Ni ji tâm nting lah nau ji rnôk nting mô hôm dăng, rbăk n’hanh nơih rbăk bol ma knu\ng chôt mô lah geh tâm mpeh. Nkô| nau lah nting roh khoáng chất, ngăn lah canxi. Tam lam ntur ne, geh 5 nu\ih bu ur ri 3 nu\ih ji tâm nting ba kơi 50 năm. Tâm dak he, tâm 3 nu\ih rnôk tât 30 năm ri du hê geh veh nting dêh lơn rnoh vay geh. Ti\ng nau kơp, ta dak he geh nklăp 3 rkeh nu\ih ji nting, âk ngăn lah mô geh nau ân saơ n’hêl tât rnôk pă nting n’hanh geh nau khuch ngăn.

Nau ji tâm nting hôm ntơ lah nting mô dăng, nting rbăk, nting su\ng, lah nau rbăk nting, nơih pă yor n’huch rnoh n’hanh mô hôm dăng tâm trôm nting. Pă nting yor rbăk nting ko\ [ư khuch kơt lah ji nsu\n mham tâm play nuih yor chôt ndal yor hao ngăch trong hoch mham. Ăp nu\ih ko\ nơih nau ji tâm nting, yơn lah nu\ih bu ur ri nơh geh nau ji aơ lơn.

Ji glo nting lah nau ji mpôn. Xét nghiệm năl yor glo tâm nting lah nau năl nau ji ueh ngăn. Gay mât nting ân nâp, sâm ntop ân âk canxi n’hanh Vitamin D bah nau ngêt sa, tập thể dục n’hanh mô su hăt, lah u\ch ri gay ngêt ntop dak si. Mra dơi ngêt dak si canxi, dak si mât ân bah pă nting…Êng dak toh vay ngêt ri gay sa ntop ân nu\ih geh ji tâm nting lah sữa chua, phomat, tăp, byăp play ko\ lah ndơ dơi ntop ân canxi. Lah geh nau ndơ ri gay sa tui, reng, klo. Du ntil ndơ sa geh âk canxi êng lah reng, mô kâp reng têh, knu\ng reng jê| ki\n lêt gâm đah byăp ko\ dơi đo\ng. Êng ndơ sa gay bah rbăk nting, gay nti\m nti ân săk jăn tâm jo\ năm, tâm di đah năm deh nơm. Mô dơi nti\m nti rlau ma n’hâm soan bah nơm, knu\ng hăn jâng mbrơi n’hanh ih nar 30 mnit tâm du nar tâm rnôk ôi aơ.

Du nu\ih kan mpeh ndơ sa to\ng kah tâm săk nkah: Bu ur vay geh deh kon. Tâm du tơ\ deh kon, săk roh âk ngăn ndơ kah tâm săk, tâm nê geh Canxi n’hanh Protein. Lah mô ngêt sa to\ng gay gay ntop tay ri bu ur mra geh rbăk nting. Êp nê, rbăk nting hôm n’huch nội tiết tố Estrogen, yor tă bah me tât kon, lay ir săk yor sa âk pũăch ma mô mpât săk mô lah geh nau mơng ngêt ndrănh, [iêr, su hăt. Ăp nau ji mpeh trong proch, nau ji tâm săk…ko\ mra rgop [ư geh nơih rbăk nting đo\ng.

Rnôk geh nau ji tâm ndur kơi, ji bu\t , pă nting jêh geh prah ri rbăk nting ho\ jêng nau ji jru, kan săm ân bah ri jêr ngăn, roh hoach âk đong. Rbăk nting [ư nau khuch hô, khuch tât nau rêh bah nu\ih ji. Nu\ih geh ji nting ndur kơi moh nau kan ko\ jêr ngăn. Nau ji rbăk nting [ư jêng nau ji tâm ntang ntơh ma âk nu\ih ntôn lah nơm ji play nuih. Ngăn lah mô to\ng kan si hôm [ư mô hăk bi\ch, geh n’ăp ma nau khuch tât n’hâm soan êng kơt lah vay rvê, mô rgum nau mi\n, ji chrach nju\ng, ji bôk, vay măt, n’huch nau dơi chât đah nau ji bah săk săn, sa ndơ mô lêk…Nau khcuh ngăn đo\ng lah [ư pă nting mô hôm dơi hăn, khi\t săk.

Kơt nău mhe nkoch, ji nsuôp nting lah du\t klach, rnôk geh ji ri mô knu\ng hoach prăk tâm rnôk săm ma hôm klach tât nău rêh. Yor r^, ăp nu\ih, lơn lah đah bu ur năm le\ dâk gâng an moh ndơ [ư gay rchăng n’gang ji nsuôp nting. Nkô| trăch nar aơ, phóng viên nkô| trăch ôp nai dak si Lê Tất Thắng-Groi kruanh Khoa Chấn thương Chỉnh hình, Ngih dak si Đa Khoa n’gor Dak Lak mpeh ăp nău geh tât ji nsuôp nting. Jă kônh wa n’hanh le\ băl mpôl kâp djiăt.

 Ơi nai dak si, dăn nai dak si an g^t phâm [ư dơi saơ nău ji nsuôp nting ?

Nai dak si Lê Tất Thắng: “Nsuôp nting lah nău ji geh du\t jêr saơ. Na nê| gay saơ ji nsuôp nting mô geh dơh, ma way nu\ih [on lan saơ ji nsuôp nting du trong mâp êng. Jêng lah rnôk khân pơng geh nău rgâl pă nting mô lah tâm rnôk hăn khám du nău ji êng mơ saơ geh ji nsuôp nting, yor pơng du\t đêt nău ji, ma yor nu\ih ji le\ geh  bah rnôk nsuôp nti jo\ jông. Gay saơ ơm đah nu\ih [on lan ri pơng geh tât nău g^t wât, jêng lah veh rnoh nâp dăng nting. Aơ lah du trong nchroh di ngăn. Knu\ng geh veh rnoh nâp dăng nting ri he mơ g^t nu\ih ji ta rnoh mô tong nting mô lah nsuôp nting.

Ndr^, nu\ih nu\ih [on lan ntu\k tât gay veh n’hanh saơ nsuôp nting n’hanh gay njrăng n’gang ji aơ ri phâm [ư, ơi nai dak si ?

Nai dak si Lê Tất Thắng:  “A[aơ ri ngih dak si n’gor mô ho\ geh máy ve\ nsuôp nting, yơn ăp ntu\k ngih dak si êng du đêt ntu\k le\ geh máy veh nsuôp nting. Lah kơt ri yơn he an njrăng n’gang mô di lah rnôk he veh nsuôp nting hôm mơ săm. Nsuôp nting lah nău ji ntoh đah rnoh du\t âk, đah bu ur ri geh tât 1/5 tâm ding le\ rnoh bu ur rlău 60 năm. Ndr^ gay ma njrăng n’gang ji nsuôp nting ri geh âk nkô| nău. Tâm ne\, bôk năp lah he ân rgâl nău bên, bên ngêt sa mô ueh an săk, nt^t nsa kơt ndrănh, hât, ta aơ gâp lah nsum an le\ rngôch nu\ih bu ur n’hanh bu klô. Yor nău ne\ khuch tât rnôk luh jêng n’hanh djơh nting tâm săk, [ư mô tâm ban ri pơng mbra tât khuch.

 Dơi g^t, bu ur năm dâng săk n’hanh nu\ih ranh way geh nsuôp nting âk lơn, dăn nai dak si an g^t nkô| nău  ndơ lơh ?

Nai dak si Lê Tất Thắng:  “Way ri geh du đêt nkô| nău ma dơi [ư an bu m^n tât geh đo\ng nău ji nsuôp nting mô lah mô tong nting. Nt^t nsa kơt ta bu ur le\ săk rlău 60 năm deh. Bu m^n njêng ta bu ur rlău 60 năm deh ri geh 20% geh nsuôp nting, đah bu klô ri ta rnoh aơ ri bu saơ rnoh aơ nklăp 10%. Nău tal 2, du đêt nkô| nău ma [ư he m^n tât geh nsuôp nting, ne\ lah du đêt nău way geh tât, kơt prah dơm ma pă nting.

Bu ur ta lvang lôch săk ri pơng rgâl tiết tố estrogen, nău rgâl ne\ pơng [ư an rgâl tâm săk, rgâl nău tâm bah tâm rnôk luh jêng nting n’hanh djơh nting tâm săk, ne\ lah nkô| nău [ư an nu\ih bu ur geh nsuôp nting âk lơn bu klô. Rlău ma ne\ hôm e geh âk nkô| nău êng, kơt nkô| nău ntop ăp vi chất an săk, nkô| nău pâl thể thao, mât mô an geh nău pă nting n’hanh nkô| nău nt^m nti way ơm an nu\ih g^t na nê|. Pâl thể thao [a [ơ ri [ư an nting nâp dăng ri [ư an săk he dêr ăp nău prah rmanh [ư pă nting. Ntop vi lượng geh ăp ndơ kơt cán si, Vitamin D, cacbon, Phôt-pho-nat, Can-xi-tô-nin, geh tât rnôk luh jêng nting n’hanh djơh nting bah săk. Tă bah ăp bôk nău way ơm ri mbra geh ndơ kah na nê|, kơl an nu\ih [on lan g^t kloh, bu dơi ntop bah ndơ sa.

  Dăn nai dak si an g^t, ta ngih dak si n’gor Dak Lak, rnoh nu\ih ji nsuôp nting geh âk đo\ng n’hanh nău săm ji aơ hoach âk prăk kaih ?

Nai dak si Lê Tất Thắng: Ta ngih dak si n’gor Dak Lak, na nê| lah ta khoa chấn thương chỉnh hình ri mpôl hên way mâp du\t âk nu\ih ji geh tât nău nsuôp nting; way mâp ta ăp nu\ih âk năm deh, rlău 60 năm, bôk năp lah yor khân pơng mô dăng, geh rnôk nsuôp nting ma khân pơng mô g^t; knu\ng geh chôt prah dơm, mô lah mâp ngăn lah pă nting nkual dôn gu\i, du\t âk lah pă nko dôn gu\i, du đêt nu\ih pă nting klăch. Đah nu\ih ji pă nting yor nsuôp nti ri rnôk săm bah du\t jo\, yor nting jêr s^r yor le\ nsuôp, ri nar s^r nting jo\ đo\ng, [ư khuch tât n’hâm soan, khuch tât nău dơi pah kan, nar khay săm jo\ ri khuch tât prăk kaih rnăk wâl.

Bah dih ntu\k tăch geh âk nting dak si dak gu\n mbơh mpla du\t ueh an nu\ih geh nsuôp nting, ndr^ geh tam săm ji nsuôp nting đo\ng lah mô, ơi nai dak si ?

Nai dak si Lê Tất Thắng:   Rnôk le\ nchroh luh nău ji nsuôp nting ri an săm t^ng trong nt^m, hôm đah ndơ dak si chức năng knu\ng ntop kah an nting. Le\ saơ nsuôp nting ri an săn t^ng trong nt^m yor t^ng y học ri mô di lah mô tong ndơ ne\ ntop ndơ ne\ ôh. Nu\ih [on lan he ân wât gay săm lah pơng geh du trong săm na nê|; pơng geh âk dak si tâm rgop ndrel tâm rnôk săm, hôm ndơ dak si chức năng knu\ng geh ntop ndơ kah dơm.

Ơ dăn lah ueh nai dak si.