Dôl mô ru ndrel nuĭh rnăk wâl pĕ lêh mir cà phê 1 ha lĕ dŭm rĭng, nô Siu Hồng Phát, ta ƀon Ngó, xă Ia Pia, nkuăl Chư Prông, n’gor Gia Lai rhơn lah:

“Aƀaơ rnăk wâl gâp mô geh nuĭh kan, gâp pĕ tăch rih, rnoh khlay aƀaơ tăch geh 12 rbăn 400 prăk. Nuĭh ƀon lan năm aơ lah nsum nkôp đah âk năm bah năp, rnoh khlay cà phê năm aơ dơi khlay nuĭh ƀon lan mpôl hên dŭt rhơn, dŭt nđơr”.

Ta thôn Ia Sâm, xă Ia Ròng, nkuăl Chư Pưh, wa Lê Văn Kỳ dôl pĕ mir cà phê 1.500 tơm. Wa an gĭt, năm aơ rnoh geh 30 tấn play rih. Săk geh âk, rnoh khlay cà phê âk nkôp đah ăp năm bah năp, jêng wa dŭt răm:

“Rnoh khlay aƀaơ khlay đŏng nkôp đah âk năm bah năp. Cà phê dơi geh, mô geh roh play. Kônh wa dŭt rhơn”.

Aƀaơ, ta n’gor Gia Lai geh nklăp 97.000ha cà phê lvang play. Dŭt âk rnoh neh aơ lĕ dơi tăm tay đah ăp ntil mhe. Rnoh khlay cà phê dôl geh bah 57-60 rbăn prăk/kg, hao nklăp 30% nkôp đah rơh năm 2022. Rnoh khlay cà phê khlay kơl ƀon lan hao nău geh, dŭt rhơn tâm yan pĕ lêh. Wa Lê Thành Trung-ta xă Ia Le, nkuăl Chư Pưh, Gia Lai an gĭt:

“Kônh wa dŭt rhơn. Âk năm bah năp, cà phê thuk, bu sreh lơi. Năm aơ, ngih wâl hôm e cà phê, dơi khlay ri dŭt săk, rnoh ndơ năm aơ geh âk đŏng. Yor rĭ kônh wa dŭt rhơn”.

Ta n’gor Dak Lak-Ntŭk cà phê têh bah lam dak, ƀon lan dôl lăp yan pĕ cà phê yan năm 2023-2024. Năm aơ, cà phê dơi khlay, dơi geh play, ƀon lan Dak Lak dŭt rhơn. Wa Trịnh Hoài Viện ta xă Hòa Đông, nkuăl Krông Pắk ndrel rmôt phung pah kan dôl rgum pĕ cà phê. Wa Viện an gĭt, rnăk wâl geh 1.100 tơm cà phê dôl lvang play, yan năm aơ săk geh âk lơn, đah rnoh tăch dôl ta 63.000 prăk/kg, nkŭp prăk ntuh kơl, rnăk wâl geh nklăp 160 rkeh prăk.

“Năm e cà phê mô uĕh lơn ma dơi geh 4,3 tấn, yơn năm aơ cà phê play âk lơn mbra geh âk lơn rlău 4,5 tât 5 tấn cà phê rlăi. Aƀaơ cà phê dôl hao, nklăp rlău 60 rbăn rlău hôm, jay gâp mô hŏ tăch, rnôk ŭch prăk dŏng ri tăch mô mbrơi đŏng.

Hôm rnăk wâl wa Y Hoàng Ayun ta xă Cuôr Đăng, nkuăl Cư M’gar geh mir cà phê tăm tay năm tal 8 têh 2 ha. Wa nkoch, năm aơ rnoh khlay cà phê rlăi lĕ hao nklăp 10%, yơn săk geh âk n’hanh tăch khlay âk jêng nuĭh tăm cà phê hôm e geh uĕh.

“Aƀaơ êng mpeh nău manh nuĭh kan ri an ntĭnh lor mư geh. Prăk manh ri nklăp 250.000 prăk/du hê/nar, n’hanh an sa nŭng nar. Ăp jay mô nchrăp lor ri aƀao mô dơi manh, ma kâp dŭt yan mư dơi jă bu hăn pĕ”.

Xă Cuôr Đăng, nkuăl Cư M’gar geh bơi 2.500 ha cà phê. Tĭng wa U Sê Niê-Groi Kruanh UBND xă, rnoh khlay cà mât đăp mpăn lah nău mbơh dôl rhơn, nuĭh ƀon lan đăp mpăn mât tăm, n’hao uĕh cà phê:

“Tâm năm tât, xă mbra nkoch trêng rgŏ jă kônh wa mât nâp rnoh neh cà phê, ăp mir cà phê ranh ri an tăm tay đah ntil mhe an săk geh âk. Nău tăm srah sâu riêng tâm mir cà phê uĕh đŏng, yơn knŭng tăm srah ta rnoh neh tâm di n’hanh mô phah jăng cà phê”.

Lam n’gor Dak Nông aƀaơ geh nklăp 213.000 ha cà phê, rnoh geh nchrăp yan năm aơ geh rlău 570.000 tấn, hao nklăp 7% nkôp đah yan bah năp. Rnoh khlay cà phê mât đăp mpăn ta rnoh âk lah nuih n’hâm an nuĭh ƀon lan Dak Lak tĭng tay đah tơm cà phê n’hanh rƀŏng nău rƀŏng nkra njêng cà phê nâp nâl lơn. Tĭng uănh lah bah nău kan lŏ mir n’gor, rnoh geh cà phê hao yor yan cà phê năm aơ mâp âk nău dơh, mih mô âk, prăng tâm ban, uĕh kah cà phê ntơm đăp mpăn. Bah meng nĕ, âk rnoh neh tăm tay cà kơt dŏng ntil mhe lĕ dơi pĕ, rgop n’hao săk geh, rnoh khlay, rnoh geh cà phê.