VOV4.M’Nông   Phung hên mâp wa A Dun, ta Thôn Đak Wơk, dôl gu\ kâp prăk trok tâm ta uỷ ban nhân dân xã Hơ Moong. A[aơ wa A Dun dôl rêh đah nau nhu\p joi ka tâm nglau dak thuỷ điện Plei Krông, dôl rnôk mi\n pơk hvi tay nau nhu\p joi ka ri păng geh ndơn rnoh prăk rlau 40 rkeh yor ri păng mô dơi mpôn nau rhơn. Wa A Dun, ngơi:

‘Gâp ndơn rnoh prăk 46 rkeh mô geh ndơ gay ma do\ng kan ri gâp mra do\ng prăk aơ gay ma rvăt duk, rvăt mong gay ma joi ka ta thuỷ điện Plei Krông, joi geh âk ka ri rvăt phe sa”.

A[aơ wa A Dun geh 28 mlâm mong, nau geh du nar bah nau hăn ndơm mong aơ ri ntơm 150-200 rbăn. Nau rêh bah rnăk vâl 7 mbung sa bah wa ko\ mbơm oi. Đah rnoh prăk ndơn rơh aơ ri wa nchrăp mra rvăt tay 30 blah mong, nau eh bah rnăk vâl wa mra lah ueh lơn a[aơ.

Hôm wa A Then ta Thôn Plei Kà Bầy, rnoh prăk 27 rkeh păng geh ndơn rơh aơ mra kơl an oh kon, kơt lah bah oi nau r’ah tâm n’hâm ranh ân ăp kon. Wa A Then nkoch:

‘Nar aơ ri ngih hên rhjơn ngăn, ngih dak tât a[aơ pă tay prăk ê ho\ to\ng, a[aơ nau rêh bah rnăk vâl hên mra ueh lơn, a[aw roh prăk nê gay ma rvăt ndrôk, rvăt phe sa dơm”.

Ndri lah nau u\ch rvăt du mlâm ndrôk ntil bah wa ho\ jêng nau ngăn, kon sau păng mra tâm rgâl nau mât chăm păng n’hanh ndrôk me mra deh ndrôk kon, knu\ng đê| năm tay lah rnăk vâl wa mra geh ndrôk gay ma nsring rnơm rnôk ji kuet.

Rêh tâm nau mô to\ng sa yor ri ma tât nrôk geh ndjôt tâm mpang ty nơm 10 rkeh prăk, wa Y Bih, ta Thôn Plei Kơ Tu saơ âk ngăn. Wa Y Bih ân gi\t, rnoh prăk aơ păng mra rvăt phe jêh ri ân sau păng ân nti, tăm tay byăp tăch gay geh ntop tay prăk.

Xã Hơ Moong, xã ntrơn u\ mhe geh ndâk rnôk thuỷ điện Plei Krong ntơm nkra đah 100% rnăk [on lan ntrơn du gay nkra nglau thuỷ điện. Tât ta ntu\k gu\ mhe, nu\ih [on lan geh pă ngih, neh gu\, neh tuch tăm đah rnoh du rnăk ntơm 1 ha tât 1,2 ha. Yơn lah, jêh âk năm ntrơn gu\, âk rnăk ê geh ndơn rnoh prăk ti\ng rnoh mbơm nsum, tâm kơt đah nau nê lah ăp rnăk vâl roh du gưl nau geh tâm rnoh neh mô to\ng. Jêh âk tơ\ đă, khay 10/2014, 137 rnăk mô to\ng neh tuch tăm bah xã Hơ Moong ho\ ndơn rnoh prăk bơi tât 1,9 rmen ân neh mô to\ng, jêh nê, tât n’gul khay 11/2014 mhe nơh, 199 rnăk [on lan ta xã Hơ Moong lo\ geh ndơn nroh prăk ê to\ng. Aơ lah rnoh prăk nsru\ng nau tuch tăm ntơm năm 2007 -2014 yor nkra thuỷ điện Plei Krông yơn rnâng kan mât thuỷ điện 4 ê trok to\ng rnoh neh ân [on lan rlau 76 ha, rnoh prăk trok ti\ng nau ntru\nh bah UBND n’gor Kon Tum lah rlau 8,6 rkeh prăk tâm du ha neh tuch tăm tâm du năm. Wa Nguyễn Văn Niệm, Kruanh UBND xã Hơ Moong, nkuăl Sa Thầy, n’gor Kon Tum ân gi\t:

 ‘Aơ lah nau rhơn bah gưl kan, n’gâng kan n’hanh di\ng le\ [on lan, geh tât nau kan aơ ri nau hôm ko\ kol ta ntu\k ntrơn gu\ mhe ho\ tâm jo\ năm, rơh trok tâm aơ ri rnoh hôm e gay ma rklaih mpeh nau dơi tâm di pháp luật bah nu\ih [on lan ho\ rklaih geh 85%. Đah nau kan nsum bah di\ng le\ ăp ntu\k kan, nau mi\n bah n’gâng kan lah nau rhơn yơn phung hên hôm lo\ kơp uănh tay nau kan aơ ân tât rnôk hôm rnăk geh nau ê gi\t mpeh nau ntrơn gu\ mhe”.

Xã Hơ Moong lah xã dăch du\t geh trok tâm prăk ko\ kol nau kan tuch tăm ân ăp rnăk geh nau khuch yor nkra nglau thuỷ điện Plei Krong, tâm rnoh neh mô to\ng n’hanh năm tuch tăm geh nsru\ng ăp rnăk mra geh trok tâm prăk tâm ban đah rnoh neh tuch tăm n’hanh năm kan tâm kơt. Đah năm rlu tuch tăm âk ngăn lah 8 năm, geh rnăk geh ndơn prăk rlau 60 rkeh, rnăk đê| ngăn ko\ geh 500-600 rbăn. Wa Nguyễn Phước Định, Kruanh ntu\k kan trok tâm, ntrơn gu\ mhe, Rnâng kan mât thuỷ điện 4 ân gi\t:

‘Kan kơl an nau kan tuch tăm ri he gay [ư ti\ng nau ntru\nh bah Ngih dak, tâm rnôk [ư kan mô der ôh âk nau ê gi\t. Rnok ba năp nơh ri nu\ih [on lan khân păng ê ho\ gi\t, ê rbăng ri a[aơ bu ho\ gi\t, lap l;ah tata rnôk aơ jêh âk tơ\ bonh đă, jêh ri tât tuch tăm nkre ri bu saơ nau kan trok tâm bu saơ tâm di”.

Rhuăt ăp nau tă blau kan tă bah ăp rơh ndơn prăk ba năp nê, âk rnăk [on lan ho\ mô ntuh kơl tâm nau kan tuch tăm ma do\ng rnoh prăk aơ gay ma mpu\ng lir. Yor kơt ri, ăp rơh trok tâm dăch aơ, n’gâng kan ho\ uănh khlay lơn tât nau r[o\ng trong do\ng prăk ân [on lan gay der lơi nau do\ng le\ prăk ma mô ntuh kơl tay nau kan tuch tăm. Wa Nguyễn Văn Niệm, Kruanh UBND xã Hơ Moong, nkuăl Sa Thầy, n’gor Kon Tum, ngơi:

‘ Đah [on lan, bol ma hôm âk nau jêr jo\t đah âk nau kơl an geh ntuh kơl ri kônh wa đăp mpăn nau rêh. Đah ăp tơ\ ndơn prăk kơt aơ, phung hên ho\  tât tâm mâp đah kônh wa gay mbơh nkah ân kônh wa, mhâm [ư do\ng prăk aơ ân geh săk rnglay tâm nau ntuh kơl tay nau tuch tăm ân rnakư vâl. Ngăn lah n’hêl ri phung hên rgum nau rgala mhe tơm tăm, mpa rong, ngăn lah tâm xã ri nu\ih [on lan ho\ ntrơn geh rlau 1000 ha tơm jo\ năm đah 3 ntil tơm tăm khlay lah cao su, cà phê n’hanh bời lời

         Răk rblang:H’Thi