Rhơn mbơh ma năch ăp ndơ sa bah rnoi Rđe nơm, yuh H Ter Êban (Me Tom) tâm ƀon Tơng Jú, xã Ea Kao, nkuăl ƀon têh Buôn Ma Thuột, n’gor Dak Lak mbơh, năch ŭch ngăn, geh nŭih ŭch kơt gâm ndrel rvăt nsĭt. Ăp nau tâm n’ur njroh mprơ, nau ơm, trah si geh năch ŭch. Tĭng yuh H Ter, đah nau vay vơt năch tât khâl ƀon, kônh wa mra rgâl nau mĭn, nau kan, ueh lơn tâm rnôk mbơh nau ueh ơm, ngêt sa ăp nar bah rnoi nơm:
‘Nŭih ƀon lan nơm geh gĭt âk nau lơn ndrel râng âk nau pâl nau gĭt, đah nuih n’hâm ăp nŭih ndrel bah ƀon lan kŏ geh âk nau ueh blau. Rnôk râng âk nau kan kơt aơ ri rhơn ngăn”.
Ba kơi Akŏ Dhông ri Tơng Jú lah ƀon tal 2 bah nkuăl ƀon têh Buôn Ma Thuột geh n’gor Dak Lak kơp dơn lah ntŭk pâl n’aih ƀon lan. Ƀon Tơng Jú lah ntŭk rêh bah jŏ bah rnoi Rđe, rnôk aơ hôm mât âk nau ueh ơm, nau kan ơm. Nau nơih lah tâm dăch ma nkuăl ƀon têh rlau 10 km, tâm xã ƀon lan mhe geh nau dơi bah n’gor, ri ma ƀon geh ntuh kơl nkra trong ueh. Ntơm âk năm bah năp, du đê̆ rnăk vâl bah ƀon hŏ geh nau pâl n’aih êng. Ntŭk ƀư tâm boh tanh njuh Tơng bông đah 45 nŭih lah rnoi Rđe râng, hŏ mât nau kan tam ngăn bah rlau 20 năm. Wa H Yam Bkrông (Adôn Lian), Giám đốc ntŭk tâm boh tanh njuh Tơng Bông, kruanh rmôt ƀư pâl n’aih nsum mpôl ƀon Tơng Jú mbơh:
‘Ndơ pâl n’aih bah phung hên kơt lah geh tŏng ăp, geh trah si, tanh bok, nchoh ndeh cày gay hăn luh lŏ mir. Ndrel geh du rmôt tur chĭng njroh mprơ tâm ƀon đŏng”.
Ntơm bah nklang khay 10 năm 2024, ƀon tơng Jú geh kơp dơn lah “Ntŭk tât pâl n’aih nsum mpôl” bah n’gor, pơk trong nơih rgum ăp tơm ntuh kơl n’ăp ma n’hâm, drăp ndơ, nkoch mbơh, trêng nau ueh ơm tât đah bu năch tâm ndrel bah dih dak. Tĭng wa Y Bhiu Byă (aê Jâo) Kruanh ƀon Tơng Jú, ntơm nau aơ, n’gâng kan ndrel ƀon lan nsôih ndâk ƀon lan pâl n’aih, hun hao âk ndơ dŏng, nau ơm dôl geh:
‘Phung hên mra n’hao nau kan nkoch trêng, bonh đă đah ăp ntrong ƀư, kơt lah rƀŭn ƀon lan, nkoch mbơh tâm loa đài, tâm ăp nau ƀư trong điện tử, gay kônh wa gĭt ndrel nsum râng hun hao pâl n’aih nsum mpôl lơn ma ueh đŏng”.
Dak Lak hŏ năl nau dăng lah hun hao pâl n’aih ndrel nau ơm. Tâm 5 năm ma aơ, n’gor ntrŭnh âk nau nsôih mât nau ơm chĭg gong, nau ntrŭnh nkô̆ kơl an ăp ƀon lan hun hao pâl n’aih nsum. Rgum ăp tơm, ăp nau kan, nau kơl hun hao văng sa nkuăl rnoi mpôl đê̆, ƀư ueh nau tơm pâl n’aih ơm yau, nkre hun hao ndoh ndơ.
Tĭng wa Nguyễn Thuỵ Phương Hiếu, Groi Giám đốc Sở Văn hoá, Thể Thao ndrel pâl n’aih Dak Lak, tâm rnoh 16 ƀon geh n’gor rgum kơl an hun hao pâl n’aih nsum mpôl, lĕ geh 5 ƀon geh kơp dơn ndrel 2 ƀon nchrăp mbơh tâm năm 2025 aơ. Ăp ƀon geh nau ueh êng bah gung trong, nau rêh, nau jêng, gŭ âm, kơl an năch geh âk nau gĭt êng tâm rnôk pâl n’aih. Nau dơi kơt ƀon Trí (xã Krông Na, nkuăl Buôn Đôn) nau ueh bah rnoi Lào, ƀon Jun (nkuăl Lăk) ntoh đah nau vay rnoi Bunong, ƀon Akŏ Dhông tĭng nau ueh bah rnoi rđe ndrel nau ueh “ƀon tâm nkuăl têh”. Wa Hiếu mbơh, N’gâng kan lŏ tâm rgop, pơk trong gay ăp ƀon geh kơl an âk lơn gay njêng nau ueh êng:
‘Mhâm ƀư gay ndơ ăp nar lơn ma ueh tâm di, tŏng nau ŭch bah năch ri êng nau nsôih bah kônh wa ri ăp ntŭk kan lŏ kơl an, hăn ndrel. Ngăn lah ăp ƀon ma geh nau ntuh kơl ri lŏ geh ăp nau kơl an đŏng gay ân kônh wa ƀư ân geh nau dơi bah nau kan nơm’.
Đah nau nsôih ueh bah ƀon lan, nau kơl an bah ăp n’gâng kan, pâl n’aih nsum mpôl tâm Dak Lak lơn ma njêng ăp nau ueh êng, pơk tay ndơ ueh ân pâl n’aih ăp ntil lơn. Ntơm bah nê rgop nau ntrŭt dăng pâl n’aih, pă kan pah, n’hao nau geh dơi ndrel rgâl nau rêh bah ƀon lan./.
Viết bình luận