VOV4.M’nông: Mang Mơ rai lah xã n’har bri geh uănh khlay ngăn bah nkuăl Sa Thầy, n’gor Kon Tum. Tâm rnôk ngih dak si xã hôm âk nau mô to\ng, nau kơl an bah ăp ngih dak si tahen [on lan tâm rgop yor Binh đoàn 15 pok luh ho\ geh nau hun hao săk nâp, to\ng nau u\ch khám săm ji ân [on lan. Phóng viên nkô| trăch geh nau nchih:

Yuh Lê Thị Nhung, tă bah Thanh Hoá hăn lăp joi nau kan ta [on druh ndăm ndâk nau kan, xã Mang Mơ Rai, nkuăl Sa Thầy, n’gor Kon Tum tât a[aơ ho\ bơi tât 10 năm. Tâm nkuăl neh n’ăar bri ngai aơ, nau rêh khám săm ji, mât chăm n’hâm soan mâp âk nau jêr. Yor ri, bơi tât 10 năm aơ, rnăk yuh Nhung ndơ\ nau rnơm, tâm ngih dak si Tahen [on lan tâm rgop nsum bah Công ty 78. Ti\ng yuh, rmôt nai dak si bah ngih dak si du\t gơih nau kan n’hanh ăp ntil ndơ do\ng nchrăp geh to\ng ăp gay kơl an nau u\ch khám săm ji bah nu\ih [on lan. Yuh Lê Thị Nhung, ngơi:

 ‘ Tâm ăp tơ\ oh kon mô lah ur sai hên geh nau ji ri lo\ hăn ta aơ, nai dak si khám, ân ngêt dak si. Lah jâk ri 2-3 nar lah bah, nai dak si ân si\t, lah mô jru ri nai dak si nkân tât ôi mô lah kêng măng. Gâp saơ ăp nai dak si ta aơ ueh ngăn. Ăp nau dak si ko\ mât chăm, ôp uănh ngăn. Prăk ri ti\ng gâp ti\ng bảo hiểm yor ri ma mô roh âk ôh”.

Đah kônh wa rnoi mpôl đê| tâm ntu\k nkuăl n’har bri Mang Mơ Rai, nau tât bah tahen [ư kan văng sa bah Binh đoàn 15 n’hanh nau ntoh luh bah ngih dak si tahen [on lan tâm rngop nsum ho\ rgop kơl kônh wa hun hao nau rêh, jăng lơi nau rlu mâl. Tâm ăp tơ\ ji kuet, kônh wa mô hôm ôp bảh tay ôh ma joi tata ngih dak si gay khám n’hanh so\k dak si si\t ngêt ti\ng nau dă bah nai dak si. Yor kơt nê, nau geh bah n’hâm soan [on lan ueh đo\ng. Geh ngih dak si, geh bảo hiểm y tế, kônh wa bah oi roh prăk hăn khám săm nau ji. Bah năp nơh, ăp tơ\ geh nau ji ri hăn 20-30 km trong bri tât tâm n’gor, prăk ri âk n’hanh jêng nau mbăk jâk ân kônh wa. Wa A Dói, rnoi Rơ Mâm, kruanh [on Ler, xã Mang Mơ Rai, nkuăl Sa Thầy ngơi:

 ‘Tahen Binh đoàn 15 tât ta aơ, kơl  an kônh wa nơm âk ngăn. Tahen kơl kônh wa pah kan jan sa, hun hao nau rêh jêh ri kơl an kônh khám săm ji. Rnơm nê ma kônh wa bah oi nau jêr jo\t”.

Thượng uý Vũ Thị Minh hiếu, Kruanh ngih dak si Tahen [on lan tâm rgop, Công ty 78 ân gi\t, yu ndrel âk nu\ih tahen ho\ geh 17 năm gu\ kan đah ngih dak si ta n’har bri Mang Mơ Rai. Dum nê năm, to\ng gay yuh Hiếu ndrel ăp nu\ih kan nsum gi\t nau jêr jo\t bah nu\ih [on lan tâm nkuăl n’har bri, ngăn lah dak si, khám săm jio. Yor ri, bol ma nau kan ngai đah rnăk vâl, nau rêh jêr, yưn Yuh Hiếu nsôih lôch n’hâm khám săm ji ân [on lan ndrel cán bộ, tahen tâm Côn ty, Binh đoàn. Thượng uý Vũ Thị Minh Hiếu, ngơi:

 ‘ Ta aơ, oh nur phung hên tâm ntu\k kan ko\ tâm mpeh Bắc hăn tât. Rnôk choat jâng tât ta Mang Mơ Rai ri phung hên geh nau tâm kơt, tâm pă đah kônh wa ta aơ. Ntơm nau tâm pă ne, saơ kônh wa geh nau jêr jo\t ri oh nur phung hên mô kâp tâm đă, u\ch êng nơm ti\ng nti, nsôih [ư jêh nau kan geh ba lơ jao n’hanh geh [on lan rnơm. Bah rnôk kan ta aơ ho\ 17 năm ri săk gâp ko\ kơt oh nô êng êng bah ntu\k kan ri u\ch ngăn đah nau kan nơm”.

Thiếu tướng Đặng Anh Dũng, Tư lệnh Binh đoàn 15 ân git, tam nkuăl n’har bri jêr jo\t , nu\ih [on lan ê lor u\ch geh hơm răm, hun hao văng sa. Ndrel đah nê, nai dak si n’hanh nti\m nti lah bar nau kan khlay. Le\ 3 nau kan aơ ko\ geh binh đoàn rđau [ư mro tâm 30 năm kơp ntơm rnôk ndâk. Đah nau ntuh kơl năp ăp n’hanh nau gơih kan, tât rnôk aơ, nau kan ngih dak si tahen rgop nsum, đah [on lan jêng ngoai tâm ăp nau rhơn bah Binh đoàn rnôk to\ng dơi ueh nau kan u\ch khám săm ji bah [on lan tâm n’har bri. Thiếu tướng Đặng Anh Dũng, ngơi:

 ‘ Phung hên du\t rhơn, tă bah Binh đoàn ba lơ jur tât ta rmôt pah kan ko\ geh ntrong kan dak si mât chăm n’hâm soan, khám săm nau ji, pă dak si n’hanh njrăng nau ji tă bah bôk. Kơt mhe nơh, lah mô geh Ngih dak si tahen tâm rgop nsum bah Binh đoàn ta Công ty 78 ri mra mô năn rdâng ji ndul djroh tâm yan miọh mhe nơh. Phung hên rhơn rnôk saơ ri tâm Binh đoàn rđau jur ntu\k kan mpuh bah srê ta bah bôk, mô an păng ntưp rêng lơi ân nau khuch mô ueh”./.

 Gay wât lơn tay mpeh ntrong [ư ngih dak si quân dân y tâm rgop bah Binh đoàn 15, Nu\ih nchih nkô| trăch ôp Đại tá Nguyễn Thăng Thanh, Bí thư Đảng uỷ, Groi Kruanh Công ty 78, Bình đoàn 15. Công ty 78 lah ngoay tâm âk ntu\k jru ngai, jêr jo\t ngăn bah Binh đoàn 15, gu\ ta xă Mang Mơ Rai, nkuăl Sa Thầy, n’gor Kontum. Ăp năm bah năp, ntrong [ư ngih dak si quân dân y tâm rgop bah ntu\k kan du\t săk rnglay.

Ơi đồng chí, mhe aơ tâm rơh duh phang tâm yan wai, ntu\k kan le\ rgop du\t khlay tâm nău nkh^t rdêl srê ji ndul ta xă Mang Mơ Rai, nkuăl Sa Thầy, n’gor Kon Tum. Tư lệnh Binh đoàn uănh lah prêh nău aơ. Đồng chí dơi nkoch kloh lơn mpeh nău [ư aơ bah ntu\k kan ?

         Đại tá Nguyễn Thăng Thanh: Rnôk ma duh phang geh ta lam nkual ri kônh wa ngêt dak mô dơi kloh ueh jêng geh nuh srê ji ndul. Ăp nu\ih kan ta aơ du\t gơih n’hanh rgop soan tâm nkh^t rdêl srê, dơi uănh lah prêh bah nu\ih [on lan ta lam nkual n’hanh ăp ngih pah kan dơi kan bah n’gâng kan dak si uănh prêh ntrong [ư ngih dak si quân dân y bah nơm. Du\t săk rnglay, du\t ngăch lah mô, pơng lir lar jêr dơi mkra. Yơn oh nô ta aơ du\t le\ nuih n’hâm, ngăch an ngêt dak si jêh ne\ chuh dak si rom, kơl [on lan ta nkual [ư nkh^t rdêl srê du\t ueh. Nkre, ndơ\ ăp ntil dak si njrăng rdâng nt^t nsa Cloramin B jêh chuh dak si rom kônh wa ngêt sa răk kloh ueh khoa học. Yor, rnôk dak ngăn pơng soăt ri pơng [âh, kônh wa so\k ngêt ri jêng kop ji. Rnôk ne\, công ty ndrel đah nău nt^m rđau bah gưl bah lơ ri đah ăp trong bah he kơl kônh wa ăp ndeh tec so\k dak kloh ueh ta ăp ntu djôt hăn nkual rgum, nkhu\t dak tâm bể dak têh jêh ne\ kônh wa so\k t^ng thùng 20 lít s^t ngêt sa. An lah du\t ngăch lah mô rlău 3 khay duh phang, dak diăng êp soăt le\, kônh wa mô geh dak kloh ueh gay do\ng. Dak ma công ty djôt tât an kônh wa ri le\ rgop khlay gay kônh wa do\ng đăp mpăn.

         Tă bah rơh rchăng n’gang srê aơ, Công ty le\ rhoăt nău blău ơm tâm trong kan nt^m rđau nău mât uănh săk soan, khăm săm ji an nu\ih [on lan tâm nkual, m’hâm hơi đồng chí ?

        Đại tá Nguyễn Thăng Thanh: Tă bah nkô| nău aơ ri mpôl hên rhoăt nău blău ơm njrăng rlău ma rdâng. Jêng an chuh dak si ơm an kônh wa an do\ng dak kloh ueh. Yor nău ji bah nkô| nău ta aơ lah kônh wa do\ng dak mô kloh ueh, mô đăp mpưn ri an m’hâm [ư joi dak kloh ueh, đăp mpăn an do\ng. Tal 2, răk kloh ueh, mpêh jay kloh ueh rgum ăp ndok nja su lơi, ri măch mô hôm âk. Tal 3, rnôk geh nuh srê ri an ngăch mbơh an ngih pah kan kan way kan gưl bah lơ n’hanh [on lan, nt^t nsa ngih dak si nkuăl jêh ne\ ntu\k kan ri mbơh an Kruanh tơm quân y Binh đoàn n’hanh ăp ngih pah kan dơi kan gay tâm rgop nkh^t rdêl srê.

          Tă bah ăp nău [ư bah ntu\k kan, ntrong [ư ngih dak si quân dân y le\ dơi nu\ih [on lan nsing nơm m’hâm mêh đồng chí ?

        Đại tá Nguyễn Thăng Thanh: Bôk năp, rnôk geh kop ji ri kônh wa tât ta aơ. Ta [on lan geh ngih dak si xă yơn kônh wa đêt tât lơn. An lah công ty an ntuh kơl du\t âk đo\ng. Ngoay lah ntuh kơl nkual ngih dak si quân dân y, bar lah ntuh kơl mpeh ndohndơ. Rlău ma dơi gưl bah lơ ri công ty an du đêt tơm prăk gay rwa\t năm ndoh ndơ do\ng pah kan way kan. Lơn lah, ta aơ geh ndeh rdêng nu\ih way do\ng gay rho\ an kônh wa. Ndeh aơ hăn mro yor kônh wa tât ta aơ, ăp nu\ih deh jêr, ăp nu\ih rmanh ndeh rnôk lăp ta aơ ri ndeh aơ rdêng na nao.

        Gay rho\ do\ng trong kan khăm săm ji ueh lơn tay tâm năm tât, ntu\k kan uănh m^n m’hâm tât nău nti nsơm pah kan an rmôt nai dak si bah ngih dak si, ơi đồng chí ?

       Đại tá Nguyễn Thăng Thanh: N’hao nău nti way pah kan ri rlău ma nău n’hao nuih n’hâm nti êng, tiăr êng, ntu\k kan nta an oh yuh hăn nti tay mpeh nău way kan bah nơm gay n’hao nău g^t blău, tâm di nău u\ch pah kan. Nti tay ta Đại học y ta Huế hăn du đêt ngih dak si, du đêt ngih sam [u\t gay nti đêt khay, jông khay, ntop nuih n’hâm soan kan. An lah, oh nô ta aơ nuih n’hâm du\t ueh, ntop đah nău blău kan ueh jêng ăp nar geh nu\ih ji na nao. N’hanh yor nê lah nău nta an n’hao nău g^t blău./.

        Ơ, dăn lah ueh đồng chí

            Nu\ih rblang: Y Sưng Phê Ja