Mô dơn ntoh lư đah bri dak têh hvi uĕh măt uănh, ma ăp rnôk tết tât năm mhe sĭt, Lai Châu hôm lah ntŭk tât uĕh gay năch hăn uănh joi ăp lễ hội năm mhe uĕh êng. Ăp lễ hội way ơm lah rnôk gay ƀon lan ăp rnoi mpôl đê̆ pâl rlưn, rhơn năm mhe n’hanh dăn an du năm uĕh lăngm, geh âk nău lap. Ntơm bah nău way ôp brah mih bah nuĭh Thái, lễ hội Gầu Tào bah nuĭh Mông an tât ăp múa xòe âk săk ntơr, lĕ rngôch hŏ njêng du ntŭk gŭ rêh âk săk ntơr, wăch rgum năch tât uănh joi gĭt.

Trôk nar srŏ nđik, nău rhơn mƀak, khuh n’gôr dôl bêng ler lam ƀon lan ta dor yôk prêh Tả Lèng, nkuâl Tam Đường, n’gor Lai Châu. Ntơm bah ơm ôi nar ƀư ngăn hội Gầu tào, bu ur druh, bu klô ndăm nsoh bah lơ săk he mbân ao gŭr ntơr, n’gôr ră gră nău gơm ngơi, lăp nsum ndrel đah nău nteh mbuăt n’hôm, njroh mprơ way ơm.

Nô Giàng Làng Páo, nuĭh ƀon lan ta bản Pho Lao Cải, xã Tả Lèng an gĭt, lễ hội Gầu tào luh ntơm bah u che kăl e ntlơi an tay. Aơ lah rnôk gay kônh wa nuĭh Mông mpơl nău nkah gĭt trôk neh, dăn brah yôk, brah neh jăt kơl an kônh wa ƀon lan. ntơm bah nê kơl an kônh wa du năm  mhe n’hâm suan ngăch lăng dăng soih, ăp nuĭh, ăp rnăk rhơn mƀak, mbo ba jŭr geh bêng drŏng bêng jay, ndrôk rpu, sŭr djăr rơ̆ jêng bêng ndrung bêng n’gar.

Săk gâp nơm rêng lễ hội Gầu tào saơ dŭt rngot rhơn. Aơ lah lễ hội way ơm bah rnoi nuĭh Mông, dơi nđơn trêng tay bah kăl e tât aƀaơ mô dơi ntlơi roh. Mpôl hên dŭt lah uĕh nău  mât uănh khlay bah Đảng n’hanh Ngih dak ƀư an kônh wa, săk gâp nơm dŭt rhơn. Lah nuĭh râng lễ hội âk năm, jêng săk gâp nơm moh ndơ gĭt mbra trêng nti tay an lĕ ăp oh kon gay mât ndray tay mbro mbrăng tât jêh aơ tay.

Ăp năm kơt nê đŏng, rnôk ăp tơ̆ lễ hội Gầu tào ta xã Tả Lèng ƀư wăch rgum âk mpưm năch tâm n’hanh bah dih n’gor tât râng rlong uănh saơ. Uănh ăp rup  uĕh văn hóa mha êng bah ƀon lan Mông ta ntŭk, ăp năch tât saơ nkah uĕh da dê. Yuh Bùi Thị Tình, năch tât bah thủ đô Hà Nội nkoch:

Tât đah lễ hội dja gâp saơ dŭt rhơn mƀak, khuh n’gôr saơ ndjôt săk  tơm rnoi nuĭh ƀon lan Mông ta aơ. Kônh wa râng ăp gâl tâm rlong, pâl rlưn dŭt rah rơch n’hanh khôl dôl ngăn.

Xã Tả Lèng, nkuâl Tam Đường, n’gor Lai Châu lah ntŭk gŭ rêh bah dŭt âk nuĭh Mông. Lễ hội Gầu tào bôk năm mhe lah ntŭk mât ndray rup uĕh văn hóa way ơm huêng khlay, tâm ban kơt nkrêp nău tâm rŏng bah nuĭh ƀon lan đah ăp nău nkoch, lôch du năm ƀư mir ba ŏ r’ah. Lễ hội Gầu tào lah rnôk gay ăp nuĭh kon tâm ăp ƀon lan hăn wăng dăch ngai geh rnôk sĭt rgum đah rnăk wâl, sĭt rgum đah ƀon lan, pâl rlưn nchrăp lăp tâm du năm mhe, mpŏng du năm tuch tăm mhe jŭr geh uĕh jêng.

Wa Hảng A Lử, Groi kruanh UBND xã Tả Lèng, nkuâl Tam Đường nkoch:

 Lễ hội Gầu tào dja păng nsĭt tay nău rhơn răm, dăn an nău uĕh  lap an nuĭh ƀon lan ăp năm geh n’hâm suan ngăch lăng dăng soih rnăk wâl hơm răm ăp tŏng. Ăp huêng brah jăt kơl an kônh wa tuch tăm ƀư jêng luh phe, ba, mât rong ndrôk rpu, sŭr djăr mbra dơh uĕh lơn. Ăp huêng brah mbra njrăng uănh kơl an kon nuĭh n’hâm suan ngăch dăng lơn, rnăk wâl rhơn răm ăp tŏng, mô geh kop ji.

Lah nuĭh Mông ta Tả Lèng geh lễ hội way ơm Gầu tào ri nuĭh Thái ta xã Bản Bo, nkuâl Tam Đường hôm geh tay lễ hội ntĭt êng Xòe chiêng. Khay lễ hội bôk năm way wăch rgum hang rbăn nuĭh ƀon lan n’hanh năch tât râng. Ta aơ năch mbra n’glăp nsum săk he tâm mông nar huêng khlay bôk năm bah nuĭh Thái bah meng dak me; dơi râng ăp rvoal pra khuh n’gôr ndrel nuĭh ƀon lan ta ntŭk, tâm ban kơt uănh saơ rup uĕh ƀon lan ntĭt êng bah nuĭh Thái đah jay rot way ơm. Nô Nguyễn Văn Trọng, năch tât bah Hải Phòng nkoch:

Aơ lah tâl 3 gâp dơi râng lễ hội Xòe chĭng bôk năm mhe. Gâp saơ lễ hội Xòe chĭng dja kônh wa tât râng dŭt âk. Kônh wa hăn tât ta aơ lơn âk mpŏng ŭch geh du năm mih lăng prăng uĕh n’hanh gâp hăn tât ta aơ gay dăn geh âk nău dơi lap tâm pah  kan  tâm ban kơt nău rêh đŏng.

Tât đah lễ hội, năch mbra dơi n’glăp săk he tâm rvoal xòe n’hanh mbra dơi năl kloh lơn mpeh nău tâm rnglăp, ăp rup uĕh văn hóa dŭt êng bah ƀon lan rnoi Thái. Lễ hội dơi ƀư âk năm aơ n’hanh lah ndơ an saơ nău tâm rnglăp bah n’gâng kan, nuĭh ƀon lan ƀư jêng tât ngăn ngăn Nghị quyết mpeh mât ndray văn hóa, nkre đah hun hao pâl nđaih ta ntŭk. Wa Nguyễn Sỹ Tiện, Groi kruanh UBND xã Bản Bo, nkuâl Tam Đường an gĭt:

Lễ hội Xòe chĭng geh tơm luh bah dŭt ơm kăl I kăl e bah ƀon lan rnoi Thái, păng dơi jêng tâm rnôk gŭ rêh n’hanh sinh hoạt bah kônh wa ƀon lan. N’hanh nău ŭch bah hội xoè lah mpơl nuih  n’hâm tâm rnglăp, krêp dêh, ndrel rlău dơi jêr jŏt, ntul rlong n’hanh ndrel geh lĕ nău rhơn tâm nău rêh, tâm ăp nar rhơn mƀak, nar lễ, nar tết n’hanh ăp nar khlay tâm năm.

Tâm mông nar khuh n’gôr rhơn mƀak bah năm mhe, nuĭh ƀon lan Lai Châu ndrel ƀư ăp lễ hội mpư n’hao rnoh khlay văn hóa way ơm. Lễ hội năm mhe lah rnôk gay ăp rnoi mpôl đê̆ nchreng an uănh văn hóa uĕh êng, ntơm bah nău way ôp brah lah yang, ndơ sa tât nău pâl rlưn way ơm. Năch hăn tât Lai Châu tâm rnôk dja mbra dơi n’glăp săk he tâm ăp nău kan văn hóa ntĭt êng bah ăp rnoi nuĭh kơt: múa sạp, mprơ then, uh mbuăt mô lah râng tâm  ăp ndơ pâl rlưn way ơm kơt ntrôl mâng, têk rse, pănh na.

Wa Trần Quang Kháng, Groi Giám đốc Sở Văn hóa, Thể Thao n’hanh Pâl nđaih Lai Châu an gĭt, lễ hội năm mhe ta Lai Châu mô dơn lah nar kan văn hóa ma hôm lah rnôk gay năch gân djăng tâm mông nar khuh n’gôr mhe bah du năm mhe bêng ler nău mpŏng. Tât đah Lai Châu mô dơn rlong uănh saơ ăp rnoh khlay văn hóa ntĭt êng ma hôm dơi n’glăp săk he tâm nău rŏng neh, rŏng kon nuĭh n’hanh nuih n’hâm tâm rnglăp bah ăp rnoi nuĭh.

 Lôch Tết Nguyên đán dja ta n’gor Lai Châu mbra ƀư dŭt âk ăp lễ hội, đah nău têh bah gưl n’gor tât gưl xã. Aơ lah nău kan gay mât ndray, ntik n’hao ăp rnoh khlay văn hóa way ơm uĕh lăng bah ăp rnoi nuĭh ta n’gor. Rlău ma nău ŭch tŏng geh văn hóa nuih n’hâm bah ƀon lan, aơ hôm lah ăp nar ƀư ntơm an du  năm ntrŭt ntrôl pâl nđaih, gay wăch rgum năch pâl nđaih tât đah Lai Châu tâm năm 2025.

Lễ hội năm mhe ta Lai Châu mô dơn lah rnôk gay nuĭh ƀon lan wơt Tết ma hôm lah du njăr trong hăn joi gĭt văn hóa âk săk ntơr, nthoi kon nuĭh đah bri dak. Ăp lễ hội lah du ndơ an saơ an nău âk mpưm tâm nău way ơm bah  ăp rnoi mpôl đê̆, nsĭt an năch pâl nđaih ăp trong tă rlău jêr chuêl. Đah rup uĕh bri dak n’hanh khuh n’gôr mhe, Lai Châu lah ntŭk tât uĕh dâk bôk năm mhe an ăp nuĭh ŭch hăn joi, ndăn uĕh n’hanh n’glăp săk he tâm mông nar năm mhe dŭt mha êng ta nkual dor yôk prêh Tây Bắc./.