VOV4.Mnông:Hao huyết áp lah nau ji du\t n’hâm njrăng ngăn yor ăp nau tât ma nơm mô geh njrăng lor ndrel nau tât khuch ma păng geh tât. Nai dak si Phan Thị Minh, Ngih dak si njrăng n’gang n’gor Dak Lak mra mbơh du đê| nau njrăng der bah nau ji aơ. Jă kônh wa ndrel băl mpôl kâp djăt.

PV: Ơi nai dak si, nau ji hao huyết áp a[aơ geh mhâm nau săm ndrel nau ji mra dơi bah ngăn đo\ng lah mô?

Nai dak si Phan Thị Minh: Nau ji hao huyết áp geh dak si săm gay ma njrăng nau hao huyết áp. Dak si knu\ng dơi nkân njrăng yơn mô dơi săm bah nkre. Ndrel gay săm tât lôch săk ngăn, nu\ih ji ngêt dak si lôch nau rêh gay ma leo huyết áp geh tâm dâng 140/90 mmHg. Rnôk nê ri nu\uih ji bah ueh ndrel mô mâp geh nau tât.

Tâm rnôk bôk năp, hao huyết áp độ 1 ri ê kâp ngêt dak si. Yơn rnôk geh nau ji độ 2, kơt lah huyết áp rlau 160 ndrel huyết áp vay di ri rlau 100 ri nchâp đă ngêt dak si. Nau ngêt dak si gay ti\ng nau nti\m bah nai dak si, mô dơi dah ma rvăt êng dak si.

Kan ngêt dak si gay nkah ăp nau ba kơi aơ: Ti\ng nau nti\m bah nai dak si, yor dak si săm hao huyết áp mô dơi dah ma ngêt. Nu\ih ji gay ngêt dak si lôch nau rêh. Mô dơi nsru\ng dak si ndrel ân ngêt tâm du rnôk tâm nar. Nau aơ kơl an dak si tâm săk mra ueh lơn, yor ri ma huyết áp ko\ ueh. Der rnôk ngêt ơm, rnôk ngêt la, rnôk ri chuêl ngêt. Tama nau ngăn ri geh âk ngăn nu\ih chuêl ngêt dak si, hôm geh nu\ih lah să bah oi ri mô hôm u\ch ngêt. Kơt ri huyết áp mra hao tay, nơih geh nau tât.

Rnôk nu\ih ji ngêt to\ng dak si, ri nau hao huyết áp mô hôm [ư khuch mô lah geh nau tât ôh. Yơn rnôk mô ngêt dak si ri nuau ji mra jêng nau nkri tât nau rêh, kơt bu lah nê lah ntil nkhi\t nu\ih mpôn, păng mra [ư jeneg chôt ndal, khi\t săk jăn, tăch rse mham rngok. Ndrel a[aơ, tâm ăp ngih dak si, ăp nu\ih ji chôt ndal, kol trong mham hao rngok ngăn lah yor hao huyết áp.

PV: Ơi nai dak si, nau ji aơ geh rêng tă bah rơh me mbơ\ tât kon đo\ng?

Nai dak si Phan Thị Minh: Ti\ng nau mi\n ri nau ji hao huyết áp geh nau ntưp rêng ntơm bah me mbơ\ tât kon đo\ng, yơn mô di lah 100%. Tâm du đê| rnăk vâl, lah U, che, me mbơ\ geh nau ji hao huyết áp ri kon sau gay mêt uănh huyết áp [a [ơ yor nau tât geh nau ji âk lơn. Yơn ko\ geh âk rnăk bol ma rơh bah năp mô geh hao huyết áp yơn kon sau lo\ geh nau ji. Nê lah ăp nau tât êng ba dih, kơt lah lay ir săk, ngêt ndrăng biêr, ngi tâm mham.

PV: Phung he mhâm nau der nau hao huyết áp ơi nai dak si?

Nai dak si Phan Thị Minh: Gay njrăng der, bôk năp, đah nu\ih  rlau 30 năm ri gay veh huyết áp tâm 6 khay du tơ\. Ngăn lah đah ăp rnăk vâl u, che, me mbơ\, nô, yuh, oh geh nau ji hao huyết áp ri lơn ma mêt uănh. Hôm tâm nau rêh, gay njrăng nau ji đah nau rêh ueh lăng, kơt lah mô sa chiăt boh…Ti\ng nau mbơh đă ri du nar knu\ng sa tâm dâng 4g, tâm ban ma du n’hoi cà phê, kơt lah he gay sa ân sât. Ndrel gay n’huch ndơ sa geh ngi mpa mô lah rgâl ndơ sa đah ngih grăp play. N’huch sa ntô, sa proch khung mpa. N’huch ngêt ndrănh, biêr. Du nar knu\ng ngêt tâm dâng 30 ml ndrănh. Ngăn lah, đah nu\ih du hẩt ri gay n’huch ndrel r[o\ng tât nau lơi su nkre. Yor rnôk du hât, chất Nicotine mra [ư [ư ân ăp grăp Cholestorol hao tâm mham jêng mbu\n, [ư kol ndrel jêng geh chôt ndal. Lah ndel trôm nchuăt ri [ư hao mham tâm play nuih, [ư kol tâm trong mham rngok ri mra [ư kol trong mham hoch tât rngok.

Êng nê, phung he gay mât ân nau rêh mro ueh. Du nar gay  hăn jâng ntơm 30-60 mni\t. Ngăn lah đah nu\ih pah kan gu\ du ntu\k mô lah mra geh nau lay ir săk ri gay săch nau kan mpât săk jăn ân tâm di. Bu ranh ri hăn jâng. Mom ri pâl cầu lông, chưng play, pah play…Lah nsum lah gay mpât săk jăn, der nau gu\ âk. Gay mât nau jâk săk, der lay ir. Mô lah mô ân trong bu\t bu klô rlau 90cm ndrel bu ur rlau 80cm.

Nu\ih rblang: H’Thi