VOV4.M’Nông :

Phâm [ư gay me g^t kon se ji mblông ko

Ji mblông ko siăk lơh: lah nău ji trong n’hâm way mâp ngăn ta kon se n’hanh geh rnoh plơ\ geh tay âk. Ji mblông ko ta kon se geh nău geh nsum kơt bah kơi aơ.

- Kon way nhim, jêr u\ch sa.

- Kon se duh, duh hô jêr ngêt sa mô lah geh r’ôl hok [ư me bơ\ dơh m^n w^ đah nău geh hon sêk.

- Duh nkre hor muh, siăk, siăk geh n’hak.

Way ji mblông ko dơi tâm pă lah:

Ji hao ngăch: Ji mblông ko hao ngăch way ntoh ndôt ndal, duh, đê| đo\ng lah duh hao 39-40 độ C, siăk, chăt muh, ji uh mblông ko, rtăl nhim âk, mô sa, đêt pu. Đah kon se jêt, rnôk ji mblông ko hao ngăch ma geh duh hô du\t dơi geh rhoăt jâng ty. Ăp kon se têh le\ g^t nău ri way kuăl ji bôk, ji mblông ko (loăn ndơ ji) chăt muh, te\k tôr, ji uh mblông ko. Du đêt kon se kuăl ji tâm trôm tôr, nkre ne\ lah luh dak te\k, nău ngơi khar n’hanh siăk khar, kon se o\k r’ah, krăng to yoi, mpiăt [ơh. Lah pah ta jâng kang dơi saơ geh rplay môr n’hanh ji.

- Môr ji mblông ko jo\ jông n’hanh hao mbrơi: Lah ntoh geh tay âk tơ\ mbra [ư tât môr ji mblông ko eh rnol. G^t saơ mblông ko môr chăng, luh dak. Nu\ih ji tăng chiăt mblông ko âk, siăk khar, way mô geh n’hak n’hanh nkre t^ng jông.

Ji mblông ko phâm geh nău khuch ?

Môr ji mblông ko lah nău ji mô klach yơn lah me bơ\ kon se mô g^t trong săm ơm ri jêng tât âk nău ji kơt: ji khai dơ\, ji trôm tôr, ji xoang, ji trong dơ\, môr dơ\, môr ndâng, VA kon se n’hanh klach ngăn lah bih kaman mham… lah mô săm bah dơi [ư jên tât ji mblông ko jo\ jông way ntoh tay ăp rnôk trôk nar rgâl, tâm rgâl yan mô lah lăp n’^k.

Ji VA

Ji môr VA lah nău ji way mâp ta kon se jêt bah 1 tât 5 năm deh. Nău ji way ntoh tay n’hanh way geh rgâl jêng kơt ji trôm tôr, ji môr xoang, ji trong dơ\ ntoh tay, [ư kol trong nsôr n’hâm jo\ jông khuch tât nău hun hao nting glo măt bah kon se. ji bôl mô klach tât nău rêh kon nu\ih yơn [ư âk nău jêr n’hanh khuch tât n’hâm soan n’hanh nău hun hao bah kon se.

Trong rchăng n’gang ji n’hanh mât uănh n’hâm soan.

Gay lơi ir nău ntoh tay môr trong n’hâm ta kon se lah nsum n’hanh đê| đo\ng lah ji mblông ko lah êng, kơt ăp nău rgâl yor ji VA [ư, ăp me bơ\ kon se jêt ân g^t wât mpeh nău ji tâm nu\ih ntưp kaman trong n’hâm, g^t trong răk kloh ueh tôr, muh, mblông ko an kon se, ndơ\ kon se hăn khăm ơm gay dơi săm ơm n’hanh njrăng dêr ăp nău ji dơi geh. {ư t^ng chuh dak si tong ăp n’hanh di trong săm, uănh tât ăp ntil dak si vaccene njrăng n’gang ăp nău ji tâm tưp t^ng trong nsôr n’hâm gay đăp mpăn săk soan an oh kon bah nơm n’hanh [on lan. M^n n’hao n’hâm soan cho\l rdâng nău ji…. An kon se gay njrăng n’gang ji n’hanh n’hu\ch ntoh plơ\ tay.

                                                                                                            Răk rblang:Y’Sưng