar n’hanh măng [ư hu\ch nău n’^t răm trôk nar lah nău [ư ăp nău ji ka lơ ntô kơt ranh đang, ntô chiăt, luh chăng… he dơi mh^ng kem ueh ntô gay an răm n’^t an ntô. Hôm đah ăp nău chiăt, ân ôp nai dak si lor rnôk do\ng ăp ntil dak si.

- Ji rpăk nting: Trôk nar rgâl lah nkô| nău [ư ji rpăk nting. Nu\ih geh ji rplak nting an njrăng nđik n’hanh nsoh an răm, ngăn lah jêh rnôk luh dak rhal, mô tam đah dak nđik.

- Ndơ sa kơl rchăng n’gang nău ji:

Trà: Ăp nu\ih ngêt 5 ka chok trà ônh ăp nar tâm 2 pơh dơi rcho\l ăp ntil kaman lăp tâm săk âk 10 tơ\ nkôp đah ăp nu\ih mô geh bên ngêt. Yor ăp amino acid geh tâm trà tam n’hao hệ miễn dịch ngăch kơl he dơi geh săk soan ngăch dăng.

Play bu\ng: Nău do\ng păt dak play bu\ng mô lah sa play bu\ng ueh an săk. Yơn lah ân njrăng du đêt nu\ih dôl do\ng ăp ntil dak si hăk b^ch mô lah hao huyết áp ri nău do\ng dak păt play bu\ng dơi [ư kh^h an săk. Yor r^ rnôk dôl do\ng ăp ntil dak si mhe nkoch, he ân ôp nai dak si lor rnôk do\ng.

Tỏi: Bah jo\, kon nu\ih le\ g^t do\ng tỏi săm ji kơt ntruh dak toi tâm muh gay bah siăk lơh, ntruh muh an djăr gay săm ji n’hanh rchăng n’gang nuh srê… a[aơ, ăp nu\ih khoa học m^n njêng saơ tâm tỏi geh selen n’hanh ăp nguyên tố vi lượng geh rchăng n’gang kaman allin [ư n’hao dăng bah miễn dịch, [ư n’hu\ch hao huyết áp n’hanh âk nău ji n’hao ngăch dăng săk jăn. Tỏi kơl rchăng n’gang ung thư, săm siăk lơh, rchăng môr ji ntưp kaman.

- Dak su\t: Dak su\t lah du ntil “dak si” săm ji an săk. N’hanh ngoay tâm âk nău tam ne\ lah săm siăk lơh. Đah trong [ư dơh dơm lah mpli 2 n’hoi cà phê dak su\t tâm du ka chok dak duh. Jêh ne\ ngêt tâm ăp ôi jêh rnôk dâk b^ch mbra kơl he n’hao dăng hệ miễn dịch bah săk. Bah ne\, dơi rchăng n’gang kop siăk lơh du\t tam.

Trong rchăng n’gang rnôk ji rlơ\ khay.

Rnôk trôk nđik let măng mô lah ôi ơm, ăp nu\ih ân mât răm nko, ntang ntâh, dôn, lơn lah 2 klơm mpang jâng. Ân njrăng mât răm let măng, rnôk b^ch. Lơn lah an mât răm an ăp u, che ranh n’hanh kon se, oh bê.

Đah ăp nău ji [ư jêng srê: an chuh vaccine rchăng n’gang srê t^ng nău chuh dak si pơk hvi an kon se jêt. Rnôk geh srê ân mbơh an ngih pah kan y tế gưl bah lơ. Ndăn an nkhah êng nu\ih ji, rchoeng n’gang n’hanh nkh^t rdêl ntu\k srê.

Ăp nu\ih tâm nkual geh ntưp t^ng trong n’hâm an wa\n bok pu\t muh, ntruh dak si trôm muh, geh srê kop siăk ri chuh vaccine rchăng n’gang lơi ir rơh ăp nău rgum, r[u\n âk nu\ih. Lah geh srê duh rtoh trong mham n’hanh môr rngok Nhật Bản an nkh^t măch, kăt mu\ng, nkh^t si gu\ tâm thu\ng thao, măm n’gâr dak, [ư kloh sor rbông dak, puh dak si nkh^t măch…

Nu\ih rblang: Y Sưng Phê Ja