VOV4.Mnông: Ê ho\ tă geh rnoh neh tăm rm^t êr ( đông y ntơ lah Khương Hoàng) ta Daklak le\ geh nău dâk nâp  kơt rnôk aơ. Kanu\ng bar pe năm ndơ\ tăm, rm^t êr le\ geh rbăn ha tăm bâh neh tăm mbo, bum, jêng nu^h băl mhe bâh nu^h kan lo\ mir, jêng tơm tăm geh nău dơi âk an nkual neh mô jêng n’hanh ndơ\ nu^h [on lan tăm jêng têh ndro\ng. mbrô pơk ntuh bôk năp tâm nkô| way nkoch nar aơ.

Neh mir 26 rbăn mét vuông bâh rnăk wa Huỳnh Văn Tuấn, thôn 9, xã Krông Búk, nkuăl Krông Pách năm aơ mô hôm geh tăm mbo. Ndơn tan e\ lah ueh nđir jêng bâh tơm rm^t dôl ntơm geh bum. Wa Tuấn an g^t, năm e nơh, kanu\ng rgâl du n’gul rnoh neh mir aơ rlong tăm rm^t, n’hanh lôch 9 khăy le\ geh 35 tấn bum rêh, tăch geh rlău 270 rkeh prăk, geh tât 210 rkeh prăk, hao rlău 6 tơ\ tăm mbo. Năm aơ, wa rgâl le\ rngôch, n’hanh mir rm^t dôl hun hao du\t ueh. Wa Tuấn rhơn m^n mbra geh tay du yang eh nău dơi âk.

“ Năm aơ, mih duh ueh lăng jêng mir rm^t hun hao du\t ueh jêng. Gâp m^n, nău geh năm aơ mbra âk lơn đah năm e. neh gur ta aơ tâm di đah rm^t, mô hôm do\ng âk phân kơt ăp ntil tơm êng”.

 Du\t geh dơi đah rơm rm^t đo\ng, yan ba năp rnăk vâl wa Hoàng Đức Tiến, ta thôn 9, xã Krông Buk, nkuăl Krông Pach tăm 1,5 ha n’hanh geh 40 tấn bum, so\k prăk kon rlău 250 rkeh prăk. Wa Hoàng Đức Tiến nkoch, rm^t lah ntil tơm tăm sok bum jêng nău khlay ngăn ma tơm an geh lah neh pru. Ma ta Daklak, le\ rngôch kơt lah ơm geh neh kơt aơ da dê, jêng le\ rngôch ăp nu^h tăm ueh jêng da dê. Ntop tan e\, nău rêh bâh rm^t kanu\ng 9 khay, ma ta Daklak geh tât 6 khay mih, jêng nău mât chăm dơh đo\ng. tơm mô kâp to\ dak ma hôm nha hun hao ueh jêng. Wa Tiến an g^t:

“Ta Tây Nguyên r^ tăm rm^t ueh jêng ngăn, bum têh âk. Tât bôk khay mih lah gâp tăm, rvăt ntil s^t tăm r^ ndum ta bao tât tơm luh neng lah njôt tăm. S^t poh phân, ê lor tăm r^ poh đê| lân, lôch tăm du khay r^ poh NPK to\ng ndơ kah lah dơi hôm”.

Ua\nh saơ nău geh ueh bâh mir rm^t têh jêng ta Daklak, du đê| doanh nghiệp le\ joi tât n’hanh njêng nău kan nsum ntuh kơl đah [on lan. Rnăk vâl nô Trần Văn Long, ta [on ach o Kon Wang, xã Ea Yiêng, nkuăl Krông Pach lah ngoăy tâm rnoh rhiăng rnăk le\ tâm ton kan tăm rm^t [ư dak si an du doanh nghiệp ta Hà Nội. Nô Long an g^t, doanh nghiệp an đor lor prăk an nu^h mât chăm, ntil, phân poh, dak si vi sinh an tât dak si nkh^t tu ndrung dak si sinh học. rnôk geh rôk bum, cty rvăt bum đah roh khlay lah 7 rkeh n’gul/1 tấn rm^t bum rêh. Nô Long nkoch.

“{on lan mbra geh mông nar mat chăm, rnoh neh gay ma cty manh. mpeh manh neh ta rnoh tâm ton kan r^ cty trok 15 rkeh /ha/năm . 250 nu^h kan/ha/yan. Ndrel đah ne\ khân păng kơl ntil, phân pih, kĩ thuật ba kơi tay rôk bum mơ he trok rnoh prăk ntuh kơl phân đah ntil an cty”.

Nu^h [on lan ta Daklak r^ ua\nh saơ săk rnglăy bâh tơm rm^t ta ntu\k lah dơh tăm, rnoh tăch khlay, n’hanh nău ueh ta nău tâm boh kan đah doanh nghiệp. hôm doanh nghiệp, ua\nh saơ ăp nău ueh têh khlay lơn rnôk ntil tơm dak si aơ geh do\ng [ư nkret jêng Curcumin, dak si geh do\ng ak tâm lam ntur neh, geh do\ng săm sôt, njrăng ô xy hoá, săm âk nău ji. T^ng wa Nguyễn Thị Thạo, cty Solavina Hà Nội, doanh nghiệp way ntuh kơl tăm tơm dak si n’hanh nkret jêng ăp ntil: Solavina ua\nh Tây Nguyên lah ntu\k kan tơm gay ma [ư tơm dak si, năp lor lah tơm rm^t. yơn lah, ndơ yor hăn rvăt rm^t ơm geh ta ăp yan, Solavina dôl rdâk njêng ăp mir tơm rm^t êng nơm, gay ma geh rm^t tâm di đah nău mpo\ng GMPO, ndrel đah ne\ lah rdâk njêng ngih máy nkret [ư Curcumin ta nkual tăm rm^t, ntrôl nău tăch Curcumin ta nkual, ndrel đah pơk hvi ntu\k tăch rgâl tâm dak n’hanh tăch an dak bah dih. Wa Nguyễn Thị Thạo an g^t:

“Pơk hvi nkual tăm r^ le\ đăp mpăn, nău nchrăp kan lvang 2 r^ cty mbra rdâk njêng pơk tay ăp ngih máy nkra [ư an ngih máy nkret Curcumin. A[aơ, nău tam do\ng bâh Curcumin Việt Nam le\ geh Viện hoá kơp dơn geh nău dơi jêng cty le\ tăch an dak bah dih. A[aơ cty le\ dơn geh âk ntu\k dăn rvăt tăch an Thái Lan, Ấn Độ, Nhật Bản, Mỹ n’hanh kơt lah le\ rngôch ăp cty dak si tâm dak nơm”.

Neh ntu ueh jêng yơn âk năm kanu\ng tăm mât đah ăp tơm ăp năm nău geh mô âk, ne\\ lah nău ma bar pe jât năm ba năp ta âk [on lan Tây Nguyên lah nsum, Daklak lah êng. Tơm rm^t [ư dak si ndrel đah công nghệ nkret so\k nano Curcumin, ndơ geh ntu\k tăch âk, dôl geh săk rnglăy âk. Bôk năp ns^t tay nău geh wa\ng sa têh. Doanh nghiệp tât râng ta nău pah kan, ndrel đah nkual mât tăm, nkre nkret [ư đah rdâk njêng nău ntơ nâp ueh an n’gâng kan nkret njêng aơ.

Nu^h rblang: Thị Đoắt