VOV4.M’nông: Năm bah năp, nu nău phah bri, rŭn in bri ta Tây Nguyên geh jêr jŏt tay. Tâm rnôk rmôt mât uănh, njrăng n’gang bri đêt, rnoh neh bri n’hanh neh si têh, ăp ntŭk tâm nkual lĕ geh âk trong mkra tâm di, gay n’hao săk rnglăy trong kan mât uănh njrăng bri.

Năm bah năp, Lâm Đồng lah ntŭk hô ngăn phah bri, rŭn in neh. Âk rnoh neh geh phah lah lôk neh n’hanh bri dơi jao an doanh nghiệp mbơh ƀư nău nchrăp ntuh kơl. Bah bôk năm tât aƀaơ, ta n’gor geh 80 tơ̆ phah bri, rnoh neh bri geh khuch hao bơi 30% nkôp đah rơh aơ năm e. Wa Nguyễn Văn Sơn, Kruanh N’gâng kan tuch tăm mât rong n’hanh hun hao ƀon lan n’gor Lâm Đồng an gĭt: gưl têh ngăn bri geh roh ta rnoh neh lĕ jao an ăp doanh nghiệp yơn mô ƀư tĭng nău nchrăp ƀư, mô lah geh ƀư yơn mbrơi, mô pă rmôt mât uănh njrăng n’gang. N’gor lĕ nsrôih sŏk lơi 208 nău nchrăp ƀư bah ăp doanh nghiệp đah dĭng lĕ rnoh neh rlău 30.000ha. Nkre, mĭn njêng, kơt dŏng công nghệ mhe an mât uănh, n’hao săk rnglăy trong kan mât njrăng bri bah ăp doanh nghiệp ta ntŭk.

“Rnoh neh bri geh nău nchrăp ƀư hao tât rhiăng ha, măt ngăn mô dơi vĕ kơp jêng an kơp uănh, kơp uănh ri roh prăk ma prăk aơ nuĭh trok ? an ƀư đah kỹ thuật gay dơi năl năm aơ ndâng âk geh nău tih, uănh nđôi kơt nĕ, roh ndâng âk bri ri mư đă bu trok, đă rmal hành chính. Mpôl hên dôl pah kan đah VNPT gay ndâk njêng du phần mềm uănh nđôi nu nău bri bah ăp doanh nghiệp aơ. Hôm bri ta ăp Mpôl mât uănh bri ri trok bah nuĭh tơm bri lĕ kloh na nê̆ hôm”.

Bri ta xă Ia Mor nkuăl Chư Prông-Gia Lai na nao geh su phah, rŭn tuch tăm

Lâm Đồng aƀaơ geh rlău 533.000ha bri. Rlău ma rnoh neh bri jao an ăp doanh nghiệp manh gay mbơh ƀư ntuh kơl, bri bah Lâm Đồng hôm dơi an 27 ntŭk tơm bri ngih dak. An geh phah bri, sŏk joi bri mô tâm di, 374 nuĭh cán bộ, công chức, viên chức lĕ geh rmal nău kan.

Ta Gia Lai, đah rlău 632.000ha, lah n’gor geh rnoh neh bri hon êng bah n’gor geh hŭch; rnoh nkŭm jêng bri đêt lơn rĭng nsum bah lam nkual. Lvang 2015-2020, ta n’gor aơ geh rlău 4.300 nău phah bri đah rhiăng ha bri geh kăl phah. Wa Nguyễn Văn Hoan-Groi Kruanh N’gâng kan tuch tăm mât rong n’hanh hun hao ƀon lan n’gor Gia Lai an gĭt, du gâl nkô̆ nău ăp xă jêr mât bri, rnoh neh geh dơi jao đah neh tuch tăm bah nuĭh ƀon lan. Gay mât njrăng bri săk rnglăy lơn, bri an dơi jao ăp doanh nghiệp mô lah nuĭh ƀon lan kơt nău ntrŭnh bah Luật Lâm nghiệp. Yơn lah nău aơ geh tât âk nkô̆ nău, kơt prăk, vê̆ nkăh. Wa Hoan mpŏng, lĕ rngôch bri ta n’gor mbra dơi jao di nuĭh n’hanh di trong nchrăp tât năm 2030:

“Aƀaơ, Gia Lai hôm e dŭt âk mô hŏ dơi jao an ăp nuĭh tơm bri mât uănh. Nău mĭn êng bah nău kan tuch tăm n’hanh bri lah lĕ rngôch ăp rnoh neh bri an dơi jao an tơm bri mât uănh, nsrôih tât năm 2030, lĕ rngôch rnoh neh bri aơ dơi jao an nuĭh tơm bri mât uănh”.

Dak Nông sŏk chrai neh bri ta Quảng Sơn (Dak Glong)

Hôm ta Dak Nông, bah bôk năm tât aƀaơ lĕ geh 200 tơ̆ phah bri, khuch khat 43,55ha. Tĭng uănh lah bah ngih pah kan dơi kan, nu nău phah bri hôm e geh âk, dŭt têh ăp nău mô hŏ dơi năl nuĭh tih. Wa Nguyễn Quân Trường, Groi chi cục trưởng Chi cục kiểm lâm Dak Nông, an gĭt, nkô̆ nău du gâl yor neh ntu hvi, rmôt mât uănh bri đêt:

“Rmôt kiểm lâm dơi jao biên chế năm 2022 lah 208 nuĭh, yơn aƀaơ mpôl hên knŭng geh 102 nuĭh dơm. Kơt nĕ mhe aơ n’gor geh tâm rlong săch công chức yơn mô dơi geh rnoh an. Nău ma mô tŏng nuĭh kan khuch ngăn tât trong kan tâm ôp, tâm nchră, lơn lah geh tât trong kan mât uănh njrăng n’gang bri”.

Rlău 35 ha neh bri ta Quảng Sơn (Dak Nông) lĕ geh sŏk lơi gay tăm tay bri.

Gay nchăng n’gang nău phah bri, tĭng wa Lê Trọng Yên, Groi Kruanh UBND n’gor Dak Nông, an ƀư jăp nău rŭn in neh bri, nsrôih mô an tuch tăm mô tâm di. Aƀaơ ăp ntŭk “duh lư” mpeh phah bri kơt Dak Glong, Tuy Đức, dôl dŭt n’hâm ƀư tĭng nău sŏk chrai ăp rnoh neh geh rŭn in. N’gor dôl uănh tay rmôt kiểm lâm gay mkra nu nău mô tŏng nuĭh kan:

“Bôk năp lah mbra uănh tay kiểm lâm tâm nkuăl; lĕ ntĭm rđău tâm khay 9 an jêh bôk nău rgop an tâm nchră kiểm lâm tâm nkuăl gay n’hao an ăp ntŭk duh lư, n’hŭch gay n’hao na nê̆. Du nău tay lah mpôl hên ntĭm rđău nău kan lâm nghiệp an ndâk njêng nău nchrăp ƀư hăn ndrel kiểm lâm đah tơm bri. Yor lah kiểm lâm ƀư hành chính dơm, ƀư sam ƀŭt, kơt lah sam ƀŭt sam tra mô  geh tơm, ndơ lơh tât rnôk sŏk chrai lŏ geh nuĭh tơm ? Nĕ lah ngoăy tâm âk nău jêr an ntĭm rđău dŭt n’hâm nău aơ”.

Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja